This article contains a critical review of the provisions in the Dutch penal code regarding group defamation and hate speech. It is argued that not only these provisions themselves but also their application by the Dutch supreme court, constitutes a problem for the legitimacy and functioning of representative democracy. This is due to the tendency of the supreme court to employ special constraints for offensive, hateful or discriminatory speech by politicians. Because such a special constraint is not provided or even implied by the legislator, the jurisprudence of the supreme court is likely to end up in judicial overreach and therefore constitutes a potential – if not actual – breach in the separation of powers. In order to forestall these consequences, the protection of particularly political speech should be improved, primarily by a revision of the articles 137c and 137d of the Dutch penal code or the extension of parliamentary immunity.

In 2014, the Dutch government abolished its ban on blasphemy, which had laid dormant in its criminal code for decades. Similar laws have been abolished in nine other jurisdictions in the West since an international campaign to this end started in 2015. This article first describes the tension between blasphemy laws and the freedom of expression. It then examines the Dutch position on blasphemy in its international context. This article argues against bans on blasphemy and specifically against a potential reintroduction of a de facto ban on blasphemy in the Netherlands. Moreover, it argues in favour of applying political pressure to abolish bans on blasphemy around the world as well as giving diplomatic support to those affected by these laws.

In deze bijdrage staat groepsbelediging centraal. De auteur onderzoekt op welke wijze de rechter bij de uitleg van artikel 137c van het Wetboek van Strafrecht rekening dient te houden met de betekenis van de vrijheid van meningsuiting. De auteur bespreekt daartoe onder meer EHRM-jurisprudentie en de toepassing van het ‘drietrapsmodel’ van artikel 137c Sr in de Nederlandse rechtspraak.

In deze bijdrage bespreekt de auteur het op 13 december 2019 gepubliceerde Monitoring Rapport van de vierde Monitoring Commissie Corporate Governance Code. Hierin wordt voor het eerst verslag gedaan over de in 2016 herziene Corporate Governance Code en de naleving daarvan over boekjaar 2018. Daarnaast besteedt de Monitoring Commissie aandacht aan enkele specifieke governance onderwerpen en benoemt zij enkele aandachtspunten.

This article deals with the criminal offence of recruiting persons for armed struggle (art. 205 of the Dutch Criminal Code), a provision that nowadays mainly arises in terrorism cases. It revolves around the dilemmas and interpretative questions that this criminal offence has yielded so far – especially since the amendments in 2004 – and examines how the courts have dealt with it.

At first sight there seems to be a strong relationship between crimmigration and the criminology of administrative law enforcement. However, a further analysis shows that crimmigration fits more in the concept of the so-called integrated science of criminal justice. Crimmigration can be identified as an interdisciplinary concept, while the criminology of the administrative law enforcement should be classified as an empirical discipline. Nevertheless, both concepts complement each other with regard to the socio-scientific study of the practice of immigration law.

De modernisering van het Wetboek van Strafvordering is aangegrepen om een principieel vraagstuk uit de regeling over de berechting te herzien: de verplichte aanwezigheid van de verdachte bij het onderzoek ter terechtzitting en bij de openbare uitspraak. In deze bijdrage wordt onderzocht wat de inhoud en achtergrond van deze voorstellen zijn en wordt een oordeel gegeven over deze verschijningsplichten in het licht van de verschillende rationales die een verschijningsplicht zou kunnen vervullen – rationales die op hun beurt voortvloeien uit de functies van het straf(proces)recht. Daarbij wordt ook ingegaan op de mogelijke neveneffecten en de risico’s voor fundamentele rechten (met name de onschuldpresumptie).

Volksvertegenwoordigers die zich binnen een officiële vergadering beledigend uitlaten tegenover andere parlementariërs kunnen hiervoor niet worden vervolgd of civielrechtelijk worden aangesproken. Hetzelfde geldt voor andere delicten, zoals de schending van de geheimhoudingsplicht en het aanzetten tot haat. Het Openbaar Ministerie komt in dergelijke gevallen geen vervolgingsrecht toe. De voorzitter is bevoegd om sanctionerend op te treden. In het huidige regime lijkt de toegevoegde waarde van deze parlementaire immuniteit voor volksvertegenwoordigers achterhaald te zijn, vanwege een ruime uitleg van de vrijheid van meningsuiting voor politici.

In the fight against terrorism, administrative measures are increasingly applied. This is called the administrative approach on terrorism. A recent bill seeks to the withdrawal of the Dutch citizenship of those who are suspected of certain terrorist activities abroad and when such is needed in the context of national security. Under this bill it is made possible to withdraw the Dutch citizenship of those who voluntarily join a terrorist group abroad. The idea behind this proposed administrative measure is to protect the national security of the Netherlands, by banning those who voluntarily joined a jihadi organization and pose a threat to national security due to their return. The bill has several major drawbacks: the limited legal protection of the persons concerned, the possible criminal nature of this measure and doubts about its effectiveness.

Dit artikel schetst de totstandkoming en inhoud van Richtlijn (EU) 2016/343 inzake het onschuldvermoeden en het aanwezigheidsrecht bij strafprocedures. Waarom is deze richtlijn er gekomen en wat voor verplichtingen schept zij voor het strafprocesrecht van de lidstaten? Kan deze richtlijn op het eerste gezicht een adequate bijdrage leveren aan het garanderen van een eerlijk proces voor verdachten?
Richtlijn (EU) 2016/343 van het Europees Parlement en de raad van 9 maart 2016 betreffende de versterking van bepaalde aspecten van het vermoeden van onschuld en van het recht om in strafprocedures bij de terechtzitting aanwezig te zijn, PbEU 2016, L 65/1-11

Certain radical public acts of expression, those which for instance incite hatred or recruit participants for armed conflict, are punishable under criminal law, even when these pronouncements are religiously motivated. This study examines which statements incur punishment, and the role freedom of religion and freedom of expression play when making this assessment.

Triggered by the recent Paris attacks the authors make an attempt to answer the question how liberal democracies can react to religious extremists that respond with violence to utterances they consider to be blasphemous. After a brief historical survey of the reactions to blasphemy in penal law and philosophy, the authors compare blasphemy laws and their relation to the freedom of speech in various European countries. Then they analyse the relevant case law of the European Court of Human Rights and the U.S. Supreme Court. In their conclusion the authors defend the position that liberal democracies should be cautious in order to prevent the principles of liberal democracy from being subverted by self-censorship induced by fear of extremism.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft in het verslagjaar 2010-2011 weer meer zaken afgedaan dan in 2009-2010. Onder de uitspraken bevinden zich er vele die vanuit gezondheidsrechtelijk perspectief interessant zijn, waaronder zaken over een ‘vernederende’ behandeling van een zwangere vrouw door artsen, extra waarborgen voor minderjarigen bij een medische behandeling en de betekenis van persoonlijke autonomie bij beslissingen aan het begin en het einde van het leven. Deze kroniek bevat een beschrijving en analyse van de belangrijkste zaken uit het verslagjaar 2010-2011.