This article studies the development in the prison system over the period 1837-2016 in the Netherlands. It describes trends in three characteristics of the Dutch prison system: (a) the number of prisoners, (b) the number of cells, and (c) the inflow of persons from the free society. The findings are twofold. On the one hand – when examining absolute numbers – the article shows that three distinct periods can be distinguished: a period of 140 years with low stable numbers (1837-1975), four decades in which the numbers tripled (1975-2005), and a subsequent decade where the numbers halved (2005-2016). On the other hand – when examining relative numbers, i.e. per 100.000 inhabitants, and thus controlling for the growth in population – the article displays that developments in the prison system in the Netherlands between 1837-2016 can best be characterized by a long-term continuous decrease in detention.

In this introductory article we will discuss some of the recent developments in corporate crime research in the Netherlands and Belgium since 2008. In doing so, we will answer the following three questions: (1) What are the most important developments in the way research on corporate crime has been carried out? (2) What are key themes in corporate crime research? (3) What are the most important blind spots in research into corporate crime? We will conclude with some avenues for future research on corporate crime and its enforcement.

In deze bijdrage staat het herziene voorstel van wet centraal strekkende tot invoering van een nieuwe Titel – ‘Herstelrechtvoorzieningen’ – in het (nieuwe) Wetboek van Strafvordering. Het wetsvoorstel is in feite een ‘burgerinitiatiefwetsvoorstel’ en is geschreven door een initiatiefgroep bestaande uit medewerkers van de Universiteit Maastricht en restorative Justice Nederland in samenwerking met een denktank van vele professionals werkzaam in de strafrechtspraktijk, onder wie rechters, officieren van justitie, advocaten, mediators, politiemedewerkers en gevangenispersoneel. De auteur zet in deze bijdrage niet alleen de proeve van wetgeving uiteen, maar plaatst deze ook binnen een passende rechtshistorische context en voorziet haar voorts van zijn persoonlijke commentaar en visie.

De modernisering van het Wetboek van Strafvordering is aangegrepen om een principieel vraagstuk uit de regeling over de berechting te herzien: de verplichte aanwezigheid van de verdachte bij het onderzoek ter terechtzitting en bij de openbare uitspraak. In deze bijdrage wordt onderzocht wat de inhoud en achtergrond van deze voorstellen zijn en wordt een oordeel gegeven over deze verschijningsplichten in het licht van de verschillende rationales die een verschijningsplicht zou kunnen vervullen – rationales die op hun beurt voortvloeien uit de functies van het straf(proces)recht. Daarbij wordt ook ingegaan op de mogelijke neveneffecten en de risico’s voor fundamentele rechten (met name de onschuldpresumptie).

De Commissie-Koops heeft onderzocht of het conceptwetsvoorstel Boek 2 voldoende rekening houdt met het digitale tijdperk anno 2018 en in de nabije toekomst. Dit artikel is een beschouwing op het rapport van de Commissie, waarbij de aanbevelingen met betrekking tot openbronnenonderzoek en het beslag op gegevensdragers uitgebreid besproken worden. Daarnaast wordt ingegaan op het fenomenen van de ‘dataficering’ van het opsporingsproces. In het artikel wordt antwoord gegeven op de vraag welke bijdrage het rapport heeft geleverd aan de modernisering van het Wetboek van Strafvordering.

De regeling van de berechting door de enkelvoudige kamer (politierechter en kantonrechter) wordt aanzienlijk vereenvoudigd door het opnemen van gemeenschappelijke regels, de verwijzing naar de algemene regels voor berechting en het schrappen van in onbruik geraakte procedures. Inhoudelijk en terminologisch blijft vrijwel alles bij het oude. De vraag is of deze aspecten niet ook moeten worden gemoderniseerd.

