This contribution treats debt recovery as an important cause for the emergence and worsening of the debt problem. It is explained that when a bailiff seizes wage, the debtor often has too little left to live on. In addition to seizure of wage, the bailiff can also seize the bank account or seize household goods in order to sell these. The author describes how this can lead to new debts and what legislation is being prepared to modernize this situation. In case of problematic debts, multiple creditors are collecting from the same debtor, which requires coordination. The recovery by creditors facilitated by the current rules focuses on the claims of individual creditors. However, as soon as problematic debts are involved, an integrated approach is necessary, in which the common interest, the interest of all creditors and that of the debtor, takes precedence over self-interest.

In order to improve the effectiveness of offender supervision many studies have been conducted into risk factors for delinquency. Evidence was found that debts and crime are interrelated. However, understanding of potential underlying risk factors in this relationship is limited. Results of an analysis of client files (N=250) show that debts among probation clients are highly prevalent and problems with respect to education, work and mental and physical health seem to be important underlying factors in the relationship between debts and crime. In addition, interviews were conducted with both probation workers (N=33) and clients (N=16) to get insight into the possibilities to adequately support clients with regard to debts in order to stimulate successful resocialization. Results underline the importance of paying attention to possible underlying factors to effectively supervise clients.

In het nieuwe wetboek worden ‘nieuwe’ opsporingsbevoegdheden geïntroduceerd die normaal gesproken openlijk worden toegepast maar straks ook heimelijk mogen worden ingezet. Het betreft het vergelijkend vingerafdrukken- en handpalmonderzoek, het handschrift- en stemvergelijkend onderzoek, inbeslagneming van voorwerpen en de inzet van daartoe strekkende steunbevoegdheden, het bij gelegenheid van een doorzoeking of betreden van plaatsen overnemen van gegevens en het bevel tot verstrekken van gegevens. In het artikel wordt aangegeven dat de invoering van deze bevoegdheden noodzakelijk en ook wenselijk is, waarbij de wettelijke regeling bovendien voldoet aan de eisen die daaraan door het EHRM worden gesteld. Het voordeel van codificatie is bovendien dat waar het nu vaak om een ongeregelde praktijk gaat, door codificatie duidelijk wordt onder wiens gezag de toepassing van de bevoegdheid valt en aan welke voorwaarden moet zijn voldaan voordat de bevoegdheid mag worden toegepast.

Op grond van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden (Wet DNA-V) worden DNA-celmateriaal en DNA-profielen van veroordeelden bewaard. Omdat sommige veroordeelden onvindbaar blijken voor de afname van hun celmateriaal zal vermoedelijk de wet worden aangepast opdat conservatoire afname mogelijk wordt. DNA wordt dan reeds afgenomen tijdens het opsporingsonderzoek maar pas verwerkt na veroordeling. Deze bijdrage plaatst de discussie over de juridische en praktische houdbaarheid van de conservatoire afname in een breder perspectief, namelijk die van de oorspronkelijke doelstellingen van de Wet DNA-V en de vraag naar de mogelijkheden van het afnemen én het reeds verwerken van DNA-celmateriaal tijdens het opsporingsonderzoek.

Op 1 januari 2020 is een verbod op misbruik van seksueel beeldmateriaal in werking getreden. Het nieuwe artikel 139h Sr verbiedt het zonder toestemming vervaardigen van seksueel beeldmateriaal, het beschikken over zulk materiaal en het openbaar maken ervan. Bij het wetsvoorstel werden vanuit het parlement en de strafrechtketen de nodige kanttekeningen geplaatst. Ondanks amendementen die de strafbepaling wezenlijk hebben veranderd, is niet aan alle kritiekpunten uit de parlementaire behandeling tegemoetgekomen. In dit artikel wordt artikel 139h kritisch beschouwd, waarbij onder meer de afbakening van de bestanddelen centraal staat (lex certa). Eerst wordt kort stilgestaan bij de aanleiding voor de wetswijziging en de parlementaire behandeling ervan. Vervolgens staat het wetsartikel zelf centraal. Daarna worden enkele knelpunten van deze strafbaarstelling besproken.

