In deze bijdrage wordt stilgestaan bij de vraag in hoeverre er een noodzaak bestaat om inclusief taalgebruik te hanteren in de wet en de rechtspraak. Onze maatschappij verandert, en wordt steeds diverser. Iedereen moet zich in de wet vertegenwoordigd kunnen zien, en zich daar niet van buitengesloten voelen. Het is daarom de taak van de overheid om inclusieve wetten en regels te formuleren die stereotypen vermijden. Op die manier baant de taal een weg naar een tolerante, inclusieve samenleving.

This article explains the role and significance of ethnic and cultural traits in forensic psychiatric and psychological evaluations of defendants. These evaluations focus on the defendant’s criminal responsibility (legal insanity), the risk of recidivism, and advice about the sanction to be imposed. There is an overrepresentation of defendants with an immigrant background in the criminal justice system, while research indicates that cultural and ethnic traits play a significant role in behavioral evaluations of defendants. In this article is discussed to what extent cultural considerations are part of those evaluations, and how they play a role in the expert’s reasoning and the advisement of the criminal court.

Migrants who must leave the Netherlands are often detained in Dutch detention centers before their expulsion. Migrant detainees fall under the same criminal laws and authorities as persons incarcerated under Dutch criminal law. This means that migrants can be put in isolation cells, for example for refusing a shared room. This article describes the circumstances in the detention centers, and it makes an analysis of European and Dutch case law on the treatment of migrant detainees, specifically in cases of isolation. Considering articles 3, 5 and 8 ECHR and article 47 of the EU CFR, this is problematic, and access to legal protection seems to be too limited for migrant detainees. The article concludes by stating the necessity for a new legal framework, and for more substantive judicial reviews in cases of the isolation of migrant detainees.

Voor de kwetsbare aangehouden verdachte wordt van overheidswege een advocaat opgeroepen. Die verdachte kan pas afstand doen van het recht op rechtsbijstand na een advocaat te hebben gesproken. Dat is anders voor de kwetsbare niet-aangehouden verdachte. Die verdachte is zelf verantwoordelijk voor het regelen en betalen van rechtsbijstand, en kan daarvan afstand doen zonder door een advocaat over de gevolgen te zijn ingelicht. Deze bijdrage analyseert dit verschil in rechtsbescherming en de gevolgen daarvan, en geeft aanbevelingen voor de praktijk.

Op verzoek van de politiek is twee jaar na inwerkingtreding van de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Wet verplichte ggz (Wvggz) de eerste wetsevaluatie uitgevoerd. In dit artikel ligt de focus op de Wet zorg en dwang. De auteur staat in het bijzonder stil bij de betekenis van de uitkomsten voor de rechtspositie van cliënten met een verstandelijke beperking of een psychogeriatrische aandoening. Het artikel wordt afgesloten met een blik vooruit: welke partijen zijn nu aan zet?

Als gevolg van de coronamaatregelen worden onderzoeken ter zitting soms zo ingericht dat bepaalde procesdeelnemers en publiek de zitting alleen via een videoverbinding kunnen bijwonen. In deze bijdrage wordt onderzocht of en, zo ja, onder welke voorwaarden, het in het algemeen juridisch toelaatbaar is om zittingen op die manier in te richten en of dat ook wenselijk zou zijn. Daarbij worden twee varianten onderscheiden: de volledig digitale zitting – die niet in een zittingszaal plaatsvindt – en de zitting waarbij de rechters en mogelijk ook de officier van justitie in de zittingszaal aanwezig zijn, maar de andere procesdeelnemers de zitting digitaal bijwonen. Na de beantwoording van de onderzoeksvraag worden suggesties gedaan voor een regeling in het gemoderniseerde Wetboek van Strafvordering.

This article investigates if and in what manner international human rights treaties provide a mandate for state parties to combat hateful homophobic and transphobic speech. It is concluded that under the ICCPR, the path to inclusive readings of its incitement provision is principally paved by state parties. The UN Human Rights Committee welcomes states’ going beyond the codified (Art. 20) prohibition grounds of ‘national, racial or religious hatred’, thus including such grounds as sexual orientation and gender identity. Within the regional context of the ECHR, it is the European Court of Human Rights that functions as a catalyst. In recent jurisprudence, the latter court has developed a positive duty to investigate instances of hateful homophobic speech. Under both regimes a similarly steadfast approach to combating transphobic speech cannot yet be detected.

Both in the new citizenship education law and the law on secondary education, it is stated that all schools must engage in worldview education. Also, the call for the broad development of young people is becoming louder. However, public secondary education does not give structural attention to worldview education. The goal of this article is to give an overview of the situation of worldview education in public secondary education based on content analysis research of school guides. An inventory is made of whether there are elements of worldview education present at public secondary schools.

