Dit artikel gaat over het wetsvoorstel elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz). Het bespreekt de inhoud van het wetsvoorstel en van de zorgdomeinen waar de verplichte elektronische gegevensuitwisseling als eerste in werking zullen treden. Ook de bestaande juridische kaders komen aan bod. Tot slot volgt een blik op toekomstige Europese regelgeving.

Het rapport ‘Aanpak coronacrisis – Deel 1’ van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) analyseert de aanpak van de COVID-19-crisis tot 1 september 2020. Deze bijdrage analyseert de juridische dimensies van de pandemische paraatheid, de formele crisisstructuur en kwetsbare ouderen en doet enige suggesties ter versterking van onder meer de Wet publieke gezondheid (Wpg).

Sinds de inwerkingtreding van de Wvggz wordt er in de psychiatrische praktijk geworsteld met het onderscheid tussen vrijwillige zorg en verplichte zorg. De indruk bestaat dat verplichte zorg met regelmaat ten onrechte als ‘drangzorg’ wordt beschouwd en in het verlengde daarvan als vrijwillige zorg wordt aangemerkt. De nieuwe Generieke module Assertieve en verplichte zorg lijkt die praktijk te ondersteunen en heeft daarmee te weinig oog voor het belang van passende rechtsbescherming. Tegelijkertijd kan het echter voor de betrokkene ook onwenselijk zijn als zorg ten onrechte als ‘verplichte zorg’ wordt gekwalificeerd. Een juiste beoordeling is dan ook van groot belang. De auteurs benoemen in dit artikel enkele aandachtspunten die rechters en zorgverantwoordelijken daarbij voorop mogen stellen en geven aan hoe bepaalde, in de praktijk veel toegepaste, zorginterventies juridisch juister zouden kunnen worden gewaardeerd.

De stelling in deze aflevering van TvCR luidt: ‘In de zaak Gündoğan/Volt wreekte zich het ontbreken van een fatsoenlijke wettelijke regeling over het functioneren van Kamerfracties.’

Gert-Jan Leenknegt pleit voor deze stelling.

Omdat die wettelijke regeling op dit moment ontbreekt, ging het vonnis van de rechtbank in dit geval te ver.

If the parliament agrees to it in second reading, the Dutch Constitution will be introduced by a general provision: ‘The Constitution guarantees fundamental rights and the democratic constitutional state.’ This concludes a discussion that mainly concerned a preamble. Christian politicians regularly argued for a reference to God in a preamble. Bart Verbrugh argued in the state commission-Cals/Donner for recognition of God‘s authority in the Constitution. The later Thomassen State Commission did not propose a preamble, but a general provision, which was adopted by the government in an abbreviated form.

De afgelopen decennia is een rechts­praktijk ontstaan waarin al vóór de geboorte kinderbeschermingsmaatregelen kunnen worden opgelegd. Maar wat of wie is het voorwerp van die bescherming: de foetus of het toekomstige kind? Deze conceptuele onhelderheid ondermijnt de rechtvaardiging van die maatregelen, met mogelijke gevolgen voor de rechtspositie van zwangere vrouwen.

De Kroniek geeft een overzicht van ontwikkelingen in de Nederlandse wetgeving relevant voor de gezondheidszorg in de periode van 1 januari 2021 tot en met 31 december 2021. Wederom een bijzondere periode vanwege de coronapandemie en het demissionaire kabinet. In deze editie onder andere updates over wetsvoorstellen die in de vorige editie nog ter consultatie voorlagen.

Op verzoek van de politiek is twee jaar na inwerkingtreding van de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Wet verplichte ggz (Wvggz) de eerste wetsevaluatie uitgevoerd. In dit artikel ligt de focus op de Wet zorg en dwang. De auteur staat in het bijzonder stil bij de betekenis van de uitkomsten voor de rechtspositie van cliënten met een verstandelijke beperking of een psychogeriatrische aandoening. Het artikel wordt afgesloten met een blik vooruit: welke partijen zijn nu aan zet?

