Het rapport ‘Aanpak coronacrisis – Deel 1’ van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) analyseert de aanpak van de COVID-19-crisis tot 1 september 2020. Deze bijdrage analyseert de juridische dimensies van de pandemische paraatheid, de formele crisisstructuur en kwetsbare ouderen en doet enige suggesties ter versterking van onder meer de Wet publieke gezondheid (Wpg).

In deze aflevering van de rubriek ‘Legisprudentie’ gaat de aandacht uit naar hoe de Afdeling advisering blijkens de corona-­adviezen oordeelt over delegatie van bevoegdheden tot beperking van grondrechten, in het bijzonder de persoonlijke levenssfeer.

Migrants who must leave the Netherlands are often detained in Dutch detention centers before their expulsion. Migrant detainees fall under the same criminal laws and authorities as persons incarcerated under Dutch criminal law. This means that migrants can be put in isolation cells, for example for refusing a shared room. This article describes the circumstances in the detention centers, and it makes an analysis of European and Dutch case law on the treatment of migrant detainees, specifically in cases of isolation. Considering articles 3, 5 and 8 ECHR and article 47 of the EU CFR, this is problematic, and access to legal protection seems to be too limited for migrant detainees. The article concludes by stating the necessity for a new legal framework, and for more substantive judicial reviews in cases of the isolation of migrant detainees.

This article deals with the legislative proposal in the Netherlands to criminalise staying (without permission) in an area controlled by a terrorist organisation. The discussion surrounding the proposal is focused, amongst other things, on possible exemptions for journalists and providers of humanitarian assistance. This article analyses the newest version of the proposal in light of the rights to freedom of movement and freedom of expression.

Door de korpschef van de politie is geweigerd een jachtakte te verlenen. De reden hiervoor ligt in het feit dat de aanvrager van de jachtakte is veroordeeld wegens overtreding van de Wet wapens en munitie. Op grond hiervan mag de korpschef geen jachtakte verlenen aan de aanvrager. Voorts is deze weigering niet aan te merken als een bestraffende sanctie.

Bij het opleggen van fiscale boetes en bij de opsporing, vervolging en berechting van de bij de belastingwet strafbaar gestelde feiten is de strikte fiscale geheimhoudingsverplichting van artikel 67 AWR onverkort van toepassing. Gezien de gewenste openbaarheid als gevolg van de doelstelling van zichtbare, generale preventie uit het fiscaal boete- en strafrecht kan dit soms leiden tot fricties. Aan de hand van zijn proefschrift bespreekt de auteur in deze bijdrage enkele sprekende voorbeelden van openbaarheid in het fiscale boete- en strafrecht, waarbij wordt gekeken in hoeverre dit wel aansluit bij de strikte fiscale geheimhoudingsplicht van artikel 67 AWR.

Op basis van de (nieuwe) Wet confiscatie criminele goederen wordt het mogelijk om goederen van een persoon die afkomstig zijn van enig strafbaar feit aan de Staat te laten vervallen, zonder dat sprake is van een voorafgaande strafrechtelijke veroordeling. In dit artikel wordt ingegaan op de problemen die zich kunnen voordoen bij het invoeren van de Wet confiscatie criminele goederen in zijn huidige vorm. Door toepassing van de NCBC-procedure (non conviction based confiscation), naast een parallel lopende strafzaak, kan de rechtsbescherming van verdachten namelijk ernstig in het gedrang komen.

In deze bijdrage leggen de auteurs de Nederlandse en Belgische onwaardigheidsbepalingen langs de lat van het arrest ‘De Roemeense erflater’ en constateren dat artikel 4:3 BW Europeesrechtelijk niet bij de tijd is, in tegenstelling tot de wetgeving van België op dit punt. Verder plaatsen zij het arrest in een breder perspectief en gaan zij in op artikel 1 van het Eerste Aanvullende Protocol bij het EVRM in samenhang met artikel 14 EVRM. Zij concluderen dat ook als family life niet in het geding is, de eis van een onherroepelijke veroordeling niet gesteld mag worden als aan de overige voorwaarden van artikel 4:3 lid 1 sub a of b BW wordt voldaan, maar een onherroepelijke veroordeling niet kan volgen wegens het overlijden van de dader.

De inzet van nieuwe technische mogelijkheden zoals datakoppeling en analyses met gebruik van algoritmen, biedt nieuwe kansen in de strijd tegen terrorisme en zware ondermijnende criminaliteit. Dit nieuwe terrein van onderzoek staat naast de vertrouwde domeinen van de strafrechtspleging, de bestuurlijke handhaving en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Dat nieuwe terrein zal in dit artikel worden verkend aan de hand van twee ontwikkelingen: de verruiming van de analysetaak van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en de totstandkoming van het Multidisciplinaire interventieteam dat per 1 juli 2022 verder zal gaan onder de naam Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (hierna: MIT/NSOC).

Sinds de Urgenda-zaak kennen steeds meer landen binnen en buiten Europa een eigen klimaatzaak. In juni 2021 oordeelde de Belgische rechter dat het Belgische klimaatbeleid zo nalatig was dat het een schending opleverde van wettelijk vastgelegde zorgplicht, alsmede dat het in strijd was met artikel 2 en 8 EVRM. Anders dan in de Urgenda-zaak, werd door de Brusselse rechtbank echter geen reductiebevel ten aanzien van de uitstoot aan broeikasgassen opgelegd. Daartoe waren geen concrete, juridisch bindende normen voorhanden.

In 2009, Mrs. Sabaditsch-Wolff, an Austrian anti-Islam activist, made ‘degrading’ statements about the Prophet Muhammad during a lecture. According to the Austrian judges, these statements could not go unpunished. In 2018, the European Court of Human Rights ruled in E.S. v. Austria that the conviction by the Austrian judges did not violate Mrs. Sabaditsch-Wolff’s freedom of expression. In this article, the author critically analyses this ruling of the European Court of Human Rights and takes a closer look at the possible criminalisation of ‘hurting religious feelings’ in Dutch law.

De Urgenda-zaak gaat over een vordering van Stichting Urgenda tegen de Staat der Nederlanden. Stichting Urgenda wilde een aan de Staat op te leggen bevel om het volume van de uitstoot van broeikasgassen in Nederland te (doen) beperken. De rechtbank en het gerechtshof Den Haag hebben deze vordering toegewezen. De Staat heeft daartegen tevergeefs beroep in cassatie ingesteld. De Milieudefensie-zaak gaat over een vordering van Milieudefensie c.s. tegen Royal Dutch Shell plc (RDS), de moedervennootschap van het Shell-concern. Milieudefensie c.s. vorderden een aan RDS op te leggen bevel om het volume van de uitstoot van CO₂ die het gevolg is van de bedrijfsactiviteiten van het Shell-concern te reduceren. De rechtbank Den Haag heeft deze vordering toegewezen. Het arrest van de Hoge Raad en het vonnis van de rechtbank Den Haag zijn belangrijke uitspraken op het gebied van duurzaamheid.

In deze bijdrage bespreekt de auteur het Sumal-arrest, dat verstrekkende gevolgen kan hebben voor de civielrechtelijke handhaving van het Uniemededingingsrecht. Het Sumal-arrest heeft met name een (te) verstrekkende uitbreiding tot gevolg van de kring van aansprakelijken. Ook vergroot dit arrest de toch al ruime mogelijkheden voor forum shopping. Daarnaast heeft de auteur nog enkele andere bedenkingen bij het arrest.