De verhouding tussen bestuursrecht en privaatrecht, onderwerp van dit themanummer, speelde onder andere bij de totstandkoming van de Wet handhaving consumentenbescherming. Aan de hand van de relevante openbare documenten wordt aangetoond dat de vraag of het wenselijk is om op het privaatrechtelijke terrein van het consumentenrecht een publiekrechtelijke toezichthouder in te schakelen, zonder theoretische discussie bevestigend werd beantwoord. Met betrekking tot de vraag welke instrumenten de publiekrechtelijke toezichthouder daarbij ter beschikking staan, was er een gestage ontwikkeling van ‘zo min mogelijk publiekrechtelijke instrumenten, want het gaat om privaatrecht’ naar ‘volledig publiekrechtelijk handhaven, omdat er effectief toezicht moet zijn’.

OV-verboden worden opgelegd om overlast in het openbaar vervoer en op stations te bestrijden. Zowel het privaatrechtelijke huisrecht en contractenrecht als de Wet personenvervoer 2000 bieden vervoerders en hun veiligheidspersoneel een juridische basis voor dit optreden. Bij de totstandkoming van de wettelijke regeling is onduidelijk gebleven wat het rechtskarakter van de OV-verboden is. Dit heeft gevolgen voor de toepasselijkheid van de beginselen van behoorlijk bestuur, grondrechten en de laagdrempelige bestuursrechtelijke rechtsbeschermingsprocedure. Om onduidelijkheid in de (rechts)praktijk te voorkomen, zou in algemene zin nagegaan moeten worden wat privaatrechtelijk al kan en wat de noodzaak is van nadere publiekrechtelijke bevoegdheden, voordat wordt overgegaan tot wettelijke regeling van sancties die worden opgelegd door private partijen.

Met de publicatie van de Leidraad tariefafspraken zzp’ers beoogt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) duidelijkheid te scheppen over de verenigbaarheid van zulke afspraken met het mededingingsrecht. Aangezien zzp’ers in de regel worden gezien als onderneming, vallen onderlinge afspraken over prijzen in beginsel onder het kartelverbod. De ACM signaleert de zorg dat zzp’ers door concurrentie onder het bestaansminimum uitkomen. Zij heeft in de Leidraad drie volgens haar toepasselijke uitzonderingen op het kartelverbod geformuleerd. Daarnaast kondigt de ACM aan het kartelverbod niet te zullen handhaven ten aanzien van afspraken die het door het kabinet beoogde minimumloon voor zzp’ers van 16 euro per uur vastleggen. Of dit minimumloon er komt en wat het voor deze toezegging betekent als dit niet het geval is, zal moeten blijken.
Artikel 6 Mededingingswet en artikel 101 Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie

De waarheidsplicht komt in procedures steeds vaker aan de orde, ofwel omdat een partij om sanctionering ervan vraagt, dan wel omdat de rechter ambtshalve oordeelt dat sanctionering nodig is. Deze bijdrage behandelt de ontwikkelingen aan de hand van de typen gevolgtrekking die rechters sinds 2014 aan schendingen hebben verbonden.

Citizens investigating crimes themselves is a growing trend, because of democratization of information (e.g. social media), tools (e.g. apps) and knowledge (e.g. explanimations on YouTube). More and more citizens do their own research as modern Sherlocks. The police has to handle these trends in line with participant wishes and the law, but does not yet have concrete tools to do so. This article explores how the police participate in contemporary citizen criminal investigations, including the difficulties and benefits experienced. The obtained insights of the presented research serve as guidance, which can help police officers understand how to participate with citizens who have started, or want to start, a criminal investigation. The presented model explains how police can use it to better guide and stimulate, but also stop or protect citizens in their investigative activities. An app with professional guidance was piloted in four police units to participate with citizens that do their own research and learn from expectations and experiences. Citizens need guidance, but more importantly expect a certain degree of reciprocity in collaborating with police in criminal investigations.

In former times, citizens themselves were responsible for ensuring and protecting their own safety. Over the years, this responsibility largely shifted to the government, partly due to the establishment of an institutionalized police force. In recent years, citizens have increasingly reestablishing themselves in domain of social security. Citizens are engaged in tasks that are traditionally seen as primarily the responsibility of the police, such as law enforcement, criminal investigation and immediate in case of emergencies.
Technology can be considered as one of the major driving forces behind this increasing contribution of citizens in the field of security. Technology makes it possible to quickly find and share information and enhances people’s ability to deal with cognitively complex tasks. In a certain way, technology democratizes police work by making the skills and tools available for every citizen.
In this article we will discuss the value of a specific form of technological support for citizens in their search for missing persons: the missing persons app ‘Sarea’. The Netherlands has a high number of missing persons and in many incidents citizens start searching themselves. Often, this citizen initiatives are uncoordinated. Therefore, an app has been developed by the police to help citizens start and coordinate their own searches for a missing person.

This article focusses on the use of information of citizens who conducted their own investigation in a criminal procedure. Three questions are important in such a situation: 1) is the prosecution of the suspect based largely or entirely on the information of the civilian?, 2) was this information obtained lawfully? and 3) is the information reliable? In this article these questions are discussed.