In het conceptwetsvoorstel voor Boek 4 van het nieuwe Wetboek van Strafvordering (de berechting) wordt het voorstel gedaan om een alternatieve kwalificatie mogelijk te maken. In deze bijdrage wordt, na een uiteenzetting van het geldende recht en de wijziging die het voorstel daarin moet aanbrengen, onderzocht of in de praktijk behoefte bestaat aan de mogelijkheid tot alternatieve kwalificatie. Die behoefte lijkt beperkt te zijn, en zich vooral voor te doen in de context van het gedifferentieerde stelsel van vermogensdelicten en deelnemingsvormen. Deze bijdrage werpt daarom de vraag op of het probleem, en bijgevolg de oplossing daarvan, niet eerder gelegen zijn in het materiële recht dan het strafprocesrecht. Op basis daarvan, alsmede op basis van een korte bespreking van mogelijke bezwaren tegen de alternatieve kwalificatie, wordt de stelling betrokken dat het voorstel nadere doordenking en onderbouwing behoeft.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM of Hof) heeft in de periode januari 2017 tot en met augustus 2018 een groot aantal uitspraken gedaan die van belang zijn voor gezondheidsjuristen. Naast uitspraken over onderwerpen waarover het Hof zich in het verleden eerder heeft uitgesproken, zoals het recht op schadevergoeding na een medische fout, de omgang met medische persoonsgegevens en het waarborgen van toegang tot adequate medische zorg, liet het Hof zich uit over onderwerpen als het recht op patiëntveiligheid, het optreden van de autoriteiten jegens psychiatrische patiënten, het recht op cannabis en het voortzetten van levensverlengend handelen in situaties waarin de artsen dat niet langer zinvol achten.

In het voorjaar 2018 heeft het Gerecht in eerste aanleg van Sint Maarten een aantal belangwekkende uitspraken gedaan op het gebied van het fiscale strafrecht. Dit is de eerste keer dat in het Caribisch deel van het Koninkrijk een strafvervolging wordt ingesteld voor zuivere belastingfraude (zonder combinatie met een commuun delict). In de jurisprudentie wordt een nieuw uitgangspunt geformuleerd. In deze annotatie gaan wij in op de meest in het oog springende punten uit de acht uitspraken.

De auteur gaat in op de definitie van het begrip ‘zwaar ongeval’. Hij constateert dat de uitwerking van dit begrip in de rechtspraak nog weinig aandacht krijgt. Uit diverse rapporten kan worden opgemaakt dat zich in de praktijk weinig voorvallen voordoen die onder de noemer ‘zwaar ongeval’ vallen. Het is dus de vraag of eventuele gebreken in de naleving van het Brzo wel zo vaak kunnen leiden tot een zwaar ongeval. Dat wringt vooral in strafzaken, waar hoge eisen moeten worden gesteld aan het bewijs dat niet alle maatregelen zijn getroffen om te voorkomen dat een zwaar ongeval kan plaatsvinden.

In deze bijdrage wordt gesteld dat het Openbaar Ministerie in grote corruptiezaken een interpretatie geeft aan valsheid in geschrift, die gebaseerd lijkt te zijn op de Amerikaanse books and records provisions. Het Nederlandse strafbare feit valsheid in geschrifte en de books and records provisions worden in deze bijdrage met elkaar vergeleken, en er wordt geconcludeerd dat valsheid in geschrift, in het bijzonder valsheid van bedrijfsadministratie, een aanzienlijk beperktere reikwijdte heeft dan de books and records provisions. De interpretatie die het Openbaar Ministerie aan valsheid in geschrift lijkt te hebben gegeven in recente fraudezaken, dient dan ook met enige argwaan te worden beschouwd.

This article investigates which online undercover investigative methods are applied in practice and how they fit in the Dutch legal framework. In particular, the three special investigative powers of a pseudo purchase, systematic information gathering and infiltration are examined. Investigative powers cannot be applied unilaterally (across state borders). When law enforcement officials cannot reasonably determine the location of the suspect, the online unilateral application of undercover investigative powers is allowed. However, there is still a risk that diplomatic tensions arise with the involved state. States should agree in treaties under which circumstances cross-border online undercover operations are allowed.