In de periode voorafgaand aan het vriendelijk openbaar bod op alle aandelen in de beursgenoteerde vennootschap Koninklijke Ten Cate N.V. is veel commotie ontstaan over de rol van een van haar bestuurders. Deze bestuurder werd onder meer belangenverstrengeling verweten. Aan de hand van deze overname wordt de problematiek omtrent het tegenstrijdig belang besproken, met name ten aanzien van bestuurders van beursgenoteerde vennootschappen. Aan de hand van de wet, Corporate Governance Code en jurisprudentie wordt besproken of de omstandigheden zoals die gedurende dit overnameproces aan de orde waren, kwalificeren als een tegenstrijdig belang.

In de periode 2011-2015 heeft de Governancecommissie Gezondheidszorg zeven uitspraken gepubliceerd. Doel van deze bijdrage is een analyse te geven van deze uitspraken. Hieruit blijkt onder meer dat de Governancecommissie een beperkte rolopvatting hanteert. Zij definieert het begrip belanghebbende ruim. Het toetsingskader dat de Governancecommissie gebruikt bij het overnemen van de bestuurstaak door een lid van de raad van toezicht kan consistenter zijn.

Met haar Meavita-beschikking onderstreept de Ondernemingskamer vrij recent nog maar eens het belang van goed bestuur en een kritische interne toezichthouder. De beschikking houdt een boodschap in voor alle bestuurders en commissarissen en zal er samen met de reeds aangescherpte kaderwetgeving, op stapel staande wetten en de eigen initiatieven van de zorgsector aan bijdragen dat de governance bij zorginstellingen wordt verbeterd. Ons inziens is dit echter niet voldoende en zal meer juridische kennis bij bestuurders, maar voornamelijk ook bij commissarissen een groot verschil kunnen maken om in de toekomst problemen zoals die speelden bij Meavita te kunnen voorkomen.

Op 11 februari 2016 publiceerde de Monitoring Commissie Corporate Governance een consultatiedocument met voorstellen tot herziening van de Nederlandse Corporate Governance Code. De Commissie heeft met haar consultatievoorstel beoogd om het onderwerp van langetermijnwaardecreatie nadrukkelijk op de agenda te zetten. Dat is gelukt, maar er is nog wel voer voor discussie.

De accountant is een belangrijke actor in het maatschappelijk verkeer: hij voegt vertrouwen toe aan de financiële verantwoording van ondernemingen en andere organisaties. De auteurs gaan in hun bijdrage met name in op wat onder het ‘publiek belang’ en de ‘poortwachtersfunctie’ van de accountant dient te worden verstaan. De auteurs betogen dat naast de controlerende taak van de accountant, diens signalerende en waarschuwende rol van betekenis is. Indien de accountant die rol goed weet te vervullen, levert hij maatschappelijk bezien toegevoegde waarde. Die kan worden versterkt door de implementatie van de door de werkgroep Toekomst accountantsberoep voorgestelde maatregelen, 53 in getal.

In deze bijdrage staat centraal het arrest van het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch waarin is uitgemaakt dat met het voldoen aan effectenrechtelijke publicatieverplichtingen ook is voldaan aan de publicatieplicht op grond van Boek 2 BW. Tegen de achtergrond van de uiteenlopend vormgegeven publicatieverplichtingen in het vennootschapsrecht enerzijds en het effectenrecht anderzijds, plaatst de auteur daarbij enige kanttekeningen.

In dit artikel bespreekt de auteur de juridische status van MVO in Nederland aan de hand van de volgende twee vragen: in hoeverre wordt het Nederlandse bedrijfsleven (dat wil zeggen: ondernemingen waarvan de hoofdvestiging statutair in Nederland is gevestigd) door middel van wet- en regelgeving gedwongen tot (bepaalde aspecten van) MVO en zo er al sprake is van een wettelijke verplichting, wie draagt in dat geval zorg voor de handhaving van deze regels?

Cloud computing is het via het internet altijd, overal en op elk ‘device’ gebruik kunnen maken van applicaties en online diensten. Het begrip ‘cloud’ verwijst naar de computers waarop gebruikers werken die feitelijk ‘onzichtbaar’ zijn geworden. Er kleven risico’s aan deze diensten. Dit artikel beschrijft de belangrijkste juridische en contractuele risico’s en aandachtspunten.

To date the effectiveness of private sustainability standards has been assessed from different angles which attribute different meanings to effectiveness. This contribution compares the effectiveness of two international certification initiatives (i.e. sustainable forestry (Forest Stewardship Council, FSC) and sustainable coffee and cacoa (UTZ Certified)) from three different angles (legal, impact, acceptance/legitimacy/governance). Based on publicly available data, it is shown that FSC scores better on some dimensions of these three angles (e.g. enforcement, cost and price premium, and government acceptance), while UTZ Certified scores better on others (e.g. verifiable evaluation criteria, regular evaluation, innovation). Hence, this analysis shows that a comparative evaluation of both initiatives would have been biased if it would have been based on a single angle approach. There is all the more reason to use such an integrated approach, since the different angles are intertwined. Therefore, it has been established that in order to establish the effectiveness of private certification initiatives an integrated approach is needed which combines different angles. This contribution shows such an approach is feasible.

