Combinaties van publiek en privaat toezicht zijn niet weg te denken uit onze huidige maatschappij. In deze bijdrage vergelijken we de manier waarop privaat en publiek toezicht worden gecombineerd in twee sectoren, namelijk toezicht op voedselveiligheid en toezicht op veilige nieuwbouw. Na een uiteenzetting van de samenwerkingsarrangementen wordt ingegaan op de sterke en zwakke kanten van de gemaakte keuzes. Daarbij staat in het bijzonder één criterium centraal: betrouwbaarheid. Kan de overheid vertrouwen op toezicht en controle door private partijen? Zijn de private partijen in staat en bereid om effectief toezicht op voedselveiligheid en bouwkwaliteit uit te oefenen en welke factoren uit het samenwerkingsarrangement hebben hier invloed op? Naast de constatering dat private toezichthouders een toegevoegde waarde kunnen bieden aan de stelsels van toezicht, wijzen we op enkele potentiële risico’s die we in praktijk van bouw- en voedseltoezicht hebben geïdentificeerd: onvoldoende onafhankelijkheid en belangenverstrengeling, beperkte intrinsieke motivatie, kans op papieren werkelijkheid en onvoldoende corrigerende werking van het publieke toezicht.

RTL Nieuws stelt in een item dat verzekeraars letselschadeslachtoffers van het kastje naar de muur sturen en gemeenten laten opdraaien voor kosten van onder andere huishoudelijke ondersteuning, begeleiding, diverse voorzieningen en (woning)aanpassingen, waardoor de belastingbetaler de dupe is.

Inmiddels heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State twee richtinggevende uitspraken gedaan over de antwoorden van het Europese Hof van Justitie. Op 14 april 2021 deed zij uitspraak over de vraag bij welke besluiten de voorwaarde van art. 6:13 Awb belanghebbenden niet mocht en zou worden tegengeworpen. Op 4 mei 2021 ging de Afdeling in op de vraag of en in welke gevallen een niet-belanghebbende toegang tot de bestuursrechter zou moeten hebben. In beide uitspraken maakte de Afdeling haar werkwijze bekend.

In TO 2015, afl. 2 verscheen voor het laatst een rechtspraakoverzicht over de Waterwet (Wtw). Met deze kroniek Waterwet wordt het jaarlijkse overzicht nieuw leven ingeblazen. Deze bijdrage geeft een overzicht van de belangrijkste rechtspraak op het gebied van het waterrecht. Achtereenvolgens wordt stilgestaan bij de belangrijkste ontwikkelingen rondom de watervergunning, het projectplan, lozingen, gedoogplichten, nadeelcompensatie, relativiteit en belanghebbendheid in relatie tot de Wtw. De Wtw is een van de wetten die (naar verwachting) in 2022 grotendeels op zal gaan in de Omgevingswet. Per onderwerp gaan wij daarom in deze kroniek eveneens in op de wijze waarop het betreffende onderwerp in de Omgevingswet zal worden geïncorporeerd.

Sinds jaar en dag tracht de omgevingswetgever een balans te vinden tussen flexibiliteit en bundeling bij de aanvraag van de omgevingsvergunning. Met de komst van de Omgevingswet komt de nadruk meer te liggen op flexibiliteit bij het aanvraagproces van de omgevingsvergunning. De aanvrager krijgt – mede door het loslaten van het concept van onlosmakelijke samenhang – meer vrijheid om het aanvraagproces van de vergunningen zelf vorm te geven. Er dient kritisch naar deze ontwikkeling te worden gekeken. Wordt de positie van de aanvrager van de omgevingsvergunning beter door het bieden van meer vrijheid bij de aanvraag van de vereiste omgevingsvergunning(en)? Deze vraag staat centraal in deze bijdrage.

In dit redactioneel wordt ingegaan op de uitspraak van het Europese Hof van Justitie van 14 januari 2021 over de toepassing van art. 6:13 Awb.

