The central question in this article is whether an empirical-legal approach of victimhood and victim rights could offer a sufficient basis for proposals of legal reform of the legal system. In this article, we choose a normative-critical approach and raise some objections to the way in which part of such research is currently taking place in the Netherlands, on the basis of two examples of research in this field, one dealing with compelled apologies as a possible remedy within civil procedural law and the other with the victim’s right to be heard within the criminal legal procedure. In both cases, we argue, the strong focus on the measurable needs of victims can lead to a relatively instrumental view of the legal system. The legal system must then increasingly be tailored to the wishes and needs of victims. Within this legal-empirical, victim-oriented approach, there is little regard for the general normative principles of our present legal system, in which an equal and respectful treatment of each human being as a free and responsible legal subject is a central value. We argue that results of empirical-legal research should not too easily or too quickly be translated into proposals for legal reform, but first become part of a hermeneutical discussion about norms and legal principles, specific to the normative quality of legal science itself.

In Heijnen/Maersk volhardt de Hoge Raad in zijn oordeel dat het Nederlandse recht met betrekking tot de verjaring van een vordering tot schadevergoeding op grond van de blootstelling aan asbest niet in strijd is met het recht op toegang tot de rechter van artikel 6 lid 1 EVRM. Het arrest verduidelijkt daarnaast de afweging van de gezichtspunten van Van Hese/Koninklijke Schelde. Het sluit aan bij de conclusies in de bestaande jurisprudentie en literatuur. Deze verduidelijking ondersteunt het oordeel dat het systeem van Van Hese/Koninklijke Schelde niet in strijd is met artikel 6 lid 1 EVRM.

In this contribution, the justification of restorative practices in prison is first discussed from a normative perspective. On the basis of Lippke’s retributive theory of imprisonment it is argued that modern, humane retributive sanctioning entails an obligation to provide prisoners with opportunities to engage in restorative practices. Second, restorative practices in prison are examined from the perspective of possible impacts on the empowerment of prisoners and their experience to move away from crime and do good. Finally, it is argued that in order to yield positive effects, restorative practices in prison need to be supported by a safe and healthy living environment.

Het aloude adagium in pari delicto wordt in de jurisprudentie maar zelden in expliciete bewoordingen gebruikt. Het heeft in Nederland echter wel degelijk betekenis. Onbetamelijk gedrag van de benadeelde zou zelfs vaker reeds bij de vestiging van aansprakelijkheid in beeld moeten komen, en niet pas bij de omvang van aansprakelijkheid.

Wanneer wordt gesproken over het medische beroepsgeheim dan worden termen gebruikt die een geheel eigen leven zijn gaan leiden. Termen als ‘veronderstelde toestemming’, ‘conflict van plichten en ‘zeer bijzondere omstandigheden’, leiden zelden tot discussie. Wanneer deze termen nader worden beschouwd zijn zij uitermate onduidelijk en juridisch niet of nauwelijks houdbaar.

In deze bijdrage wordt de inhoud van het – via een internetconsultatie uitgezette – conceptwetsvoorstel zeggenschap lichaamsmateriaal besproken en van commentaar voorzien. Geconcludeerd wordt dat de regering verschillende onderdelen van het wetsvoorstel, waaronder in het bijzonder de ruime werkingssfeer, nog eens goed tegen het licht zou moeten houden.

In dit artikel wordt het voorstel van de minister van VWS besproken om in het kader van de opsporing van ernstige strafbare feiten zonder toestemming lichaamsmateriaal te gebruiken dat bij een geneeskundige behandeling is verkregen. Hiermede wordt het verschoningsrecht buiten toepassing verklaard. Daartegen bestaan ernstige bezwaren, onder andere omdat de vrije toegang tot de zorg daarmede in het geding komt.

In dit artikel gaan de auteurs in op de rol die het voorzorgsbeginsel speelt in de uitspraak van de Rechtbank Den Haag over de aansprakelijkheid van de Staat vanwege de Q-koortsepidemie.

In this article, we try to answer the question of how and why the stories of the victims of attacks by the guerrilla movements in the 1970s in Argentina are currently silenced in the public sphere. We analyse how this collective denial is negotiated in human rights discourse. In particular, we show how strategic and essentialist silences as well as denial (literal, interpretative, implicatory) feature in political debates about human rights and political violence.

