In dit artikel staan vijf recente arresten van de Hoge Raad centraal, waarin verschillende aspecten van de verhouding tussen de hoofdprocedure en de schadestaatprocedure aan de orde komen. Vier van deze vijf uitspraken laten zien dat de rechter een relatief grote vrijheid heeft in de keuze welke geschilpunten in welke fase van het geding worden beslist. De wens om partijen hun materiële rechten zo veel mogelijk te laten verwezenlijken zonder hen door extra procesrechtelijke hoepels te laten springen, voert in deze uitspraken duidelijk de boventoon. Een procespartij die stelt dat een bepaald geschilpunt in de hoofdprocedure beslist had moeten worden, of juist in de schadestaatprocedure, vindt over het algemeen weinig gehoor bij de Hoge Raad.

Recent wees de Hoge Raad een arrest dat betrekking had op de vraag of bij de inbreuk die werd gemaakt op een verkooporganisatie op onrechtmatige wijze gebruik was gemaakt van wanprestatie. Het arrest komt bijna vijftig jaar na het standaardarrest Nibeja/Grundig (HR 12 januari 1962, NJ 1962, 246 m.nt. HB). ‘Is er iets veranderd?’

De bijzondere vermogensrechtelijke status van knowhow geeft in de contractspraktijk dikwijls aanleiding tot problemen. In dit artikel worden enkele van die problemen beschreven, waarbij vooral het belang blijkt van expliciete afspraken over begrenzingen in gebruik en de resterende freedom to operate. Besproken wordt de rol van art. 39 TRIPs dat bescherming verleent aan niet openbaar gemaakte informatie. Het artikel heeft waarschijnlijk directe werking en kan ingeroepen worden om sommige van de besproken problemen te adresseren, zij het niet per definitie ten gunste van de rechthebbende. Aanbevolen wordt art. 39 TRIPs bij de redactie van knowhow-contracten te betrekken.

Proefschrift van mr. M. Brink, besproken door mr. dr. P.J. van der Korst.

Naar aanleiding van HR 10 juli 2009, RvdW 2009, 847 (Vos/TSN) worden in deze bijdrage twee interessante aspecten van voordeelstoerekening besproken: wat onder ‘een zelfde gebeurtenis’ in de zin van artikel 6:100 BW moet worden verstaan en de verhouding tussen de methode van schadeberekening (concreet of abstract) en de toepassing van voordeelstoerekening.

De material adverse change-clausule regardeert de omstandigheden waaronder een koper zich uit een fusie- of overnametransactie kan terugtrekken. In deze bijdrage zal onder meer worden stilgestaan bij de vraag hoe deze MAC-clausule zich verhoudt tot het leerstuk der onvoorziene omstandigheden.

Getuige de stroom aan uitspraken houden consumenten hun bank, verzekeraar of bemiddelaar verantwoordelijk voor de gevolgen van teleurstellende beleggingsresultaten. Wat is de omvang van de zorgplicht van de onafhankelijke financieel adviseur en wat mag door die financieel adviseur van de consument zelf worden verwacht?

In de kredietbehoefte van bedrijven en ondernemingen wordt voor het grootste deel voorzien door professionele financiers, in de regel (groot)banken. Tot zekerheid voor de nakoming van de verplichtingen van de kredietnemers is een substantieel deel van de leningen afgedekt door goederenrechtelijke zekerheidsrechten. Binnen de financiële praktijk heeft zich echter een aantal varianten ontwikkeld waarbij de in zekerheid gegeven goederen op een alternatieve wijze te gelde worden gemaakt. Een aantal rechterlijke uitspraken van de laatste jaren legt de mogelijkheden om efficiënt en vrijelijk te manoeuvreren aan banden. Aan de hand van deze uitspraken zal voor de verschillende goederenrechtelijke zekerheidsrechten de problematiek worden belicht. Daarbij worden valkuilen aangegeven en oplossingsrichtingen geschetst.

De Hoge Raad heeft zich in dit arrest voor de eerste keer uitgelaten over de rechtsgevolgen van de Vormerkung. Deze nieuwe rechtsfiguur leidt niet tot beschikkingsonbevoegdheid van de verkoper. De schuldeiser van de verkoper die na de Vormerkung beslag heeft gelegd op het registergoed, heeft nadat dit goed is geleverd aan de koper, geen aanspraak op uitbetaling door de notaris van een deel van het restant van de koopsom.

In het bijzondere geval dat partijen tegelijkertijd moeten presteren, maar beiden op dat moment onafhankelijk van elkaar niet tot nakoming in staat zijn, kan een aantal vragen rijzen. Zo kan men zich afvragen welk der partijen kan overgaan tot opschorting, wie de overeenkomst kan ontbinden, welke partij recht heeft op schadevergoeding en in hoeverre een contractuele boete verschuldigd is. In deze bijdrage wordt, mede aan de hand van het arrest van HR 11 januari 2008, LJN BB7195, onderzocht wat ter beantwoording van deze vragen dogmatisch gezien de beste aanvliegroute is.

De koper draagt het risico van kleine gebreken in de aan hem geleverde zaken, indien de zaak adequaat is hersteld en de schade voorts uitsluitend bestaat uit gemist onstoffelijk voordeel ten gevolge van het tijdelijk niet beschikbaar zijn van de conforme zaak. Daarmee vult de Hoge Raad de regel uit het Burger/Brouwer Motors-arrest verder in.

Proefschrift besproken door prof. mr. E.J.H. Schrage