At the level of local government, preventive and repressive measures are used within an integrated- personalized-approach to prevent disturbing and criminal behaviour. This integrated approach is only possible when the professionals involved can share data of subjects in order to get good insight of the existing problems and to find possible solutions. The Startbaan study, which focused on the collaboration within such an integrated-approach on young adults with multiproblems and justice contacts, shows that privacy regulations are perceived as being obstructive by professionals. More knowledge about the GDPR, its legal bases and domain specific regulations is necessary for an integrated-approach.

In the Netherlands, mayors are entitled to close public and non-public premises if drug-related activities are being conducted there. Using data from the case law of Dutch lower courts, published between 2008 and 2016, this article examines the relative success of different types of litigants, and the influence of case characteristics on drug-related closure cases. We build on Galanter’s framework of ‘repeat players’ and ‘one-shotters’, to argue that a mayor is the stronger party and is therefore more likely to win in court. We categorise mayors as ‘upperdogs’, and the opposing litigants as ‘underdogs’. Moreover, we distinguish stronger mayors from weaker ones, based on the population size of their municipality. Similarly, we distinguish the stronger underdogs from the weaker ones. Businesses and organisations are classified as stronger parties, relative to individuals, who are classified as weaker parties. In line with our hypothesis, we find that mayors win in the vast majority of cases. However, contrary to our presumptions, we find that mayors have a significantly lower chance of winning a case if they litigate against weak underdogs. When controlling for particular case characteristics, such as the type of drugs and invoked defences, our findings offer evidence that case characteristics are consequential for the resolution of drug-related closure cases in the Netherlands.

In deze bijdrage staan de plannen van de regering voor wijziging van de Wet op het bevolkingsonderzoek centraal. Doel van die wet – die eenmaal gewijzigd zal voortbestaan onder de titel Wet preventief gezondheidsonderzoek – is burgers te beschermen tegen bevolkingsonderzoeken die een risico opleveren voor hun lichamelijke gezondheid of psychisch welzijn. De auteurs brengen de belangrijkste voorgenomen wetswijzigingen in beeld, en plaatsen daar enkele kritische kanttekeningen bij.

Deze bijdrage behandelt de tuchtrechtelijke jurisprudentie in het licht van het debat dat Jos Dute vele malen voerde over de rechtsontwikkeling in het tuchtrecht in de zorg en de rol en positie van het Centraal Tuchtcollege. Daarbij wordt aandacht geschonken aan de recente tuchtrechtelijke jurisprudentie, onder andere inzake euthanasie bij dementie in het licht van de conclusie van de PG bij de Hoge Raad.

Van oudsher is in Nederland het vaccinatiebeleid bij jonge kinderen gebaseerd op vrijwilligheid. Onder meer naar aanleiding van een dalende vaccinatiegraad wordt er in toenemende mate voor gepleit in het vaccinatiebeleid elementen met een verplicht karakter op te nemen. Dit zien we ook terug in een wetsvoorstel dat de Tweede Kamer in februari 2020 aanvaardde. In deze bijdrage wordt de discussie over vrijwillig versus verplicht in kaart gebracht en besproken.

Doel van deze bijdrage is om bloot te leggen hoe Jos Dute heeft bijgedragen aan het preventiediscours. Na een bespreking van Dutes inaugurale rede volgt een uitgebreide analyse van infectieziektenregulering in het licht van de recente uitbraak van COVID-19. Dit gevolgd door een kortere analyse van de regulering van alcohol.

De inbeslagname van een levend dier wordt beheerst door dezelfde regels die van toepassing zijn op levenloze voorwerpen. Omdat de stringente toets waaraan het beklag is onderworpen volgens de auteur in de praktijk tot onwenselijke uitkomsten leidt, betoogt hij dat met in beslag genomen dieren anders moet worden omgegaan dan met andere voorwerpen. Daartoe wordt een vergelijking gemaakt met de bestuursrechtelijke bewaring, wordt de machtiging tot vervreemding besproken en passeert de proportionaliteitstoets in het kader van beklagprocedures de revue. De auteur stelt voor de beklagrechter de mogelijkheid te geven teruggave onder voorwaarden te bewerkstelligen.

Verlies van werk heeft een grote impact op psychische welzijn van mensen, wat zelfs kan leiden tot klachten rouw, depressie en angst. Hoe meer het ontslag als onrechtvaardig en onverwacht wordt ervaren, hoe groter de kans is dat de persoon vastloopt in het rouwproces bij baanverlies. De strijd voor rechtvaardigheid gaat vaak hand in hand met letselschade. Deze strijd kan ertoe leiden tot de persoon langer blijft hangen in boosheid en meer gebruik maakt van onhandige copingstijlen, en dat kan een negatieve impact hebben om de mentale gezondheid en belemmerend werken in de zoektocht naar een andere baan. Tijdige herkenning van signalen dat de persoon vast dreigt te lopen, kan dan ook veel leed besparen.

De interne onderzoekspraktijk in Nederland is de afgelopen jaren niet onbesproken geweest, in het bijzonder daar waar de onderzoeken door advocaten worden uitgevoerd. In dit redactioneel wordt een korte update gegeven van de voornaamste thema’s en wordt kort vooruitgeblikt naar de interne onderzoekspraktijk na COVID-19. Wat gaan de toezichthouders doen? Zijn er nieuwe thema’s en wordt compliance binnen bedrijven aangescherpt?