In de kredietbehoefte van bedrijven en ondernemingen wordt voor het grootste deel voorzien door professionele financiers, in de regel (groot)banken. Tot zekerheid voor de nakoming van de verplichtingen van de kredietnemers is een substantieel deel van de leningen afgedekt door goederenrechtelijke zekerheidsrechten. Binnen de financiële praktijk heeft zich echter een aantal varianten ontwikkeld waarbij de in zekerheid gegeven goederen op een alternatieve wijze te gelde worden gemaakt. Een aantal rechterlijke uitspraken van de laatste jaren legt de mogelijkheden om efficiënt en vrijelijk te manoeuvreren aan banden. Aan de hand van deze uitspraken zal voor de verschillende goederenrechtelijke zekerheidsrechten de problematiek worden belicht. Daarbij worden valkuilen aangegeven en oplossingsrichtingen geschetst.

In deze bijdrage worden de arresten van de Hoge Raad van 6 februari 2009, luchthaven Schiphol/Chipshol en Chipshol/luchthaven Schiphol, besproken. Tot deze arresten werd aangenomen dat een provisionele uitspraak werking heeft totdat de uitspraak in de hoofdzaak in kracht van gewijsde is gegaan. De Hoge Raad is in de arresten die hier centraal staan daarvan afgeweken. Daarnaast heeft de Hoge Raad in de uitspraak Luchthaven/Chipshol geoordeeld over de toelaatbaarheid van het meetrekken van (andere) tussenvonnissen, waartegen geen beroep openstaat, met cassatieberoep tegen de provisionele uitspraak.

Regelmatig komen verzekeraars en verzekerden met elkaar in conflict over de vraag of de tussen hen gesloten arbeidsongeschiktheidsverzekering moet worden aangemerkt als sommen- dan wel als schadeverzekering. Uit rechtspraak en literatuur rijst hieromtrent bepaald geen eenduidig beeld op. Met zijn arrest van 3 oktober 2008, NJ 2009, 80 m.nt. Mendel (Achmea/Cobussen) reikt de Hoge Raad de praktijk ter duiding van deze rechtsrelatie nu enige, niet onbetekenende, handvatten aan.

Het opzeggen van verzekeringsovereenkomsten is om twee redenen een onderwerp dat de aandacht vraagt. Allereerst is in het kader van het wetsvoorstel waarbij de elektronische polis wordt geregeld aan de orde gekomen of de verzekeringnemer de overeenkomst ook niet elektronisch moet kunnen opzeggen. Daarnaast wordt er gediscussieerd over de vraag wat de reikwijdte is van art. 7:940 lid 3 BW.