In deze bijdrage worden twee recente uitspraken van respectievelijk de Conseil constitutionnel en de Franse Conseil d’État besproken. Daarin ontwikkelt zich de Franse benadering van de constitutionele grenzen van doorwerking van EU-recht verder. Voor de toetsingsbevoegdheid van de rechter staat het antwoord op de vraag, of de constitutionele waarden en beginselen die deel uitmaken van de Franse identiteit bescherming vinden in het EU-recht, bepalend. In de besproken zaken wordt voor het eerst daadwerkelijk overgegaan tot toetsing, en wel – enigszins verrassend – van constitutionele beginselen die betrekking hebben op het statelijk geweldsmonopolie. Een vergelijking van de Franse republikeinse opvatting van het geweldsmonopolie met tegenwoordige Nederlandse opvattingen leert dat de laatste sneller een verschuiving van het geweldsmonopolie naar de Europese Unie daadwerkelijk zal toelaten, dan naar Franse constitutionele opvatting mogelijk is.

In this article, the author reflects on the impact of COVID-19 on policing, the relations among police officers and the interactions between police and citizens based on systematic social observations in small to semi-sized local police forces during the pandemic. The article discusses the nature of police work during the crisis and new types of interventions that police officers are confronted with (e.g. curfew controls). Additionally, the impact of the pandemic on the internal and external relations is discussed. Internally, the COVID-19 measures may have an impact on police officers’ possibilities for personal, social interactions among colleagues, which may potentially challenge the solidarity within the police force. Externally, tensions may arise in relations with citizens, partly because of unclear regulations or variable interpretations of those regulations. Those unclear regulations, but also uncertainties concerning one’s own competences and questions regarding the police’s role in enforcing the pandemic regulations, put pressure on the police’s (self-)legitimacy.

In dit artikel gaan de auteurs in op de draagwijdte van het vermoeden van onschuld in de Europese rechtspraak van het Europees Hof en zij passen die toe in de context van cryptofoons. Ook enkele vraagstukken die hiermee verband houden, zoals de rechtspraak over decryptiebevelen en het verbod op anonieme vooraf betaalde belkaarten, worden geanalyseerd. Tot slot beantwoorden de auteurs de vraag in welke mate geldende principes kunnen worden doorgetrokken naar de gebruikers van zogenaamde privacyvriendelijke applicaties, zoals Signal en Telegram.

De Leidraad Duurzaamheidsafspraken van de Autoriteit Consument & Markt is op 21 januari 2021 gepresenteerd en zal nu gebruikt worden in de discussies met de Europese Commissie over het onderwerp mededinging en duurzaamheid. In dit artikel worden de inhoud van de Leidraad Duurzaamheidsafspraken en de visie van de Europese Commissie op duurzaamheidsafspraken besproken. Door het artikel heen geven de auteurs hun mening over de verschillen tussen beide visies en of hiermee de bestaande problemen worden opgelost.
Autoriteit Consument & Markt, Leidraad Duurzaamheidsafspraken, 26 januari 2021, www.acm.nl/nl/publicaties/leidraad-duurzaamheidsafspraken-gereed-voor-verdere-europese-afstemming.

Deze bijdrage stelt de vraag centraal hoe buitenwettelijke kwalificatie-uitsluitingsgronden kunnen bijdragen aan het voorkomen van onvoorzienbare strafrechtelijke aansprakelijkstelling. Daartoe wordt onderscheid gemaakt tussen een rechtsbelangenbenadering en een Typizitäts-benadering van kwalificatie-uitsluitingsgronden en beargumenteerd dat de Typizitäts-benadering toegevoegde waarde hebben voor de rechtsbescherming. Vervolgens wordt de Typizitäts-gedachte bestudeerd vanuit het perspectief van de prototypetheorie, die beschrijft hoe mensen categoriseren op basis van vergelijking met een prototype. Deze bijdrage poogt de implicaties van die theorie voor de kwalificatie-uitsluitingsgronden te doordenken.

Anders dan het consumentenrecht kent het algemene contractenrecht geen vordering tot koopprijsvermindering als zelfstandige actie. Gedeeltelijke ontbinding en aanpassing van de overeenkomst ex art. 6:230 lid 2 BW kunnen wel tot koopprijsvermindering leiden. Daar waar dwaling en non-conformiteit voor de koper naast elkaar bestaan, kan hij in beginsel vrijelijk tussen voornoemde grondslagen kiezen om een koopprijsvermindering te bewerkstelligen. De auteur betoogt waarom art. 6:230 lid 2 BW in die gevallen de natuurlijke thuishaven zou moeten zijn.