After catastrophic events, memorialisation is part of coming to terms with the past and rebuilding the future. It is also part of the social construction of the past – a struggle between conflicting representations of past events by different groups in society, with different memories, interests and degrees of power to influence which version of history is eventually recognized as correct and which is denied. In Western Europe, we tend to study such processes in parts of the world far removed from our own, forgetting that the major genocide of the 20th century, took place in our own cities, and that a process of memorialisation was ongoing there for many years after the war. The Jewish quarter in the centre of Amsterdam has many monuments, buildings and museums connected to the history of the Jews of Amsterdam, the majority of whom died in the death camps of the Shoa. The memory landscape of the Jewish quarter is dynamic, a reflection of a culture of remembrance and denial concerning the Second World War, in which events and people are remembered, but others forgotten. What can the urban landscape of Amsterdam tell us about this culture and its relationship to social and political events during and after the war? What/who are remembered and what/who forgotten, by whom, and why? How has that changed over time?

In the introductory article of this special issue on the language of denial, some relevant concepts in relation to denial, speech act and discourse theory are explored. Stanley Cohen’s distinction between literal, interpretative and implicatory denial is illuminated, as well as the contribution of various scholars on the performative function of language. At the end of the article the relevance of these concepts for (cultural) criminology is explained.

In deze bijdrage staat het medisch tuchtrecht centraal. In december 2016 heeft de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer aanhangig gemaakt, dat de toegankelijkheid en effectiviteit van het wettelijk tuchtrecht in de gezondheidszorg moet verbeteren. De centrale vraag van deze bijdrage is in hoeverre deze doelen met het wetsvoorstel worden bereikt. Het primaire doel van medisch tuchtrecht is het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van de beroepsuitoefening. Het is tevens een middel om te bereiken dat personen die een medisch beroep uitoefenen en daardoor een bijzondere verantwoordelijkheid dragen, hun beroep uitoefenen op een wijze die met die verantwoordelijkheid overeenstemt. Het tuchtrecht dient daarmee een algemeen belang; het is niet gericht op persoonlijke genoegdoening van de klager. Hierdoor is toegankelijkheid van het tuchtrecht van essentieel belang. In het genoemde wetsvoorstel wordt een aantal voorstellen gedaan om dat te verbeteren, maar de auteur meent dat dat doel niet in alle gevallen wordt bereikt. Met name de invoering van griffierecht acht zij in dit licht problematisch. In plaats daarvan zou ondersteuning van de klager de voorkeur moeten krijgen en breder worden ingezet dan waar het wetsvoorstel nu in voorziet.

Dit artikel is een verslag van een onderzoek met als centrale vraag hoe de praktijk van de besluitvorming van de strafrechter ten aanzien van de afdoening van de voeging benadeelde partij in het strafproces er anno 2016 uitziet. Op basis van trendgegevens blijkt dat de afgelopen jaren minder vorderingen niet-ontvankelijk zijn verklaard. Uit de interviews komt naar voren dat er in de rechtspraktijk ook een verandering wordt ervaren, die echter niet wordt toegeschreven aan de wijziging van het ontvankelijkheidscriterium in 2010, maar aan de tijdgeest. Een belangrijke keerzijde daarvan is echter, constateert de strafrechtspleging, dat de toegenomen slachtofferparticipatie in brede zin het strafproces onder (grotere) druk zet.

Materiële normering van personenschade is een belangrijk thema in het schadevergoedingsrecht. Normering van personenschade is te vinden in de wet, rechtspraak en in de richtlijnen van De Letselschade Raad. In deze bijdrage wordt zowel de theorie als de praktijk van deze vormen van normering onderzocht. Ook wordt een scenario voor de toekomst onderzocht.

Als er iets misgaat in de behandeling van een patiënt is het van groot belang dat daar door de zorgaanbieder openheid over wordt gegeven. Hoe dat het beste kan worden georganiseerd, wordt onderzocht in OPEN. OPEN is een leernetwerk waarin door onderzoekers en ziekenhuizen wordt samengewerkt om meer inzicht te verkrijgen in werkwijzen die openheid na medische incidenten kunnen bevorderen. In deze bijdrage wordt kort toegelicht wat OPEN als leernetwerk inhoudt. Vervolgens wordt uiteengezet wat de verplichtingen van het ziekenhuis inhouden als het misgaat en worden enkele begrippen uitgelegd. Daarna komt aan bod in hoeverre aan die verplichtingen wordt tegemoetgekomen en wordt toegelicht wat er op het niveau van patiënten, zorgverleners en leidinggevenden georganiseerd moet worden voor een open en eerlijke omgang met incidenten in het ziekenhuis.

This article analyzes the relationship between religiosity and organ donation, using unique Dutch register- and survey data of almost 400.000 individuals. One in four of the Dutch population ages 12 years and above is registered as an organ donor. Non-religious individuals are more likely to give permission for the transplantation of their organs than the religious. In particular, there are few organ donors among individuals who very frequently attend religious services. Furthermore, there are differences between religious denominations. Roman-Catholics are more often registered as an organ donor than Protestants, in particular among older generations. The proportion of organ donors is lowest among Muslims.