Sinds de inwerkingtreding van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (hierna: Wvggz) zijn er verscheidene, uiteenlopende rechterlijke uitspraken geweest over de (on)mogelijkheid om verplichte anticonceptie op te leggen aan vrouwen met een psychiatrische stoornis op grond van de Wvggz. In dit artikel zal ik een oordeel vellen over de juridische mogelijkheid en wenselijkheid van het opleggen van verplichte anticonceptie aan moeders met een psychiatrische stoornis op grond van de Wvggz. Het artikel vangt aan met een beschrijving van het juridische kader waarin het debat over het opleggen van verplichte anticonceptie zich bevindt. Vervolgens bevat het artikel een analyse van de Wvggz met bijbehorende jurisprudentie over verplichte anticonceptie. Daarna wordt er ingegaan op het advies van A-G Lückers en de daaropvolgende uitspraak van de Hoge Raad van 9 december 2022. Ten slotte wordt uiteengezet op welke manier verplichte anticonceptie een rol kan spelen in het Nederlandse rechtsstelsel.

Om de rechtspositie van jeugdigen in de gesloten jeugdhulp te verbeteren en de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen terug te dringen, is de Wet rechtspositie gesloten jeugdhulp ontwikkeld. In mei 2023 is het wetsvoorstel aangenomen in de Eerste Kamer en naar verwachting treedt het 1 januari 2024 in werking, samen met daarbij behorende wijzigingen van het Besluit Jeugdwet en de Regeling jeugdwet.
Deze wetswijziging brengt veranderingen met zich mee voor jeugdigen en professionals in de gesloten jeugdhulp. Dit artikel bevat een samenvatting van de nieuwe regelingen, waarin we de belangrijkste wijzigingen in de Jeugdwet en het Besluit Jeugdwet op hoofdlijnen aan bod laten komen.