Met de groei in de handelsbetrekkingen met Rusland en de daaruit voortvloeiende toename van het aantal koop- en investeringscontracten is het voor juridische dienstverleners ongetwijfeld nuttig enige kennis te hebben van het Russische overeenkomstenrecht. In deze bijdrage wordt men geïnformeerd over de basisbeginselen daarvan. Deze wijken evenwel niet fundamenteel af van wat algemeen gebruikelijk is.

Het Bundesgerichtshof oordeelde in zijn arrest van 31 oktober 2001 dat voor de toepasselijkheid van algemene voorwaarden vereist is dat zij ter hand worden gesteld voorafgaand aan het sluiten van de koopovereenkomst. Dit arrest is niet in lijn met eerdere rechtspraak over de terhandstelling van algemene voorwaarden onder het Weens Koopverdrag en dit arrest mist derhalve persuasive authority. Nu bij dit arrest zich een aantal lagere Nederlandse rechters heeft aangesloten, ondanks het gebrek aan persuasive authority, dient er voor te worden gewaakt dat aan het arrest ‘via de achterdeur’ alsnog persuasive authority wordt toegekend. Kortom, overtuigd zijn wij allerminst. De regel dat de wederpartij, als redelijk handelend persoon had moeten begrijpen dat de gebruiker algemene voorwaarden van toepassing heeft verklaard, lijkt ons nog steeds onder het Weens Koopverdrag de juiste en meest wenselijk regel.

Schoordijk brengt belangrijke ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar in kaart. Dat zijn niet alleen rechtsontwikkelingen, maar (vooral) ook economische, technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. Aan de orde komen: globalisering, nieuwe economieën, consolidatie van de industrie, private equity in M&A transacties, opkomst van de grote advocatuur, internet en e-mail, standaardisering, de DCFR en het Global Sales Law Project.

In het afgelopen decennium is het contractenrecht in sterke mate geëuropeaniseerd. Daarnaast is ook de hoeveelheid private regulering toegenomen en kiezen contractanten in toenemende mate andere rechtsstelsels dan het ‘eigen’. Het naast elkaar bestaan van verschillende contractenrechtstelsels wordt doorgaans beschouwd als problematisch: het zou de coherentie en eenheid van het recht aantasten. Deze bijdrage bepleit dat een pluralistisch contractenrecht ook voordelen heeft en dat met name twee vragen beantwoording verdienen: die naar het optimale niveau van regulering en die naar de beste wijze van omgang met een pluralistisch contractenrecht.

Consumentenbeschermende regelgeving dient te bestaan uit ‘hard and fast rules’ en dient te worden gecodificeerd in een helder (leesbaar en begrijpelijk) wetboek van consumentenrechten. De niveaubepaling daarvan is lastig, maar voor wat de auteur betreft: het voorstel voor een richtlijn betreffende consumentenrechten kan dienen als de eerste basis voor een ‘European Consumer Code’ en verdient alle steun.

Wolters geeft blijk van zijn ongenoegen over de – in zijn ogen – doorgeschoten primair taalkundige uitleg van overeenkomsten tussen professionele partijen. Een primair taalkundige uitleg leidt tot willekeur, het lokt ongewenst gedrag uit van partijen en hun advocaten, en rechters maken gebruik van de kortste weg om snel vonnis te kunnen wijzen. Wolters meent dat de rechtsvorming in Nederland, en zeker in het contractenrecht, te gemakkelijk geleend wordt bij de common law.