Belgium and the Netherlands legalized voluntary termination of pregnancy a few decades ago under certain conditions. In both legislations the abortion doctor must also investigate whether other possibilities exist to meet the woman’s request for help. In this contribution the author examines to what extent adoption can be a reasonable alternative to an abortion. It appears that adoption is often not considered in the abortion request, with the result that opportunities are lost for the woman, the unborn child and society to avoid a termination of pregnancy after all.

In de praktijk kan soms een testamentair bewind zijn ingesteld over een verkrijging van een rechthebbende, die zelf vertegenwoordigd wordt door een ouder, voogd, curator of meerderjarigenbewindvoerder. Er is dan sprake van een samenloop van bewind. Deze situatie kan soms ingewikkeld worden als de testamentair bewindvoerder en de ouder, voogd, curator of meerderjarigenbewindvoerder dezelfde persoon zijn. De vraag is dan in hoeverre een testamentair bewind nog gewenst is en welke mogelijkheden er zijn om het testamentair bewind te beëindigen. Mede aan de hand van actuele uitspraken wordt getracht een antwoord op deze vragen te geven.

De Wet Affectieschade is inmiddels ruim 2,5 jaar in werking. In deze bijdrage wordt ingegaan op de vraag hoe in de afgelopen jaren invulling is gegeven aan de Wet Affectieschade in de rechtspraak. Daarbij zullen enkele in de literatuur gesignaleerde vraagstukken en kanttekeningen inzake de toepassing van de Wet Affectieschade het kader vormen. In het bijzonder wordt ingegaan op de vaste kring van de gerechtigden, de hardheidsclausule en de reikwijdte van het met de inwerkingtreding van de wet geïntroduceerde begrip ‘ernstig en blijvend letsel’.

De loonkloof m/v is een hardnekkig probleem ondanks lang bestaande wetgeving. Dat komt onder meer doordat naleving van het recht op gelijke beloning vooral als een individueel probleem is beschouwd van de klaagster. Het richtlijnvoorstel over meer loontransparantie en betere handhaving van gelijkebeloningswetgeving m/v vormt een welkome trendbreuk doordat het niet alleen individuele rechtsbescherming versterkt maar ook toezicht en handhaving. Het voorstel maakt de loonkloof tot een gedeelde verantwoordelijkheid van werkgevers, sociale partners, gelijke behandelingsorganen, arbeidsinspectie, rechters en een aan te wijzen toezichtsorgaan. Daarmee zet het de lidstaten aan om eindelijk de daad bij het woord te voegen en de loonkloof daadwerkelijk te dichten.
Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad ter versterking van de toepassing van het beginsel van gelijke beloning van mannen en vrouwen voor gelijke of gelijkwaardige arbeid door middel van beloningstransparantie en handhavingsmechanismen, Brussel, 4 maart 2021, COM(2021)93 final.

In this article a framework is provided for the design and implementation of exit programmes used in prisons and by probation services. These programmes are targeted at violent extremist (ex-)offenders and are used for the purpose of deradicalisation or disengagement and support the successful reintegration of (ex-)offenders back into society. Based on a review of scientific and practice-oriented literature six categories of standards and practices are described. An exit programme needs to be tailored to the context in which it is used and to the risks and needs of the individual. In addition to various other aspects, earlier attention for reintegration and the active involvement of an (ex-)offender’s social environment are crucial in an exit progamme.

In dit artikel bespreken de auteurs de juridische aandachtpunten van vrijwillig vertrekregelingen. In dat kader wordt stilgestaan bij de rechtspositie van de plaatsmaker enerzijds, en het kader waardoor de werkgever wordt begrensd anderzijds. Er wordt onder meer stilgestaan bij de vraag of het plaatsmaken risico’s met zich mee brengt voor de voor de WW-aanspraak en de pensioenaanspraak van de plaatsmaker, en hoe ver de informatieplicht van de werkgever ten opzichte van de plaatsmaker strekt. Ook wordt aandacht besteed aan gelijke behandelingswetgeving, de rechten van de ondernemingsraad en enkele fiscale aandachtspunten met betrekking tot vrijwillig vertrekregelingen.

Deze kroniek bevat een overzicht van de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) en het Gerecht van de Europese Unie (Gerecht EU) op het gebied van het gezondheidsrecht in de afgelopen twee jaar. De precieze kroniekperiode is 1 april 2019 tot 1 november 2021.

In dit artikel onderzoekt de auteurs op welke wijze het recht op vrije artsenkeuze c.q. aanbiederskeuze is uitgewerkt binnen de langdurige zorg. Daarbij wordt een vergelijking gemaakt met het de Zorgverzekeringswet en het sociaal domein.