Te_1874-1681_2023_024_003_totaal_original1024_1_large
Rss

Tijdschrift Erfrecht

Meer op het gebied van Burgerlijk (proces)recht

Over dit tijdschrift  

Meld u zich hier aan voor de attendering op dit tijdschrift zodat u direct een mail ontvangt als er een nieuw digitaal nummer is verschenen en u de artikelen online kunt lezen.

Aflevering 6, 2021 Alle samenvattingen uitklappen
Redactioneel

Redelijkheid en billijkheid in het erfrecht

Auteurs Mr. dr. J.G. Knot
Auteursinformatie

Mr. dr. J.G. Knot
Mr. dr. J.G. Knot is raadsheer in het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en universitair docent internationaal privaatrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Artikel

Access_open De redelijkheid en billijkheid en de verdeling van de gemeenschap van nalatenschap

Trefwoorden schulden van nalatenschap, wijze van verdelen, waardering, vernietiging van verdeling
Auteurs Prof. dr. S. Perrick
SamenvattingAuteursinformatie

    Schrijver behandelt het belang van zowel de aanvullende als de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid bij de verdeling van nalatenschap. Daarbij zijn in het bijzonder van belang de waardering en de wijze van verdelen van de te verdelen goederen.


Prof. dr. S. Perrick
Prof. dr. S. Perrick is advocaat te Amsterdam.
Artikel

De redelijkheid en billijkheid en de legitieme portie

Trefwoorden peildatum, waardering, dwingend recht, maatschappelijke belangen
Auteurs Prof. mr. T.J. Mellema-Kranenburg
SamenvattingAuteursinformatie

    Kunnen de redelijkheid en de billijkheid de regels betreffende de legitieme portie opzijzetten? Dat is de vraag die in deze bijdrage wordt besproken. De regeling van de legitieme portie is van dwingend recht. In beginsel dient terughoudend opgetreden te worden om de regels van dwingend recht opzij te zetten. Dat geldt ook voor de legitieme portie. In uitzonderlijke gevallen waar strikte toepassing tot een maatschappelijk ongewenste situatie leidt, is afwijking van de dwingendrechtelijke regel met een beroep op de redelijkheid en de billijkheid echter niet onmogelijk.


Prof. mr. T.J. Mellema-Kranenburg
Mw. prof. mr. T.J. Mellema-Kranenburg is notaris bij Verhees Notarissen in Katwijk en hoogleraar aan de Universiteit Leiden.
Artikel

Redelijkheid en billijkheid in het internationaal erfrecht? Vergeet het maar!

Trefwoorden internationaal privaatrecht, verwijzigingsregel, excepties
Auteurs Prof. mr. A.L.G.A. Stille
SamenvattingAuteursinformatie

    In het internationaal erfrecht is het resultaat van de toegepaste verwijzingsregel soms hoogst ongelukkig, of meer juridisch gezegd: onaanvaardbaar. Het ‘gewone’ burgerlijk recht kent in artikel 6:2 BW een mogelijkheid om de werking van een krachtens wet, gewoonte of rechtshandeling geldende regel niet van toepassing te doen zijn, ‘voorzover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn’. De vraag of de ‘redelijkheid en billijkheid’ ook in het internationaal erfrecht een rol kan of zal spelen, wordt ontkennend beantwoord, maar langs andere wegen kan een vergelijkbaar resultaat worden bereikt.


Prof. mr. A.L.G.A. Stille
Prof. mr. A.L.G.A. Stille is emeritus bijzonder hoogleraar huwelijksvermogens- en erfrecht aan de Universiteit van Amsterdam, en was voorheen vicepresident van het gerechtshof te ’s-Gravenhage en directeur van de Stichting Internationaal Juridisch Instituut te ‘s-Gravenhage.
Artikel

Onwaardigheid en de redelijkheid en billijkheid: artikel 4:3 BW is niet zo limitatief als het lijkt

Trefwoorden reikwijdte, rechtszekerheid, jurisprudentie, limitatieve opsomming, ratio
Auteurs Mr. M. de Vries
SamenvattingAuteursinformatie

    Artikel 4:3 lid 1 BW bevat een limitatieve opsomming van onwaardigheidsgronden. Bestaat daarbuiten ruimte om in te grijpen op grond van de derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid? In deze bijdrage komen verschillende rechterlijke uitspraken aan de orde die hier betrekking op hebben. Geconcludeerd wordt dat terughoudendheid is geboden bij een resultaat dat moeilijk verenigbaar is met de bedoeling van de wetgever bij de onwaardigheidsbepaling. Er bestaat meer ruimte indien een resultaat wordt bereikt dat in lijn is met de geest van artikel 4:3 BW, als zich een situatie voordoet die door de wetgever niet is voorzien of als een situatie wel door de wetgever is voorzien, maar latere (juridische) ontwikkelingen een ander licht werpen op die situatie.


Mr. M. de Vries
Mw. mr. M. de Vries is jurist erfrecht en buitenpromovenda aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Artikel

Uitlegging van uiterste wilsbeschikkingen en de redelijkheid en billijkheid

Trefwoorden bedoeling (van de testateur), eenzijdige rechtshandeling, artikel 4:46 BW, onduidelijkheid, Haviltex-norm
Auteurs Mr. dr. E.M.J.M.C. van Wijk-Verhagen
SamenvattingAuteursinformatie

    Deze bijdrage handelt over de weerstand die bestaat tegen de uitlegregels van artikel 4:46 BW. Deze aversie vindt in de kern haar oorzaak erin dat niet in alle gevallen een uitlegging naar de bedoeling van de testateur mag plaatsvinden. Gekeken is naar de reden hiervan, de voorgestelde oplossingen voor dit probleem, wat er in de praktijk gebeurt en hoe dit alles zich verhoudt tot de redelijkheid en billijkheid, ook in hun andere materiële functies. Uiteindelijk is geconcludeerd dat dit wetsartikel aanpassing behoeft en dat hierbij inpassing binnen het uitlegkader van het arrest DSM/FOX aanbeveling verdient. De redelijkheid en billijkheid krijgen hierdoor reeds een ingang bij uitlegging.


Mr. dr. E.M.J.M.C. van Wijk-Verhagen
Mw. mr. dr. E.M.J.M.C. (Evelien) van Wijk-Verhagen is universitair docent en onderzoeker aan de Universiteit Utrecht (UCERF).