Strafrechtelijke beslissingen worden (doorgaans) gepubliceerd op Rechtspraak.nl. Dit is positief voor de rechtsontwikkeling, maar in sommige gevallen kan publicatie ertoe leiden dat betrokkenen identificeerbaar zijn, ook wanneer de anonimiseringsrichtlijn van de Rechtspraak wordt toegepast. Dit leidt tot een procesrisico voor procesdeelnemers. Dat geldt met name voor procesdeelnemers die geen verdachte zijn, en wanneer het gevallen betreft waarin het opsporingsonderzoek nog niet is afgerond. Hoe gaat de Rechtspraak hiermee om en hoe verhoudt een en ander zich tegen de recente ontwikkelingen op het gebied van (Europees) privacyrecht?

Een bespreking van de rechtsbescherming van cliënten van het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (AMHK) bij het uitoefenen van rechten op grond van privacywetgeving. Het gaat hierbij om rechten als het recht op inzage en afschrift, recht op rectificatie en het recht op vernietiging van een dossier. In de praktijk lijken hiervoor twee rechtsingangen (bestuurs- en civielrechtelijk) te bestaan.

Automatische en Intelligente Systemen (IEEE, 2018) rukken steeds verder op in de samenleving. De toepassing ervan is echter niet onomstreden. Er is veel politieke en maatschappelijke onrust, met name over het gebruik van deze systemen door de overheid. Vooral toezichthouders liggen daarbij onder vuur. Snel wordt vergeten dat het gebruik van algoritmes kansen biedt voor het werk van toezichthouders. Daarom is een verantwoorde implementatie van artificial intelligence van groot belang, waarbij de toezichthouder zich verdiept in de werking van de technologie en de eisen die eraan gesteld moeten worden, welke kansen technologie biedt en wat nodig is om deze te realiseren. De toezichthouder moet oog hebben voor de gevolgen van technologie voor de positie van burgers en andere belanghebbenden, voor de veranderingen in verhouding tussen toezichthouder en burgers, en open oog voor (soms onvoorziene) rollen en bijpassende verantwoordelijkheden die op de toezichthouder afkomen als gevolg van het toepassen van technologie.

Nederland transformeert naar een datagedreven samenleving. De politie, de Belastingdienst en uitkeringsinstanties experimenteren met Big Data; private partijen, zoals sociale media, banken, en medische organisaties gebruiken algoritmes en profielen om beleidskeuzes te maken. Daarbij worden beleidskeuzes steeds meer geautomatiseerd. Uit de substantiële hoeveelheden data die worden verzameld worden patronen, correlaties en waarschijnlijke verbanden tussen verschillende datapunten gedestilleerd. De profielen die op basis daarvan worden vervaardigd worden gebruikt om keuzes te maken over toekomstige gevallen. Hierdoor wordt het besluit- en beleidsvormingsproces in toenemende mate gestandaardiseerd. De hoop is dat de door data-analyse geïnformeerde besluiten kwalitatief beter zullen zijn en dit de uitvoering van het beleid effectiever en efficiënter zal maken. In onderzoek dat is verricht in opdracht van het ministerie van Justitie en veiligheid wordt geconcludeerd dat tien veranderingen aan het Nederlands recht nodig zijn om deze transitie in goede banen te leiden.

Eind 2017 bepaalde het HvJ EU dat de vrachtwagencabine geen geschikte plek is voor vrachtwagenchauffeurs om hun normale wekelijkse rust door te brengen. Sindsdien geldt in de hele EU het zogenoemde cabinekampeerverbod. Op basis van kwalitatief empirisch onderzoek onder internationale vrachtwagenchauffeurs wordt in dit artikel onderzocht in hoeverre het HvJ EU met deze uitspraak de verblijfsomstandigheden van (internationale) vrachtwagenchauffeurs tijdens hun normale wekelijkse rust daadwerkelijk heeft verbeterd. De resultaten laten zien dat een aanzienlijk deel van de geïnterviewde chauffeurs met het verbod geen verbetering van deze verblijfsomstandigheden ervaart. Het totaalverbod doet geen recht aan de diversiteit aan wensen van chauffeurs. Bovendien wordt aan de praktische randvoorwaarden zoals beschikbaarheid van beveiligde parkeerplaatsen nabij betaalbare hotels momenteel niet voldaan. Gelet op dit alles ligt het niet in de rede dat het verbod op korte termijn tot een verbeterd verblijf tijdens de 45 uur rust zal leiden.