In de afgelopen zes jaar heeft de regulering van variabele beloning bij financiële ondernemingen na de val van Lehman Brothers niet stilgestaan. In dit verband wordt er met name in Nederland een niet-aflatende strijd voor beheerst beloningsbeleid in de financiële sector gevoerd. Deze bijdrage richt zich op de belangrijkste initiatieven voor regulering van beloningen bij financiële ondernemingen van de afgelopen zes jaar. Hierbij wordt ook stilgestaan bij de recente voornemens van de Nederlandse wetgever om een bonusplafond van 20% te introduceren voor alle medewerkers die werkzaam zijn in de financiële sector. Daarbij wordt ook ingegaan op de vraag in hoeverre het wenselijk is dat deze nieuwe regels naast de bestaande regels zullen worden geïntroduceerd.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft geëxperimenteerd met een nieuwe vorm van inspectie gebaseerd op systeemtoezicht (ST). Het experiment volgt uit voortgaande ontwikkelingen in de governance van zorginstellingen. Het experiment is gevolgd en ondersteund met formatief onderzoek. Geleerd is dat ST in de Nederlandse gezondheidszorg, mits gericht en evenwichtig toegepast, een bijdrage kan leveren aan de doelstellingen van de IGZ ten aanzien van effectief en efficiënt toezicht. ST maakt ‘inspectiemaatwerk’ mogelijk. Daarenboven geeft dit artikel inzicht in de werkwijze die gebruikt kan worden bij de modernisering van toezicht.

Company tax integration in the EU is yet to be realised. This article first outlines the main benefits of company tax integration for the Economic and Monetary Union, and also discusses the main legal obstacles the EU Treaties pose for harmonisation of company tax. The main problem identified is the unanimity requirement in the legal basis of Article 115 TFEU. As this requirement is currently not feasible in the political climate of the debt crisis, this article assesses possible reasons for and ways to further fiscal integration. It considers Treaty change, enhanced cooperation, soft law approaches and also indirect harmonisation through the new system of economic governance. Eventually, a possible non-EU option is considered. However, this article recommends making use of the current EU law framework, such as soft law approaches and the system of the new economic governance to achieve a more subtle and less intrusive tax harmonisation, or instead a Treaty change that would legitimately enhance and further economic integration in the field of taxation.

In deze bijdrage bespreken de auteurs de uitspraak van het Hof Amsterdam (Ondernemingskamer) 6 september 2013, nr. 200.131.526/01 OK (Cryo-Save Group/Salveo Holding) betreffende de responstijd.

This essay analyses the shareholder role in corporate governance in terms of Albert Hirschman's Exit, Voice, and Loyalty. The term 'exit' is embedded in a law & economics framework, while 'voice' relates to a corporate constitutional framework. The essay takes an eclectic approach and argues that, in order to understand the shareholder role in its full breadth and depth, the corporate law & economics framework can 'share the analytical stage' with a corporate constitutional framework. It is argued that Hirschman's concept of 'loyalty' is the connecting link between the corporate law & economics and corporate constitutional framework. Corporate law is perceived as a Janus head, as it is influenced by corporate law & economics as well as by corporate constitutional considerations. In the discussion on the shareholder role in public corporations, it is debated whether corporate law should facilitate loyalty-promoting instruments, such as loyalty dividend and loyalty warrants. In this essay, these instruments are analysed based on the eclectic approach. It is argued that loyalty dividend and warrants are law & economics instruments (i.e. financial incentives) based on corporate constitutional motives (i.e. promoting loyalty in order to change the exit/voice mix in favour of voice).

Aandeelhouders worden vaak over één kam geschoren als het gaat om de verantwoordelijkheid voor inzicht en toezicht bij (beursgenoteerde) ondernemingen. In dit artikel wordt een eenvoudige typologie van aandeelhouders ontwikkeld aan de hand van twee criteria. Uitgangspunt is verder dat een gezonde balans nodig is tussen de verschillende typen aandeelhouders. Een onderneming zal vooral behoefte hebben aan langetermijnaandeelhouders die betrokken zijn, de onderneming en haar management kennen en daardoor de monitoringrol adequaat kunnen invullen. Ook vanuit maatschappelijk oogpunt is een aanzienlijk percentage ‘loyaal-kritische aandeelhouders’ gewenst. Het gaat dan om aandeelhouders met geconcentreerde portefeuilles, een langetermijnhorizon en grote betrokkenheid bij de onderneming. Stimulering van deze vorm van aandeelhouderschap kan door financiële stimulering, regelgeving en samenwerking. De ‘Best practices voor betrokken aandeelhouderschap’ van Eumedion zijn een stap in de goede richting tot betere samenwerking tussen institutionele beleggers. Een aanzienlijk deel van de aandeelhouders van beursvennootschappen zal zich als loyale aandeelhouders moeten gedragen om het alternatief, inperking van aandeelhoudersrechten, te voorkomen. Dit zal inspanning vragen, maar dergelijk gedrag is essentieel voor een goede corporate democracy.

De auteur bespreekt twee recent verschenen onderzoeksrapporten over de Britse financiële instellingen Barclays en HBOS. Hij wijst erop dat beide rapporten in zekere zin als casestudy op het gebied van corporate governance kunnen dienen. De auteur pleit er niet voor om uit deze casus algemene regels op het gebied van corporate governance af te leiden, maar wijst juist op de toegevoegde waarde die het bestuderen van concrete praktijkgevallen voor een goed begrip van de materie kan hebben.