In deze bijdrage gaan de auteurs in op het juridische kader voor en de bestuurlijke doorwerking van de Regionale Energiestrategie (RES). De auteurs behandelen de juridische status van de RES en het instrumentarium onder de Omgevingswet ter effectuering ervan, en toetsen de RES aan de criteria effectiviteit, zorgvuldigheid en legitimiteit. De mate van binding aan en doorwerking van de RES in het gemeentelijk omgevingsplan wordt in sterke mate beïnvloed door de zorgvuldigheid bij de totstandkoming ervan.

In het Netvliesloslating-arrest oordeelt de Hoge Raad dat bij een onrechtmatig nalaten binnen de csqn-toets het feitelijke gedrag dat de laedens daadwerkelijk zou hebben vertoond bij nakoming van de norm doorslaggevend is. Dat bevreemdt, omdat de laedens daardoor soms voor méér schade aansprakelijk is dan als hij zuiver normconform zou hebben gehandeld. In dit artikel betogen de auteurs dat die invulling van de csqn-toets niet strookt met de empirisch logische uitgangspunten daarvan.

Als de bestuursrechter algemeen verbindende voorschriften voortaan indringender toetst door de zogenoemde ‘evidence base’ ervan te toetsen, waar loopt hij dan tegenaan in de praktijk? De processuele consequenties van een dergelijke toetsing worden in dit artikel beschreven. Specifiek wordt ingezoomd op het bestuursrechtelijke uitgangspunt van ex-tunctoetsing, het ambtshalve aanvullen van de rechtsgronden en de partijstelling. De auteur concludeert dat ondanks de primaire focus van het bestuursprocesrecht op individuele geschilbeslechting, de Awb evidence base-toetsing mogelijk maakt. Om die toetsing in de praktijk aan effect te doen winnen, is echter ook de wetgever nodig.

Auteur gaat in dit artikel in op de vraag in hoeverre de toekomstige geluidregulering, na inwerkingtreding van de Omgevingswet, ten opzichte van het huidige recht verbeterde mogelijkheden biedt voor het realiseren van woningbouw nabij industrie- en bedrijventerreinen.

Auteur gaat in dit redactioneel in op de discussie over het vereiste om voor beroep bij de bestuursrechter bezwaar aan te tekenen bij het bestuursorgaan, in milieuzaken.

In dit artikel gaat auteur in op een aantal uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak in navolging op de zaak Appingedam. Auteur bespreekt hoe de Afdeling de ‘pakketbenadering’ toepast in deze jurisprudentie.

In deze bijdrage wordt onderzocht of en zo ja onder welke condities de huurder van middenstandsbedrijfsruimte bevoegd is zijn verplichting tot betaling van de huurprijs tijdelijk uit te stellen en/of vermindering van de huurprijs te vorderen indien de coronacrisis tot een verminderd gebruik van het gehuurde heeft geleid.

In dit artikel wordt aan de hand van recente jurisprudentie het toepassingsbereik van de kruimelgevallenregeling besproken.

In de nieuwe Wet elektronische publicaties en het onderliggende Besluit elektronische publicaties is een bepaling die het aanbieden van een geconsolideerde versie van algemeen verbindende voorschriften verplicht. De huidige uitzondering voor algemeen verbindende voorschriften in ruimtelijke besluiten, zoals het bestemmingsplan, komt te vervallen. Auteur behandelt de gevolgen van de verplichting om een geconsolideerde versie aan te bieden van ruimtelijke besluiten en met name het omgevingsplan.

In dit artikel wordt het juridisch kader van de belangrijkste aspecten van het Bouwbesluit 2012 (Bb) gegeven. In het artikel gaan auteurs in op de oorsprong en grondslag van het Bb (par. 2), de hoofdstukindeling, de begrippen en de verschillende gebruiksfuncties in het Bb (par. 3), de (minimum)eisen en de beschermingsniveaus (par. 4), het instrument gebruiksmelding (par. 5), de mogelijkheden van een gelijkwaardige oplossing (par. 6), de opbouw en systematiek van de functionele eisen en de prestatie-eisen (par. 7), bouw- en sloopwerkzaamheden in het Bb (par. 8), handhaving (par. 9), overgangsrecht (par. 10) en de verhouding tot de Wabo en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (par. 11). Ook wordt ingegaan op de toekomst van het Bb onder de Omgevingswet (par. 12).