De zaak Tjebbes gaat over de verenigbaarheid van een Nederlandse regeling met het Unierecht op grond waarvan tien jaar verblijf in een derde land het van rechtswege verlies van het Nederlanderschap met zich meebrengt voor Nederlanders die nog een tweede nationaliteit hebben. De zaak is daarmee een vervolg op het arrest Rottmann, waarin het Hof van Justitie bepaalde dat intrekking van de nationaliteit van de lidstaten in overeenstemming moet zijn met het Europeesrechtelijke evenredigheidsbeginsel. In Tjebbes vraagt de Raad van State of die Europeesrechtelijke evenredigheidstoets met zich meebrengt dat de gevolgen in het individuele geval moeten worden getoetst, of dat het voldoende is dat er een evenredigheidstoets in abstracto in het beleid verdisconteerd is. Anders dan advocaat-generaal Mengozzi oordeelt het Hof van Justitie dat incidenteel een geconcretiseerde evenredigheidstoets plaats moet kunnen vinden, ‘vanuit het oogpunt van het Unierecht’, wat betekent dat het effect van het verlies van de nationaliteit op het beroeps- en gezinsleven van de betrokkene meegewogen moet worden. Deze bijdrage evalueert deze uitspraak vanuit het perspectief van de bevoegdheidsverdeling tussen de EU en de lidstaten. Daarnaast wordt ingegaan op de beperktheid van de Unierechtelijke evenredigheidstoets zoals die in dit arrest geformuleerd wordt en worden enkele mogelijke implicaties voor de rechtspraktijk besproken.
HvJ 12 maart 2019, zaak C-221/17, Tjebbes e.a./Minister van Buitenlandse Zaken, ECLI:EU:C:2019:189

In Coman heeft het Hof van Justitie voor het eerst uitspraak gedaan over het recht op gezinshereniging van een EU-burger met zijn partner van hetzelfde geslacht op basis van de Burgerschapsrichtlijn (Richtlijn 2004/38/EG). De vraag van de verwijzende Roemeense rechter heeft betrekking op de kwestie of een derdelander die gehuwd is met een EU-burger van hetzelfde geslacht als ‘echtgenoot’ van een Unieburger in de zin van het EU-recht aangemerkt kan en moet worden. Het Hof van Justitie beantwoordt die vraag bevestigend. Het arrest Coman is een overwinning voor de LHBTI-gemeenschap, omdat het Hof van Justitie met dit arrest lidstaten verplicht de burgerlijke staat van getrouwde homoseksuele koppels te erkennen voor wat betreft de uitoefening van de vrijverkeersrechten. Deze annotatie bespreekt zowel de implicaties als de beperkingen van het arrest. Het is bijvoorbeeld nog onduidelijk hoe ver de gelijke behandeling van koppels van hetzelfde geslacht strekt en of zij via het EU-recht ook toegang kunnen krijgen tot andere rechten die aan het huwelijk gekoppeld zijn, zoals socialezekerheidsrechten. Daarnaast legt het arrest de kwestie van omgekeerde discriminatie opnieuw bloot.
HvJ 5 juni 2018, zaak C-676/16, Relu Adrian Coman e.a./Inspectoratul General pentru Imigrari, Ministerul Afacerilor Interne, ECLI:EU:C:2018:385.

On 20 December 2018, the Commission of UNCITRAL adopted the Model Law on International Commercial Mediation and International Settlement Agreements Resulting from Mediation, 2018 (amending the Uncitral Model Law on International Commercial Conciliation, 2002). On 20 December 2018 the General Assembly of the United Nations adopted the ‘United Nations Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation’. Herman Verbist provides an overview of the Convention and the amended Model Law. This contribution ends with the complete Convention in Annex.

With a Belgian law of June, 18 2018, the principle of the voluntary nature of mediation was affected. A lot of critical comments can be made at this point. The scope of the obligation is not clear. Mandatory mediation raises the threshold to the court and has as effect that many cases are not handled in the most appropriate way. The bar doesn’t support the measure. Research is needed to find out if the new measure is justified.

On 19 October 2017 the TMD editorial board organised a workshop fully devoted to the (ir)relevance of best practices in mediation. The workshop, which took place in Brussels in the framework of the Belgian annual Mediation Week, was chaired by Annie de Roo and Herman Verbist who addressed the invited workshop speakers with various questions, starting with the basic, but fundamental question: ‘Is there a need for best practices in mediation?’ Followed by the question: ‘Is there a practice of mediation best practices in Belgium and the Netherlands, and if so, by whom, what are these best practices drawn up? Another question focussed on the possible link between best practices and mediation rules. Judith Simon-Emaus, director of the Mediator Federation Netherlands bureau, pointed out how best practices can contribute to furtherance of the mediator profession, which is also emphasised in her contribution ‘The MfN-register: a quality mark partly due to best practices’. Christine Jacobs, accredited mediator to the Belgian Federal Mediation Committee, approached the theme out of the perspective of the parties. She emphasised that it is essential that the mediator always takes the needs of the parties in dispute as the starting point for how to proceed in mediation. In other words, there is no such thing as a best mediation practice. She returns to this viewpoint in her contribution ‘Best prac­tices in Vlaanderen?’ A more radical stance was taken by Helena De Backer, accredited mediator to inter alia the Belgian Federal Mediation Committee and the International Mediation Institute. She is of the opinion that if mediation (profession) has a statutory basis, there is no need for best practices. Marc Simon Thomas, stresses that the purpose of introducing best prac­tices must be clear. Thus what purpose and who are served by best mediation prac­tices? In his contribution ‘The purpose and necessity of best practices in mediation based on the findings of the study ‘Peer Review and MfN accredited Mediators’ this is further reflected upon.

This Volume is a special issue, almost entirely dedicated to the TMD symposium that took place on 1 December 2016 at the premises of Intersentia Publishing company near Antwerp. The symposium addressed the current Belgian and Dutch plans for new legislation aiming to further the use of mediation by intending litigants. The TMD Editorial Board is honoured that an insight into the respective plans was provided by the highest level authorities, that is: Mr. Koen Geens, the Belgian Minister of Justice, and Mr. Dennis Hesemans, senior counsel to the Dutch Minister of Justice. The Board is equally honoured that on behalf of the European Commission, Mrs. Karen Vandekerckhove, Acting Head of Unit at DG Justice and Consumers, was willing to discuss the outcomes of the recent official Evaluation of the EU Mediation Directive 52/2008. These findings made it possible to assess the Belgian and Dutch plans in a broader European perspective. The presentations delivered by these three keynote speakers have been reworked and are included as main contributions in this Volume.

Taking the recent European Commission’s Report on the application of Mediation Directive 2008/52/EC as a starting point, the authors set out to reconstruct the pattern of ADR/mediation activities undertaken by the EU and the Council of Europe over the past 40 years. The authors conclude that the European initiatives have been conducive to a broadening and deepening of the ADR debate. Remarkable shifts can be observed in the emphasis placed by the European agencies during this period, notably a shift from emancipatory to efficiency-based arguments. The inherent coupling of private mediation and public adjudication entails risks however for each of these distinct conflict resolution strategies. The authors call for advanced research designs to generate the data needed for a genuine evidence-based policy in this domain.