In toenemende mate worden dergelijke zaken geduid als femicide, breed gedefinieerd als het doden van vrouwen om hun gender. Deze term werd in de eerste instantie in gebruik genomen door organisaties en activisten die zich inzetten voor vrouwenrechten, om aandacht te vragen voor geweld tegen vrouwen. In toenemende mate wordt echter ook in beleid en wetgeving deze term gehanteerd. De vraag is in hoeverre di teen bruikbare term is voor de aanpak van de problematiek die eraan ten grondslag is.

De vanzelfsprekendheid waarmee in huidige internationale instrumenten en zelfs nationale parlementaire stukken geweld tegen vrouwen wordt gekoppeld aan emancipatiebeleid en patriarchale machtsverhoudingen, verhult dat achter dit besef een jarenlange maatschappelijke, politieke en juridische strijd schuilgaat. Deze bijdrage brengt de ontwikkeling van de opsporing en vervolging van seksueel geweld tegen vrouwen in kaart en reflecteert op de onderliggende redenen die ten grondslag liggen aan de knelpunten die hierbij spelen.

Deze bijdrage is een reactie op een eerdere publicatie in NTS van de hand van Rozemond en Van der Wilt. Machielse en Myjer schrijven dat Rozemond en Van der Wilt kennelijk geen oog hebben gehad voor de inhoud van de onderzoeksopdracht aan de Commissie Dossier J.A. Poch. De Nederlandse autoriteiten waren in de zaak Poch gebonden aan verdragen, wetgeving, rechtspraak en internationale omgangsvormen. Nederland heeft zich altijd voorstander getoond van internationale samenwerking op het gebied van opsporing en vervolging. Toen Argentinië aan Nederland verzocht rechtshulp te verlenen en inlichtingen te verschaffen nadat tegen Poch verdenking was gerezen van medeplegen van internationale misdrijven heeft Nederland aan dat verzoek gehoor gegeven.

Een arts kan op grond van artikel 2 lid 2 Wtl euthanasie toepassen bij een inmiddels wilsonbekwame patiënt op basis van een schriftelijke wilsverklaring. In deze bijdrage staat de regeling van de schriftelijke wilsverklaring centraal. Aan de hand van de ontstaansgeschiedenis van de regeling en de huidige stand van zaken met betrekking tot euthanasie op basis van een schriftelijke wilsverklaring, verdedigt de auteur het standpunt dat de huidige wettelijke modaliteit van regeling van de schriftelijke wilsverklaring niet houdbaar is. De bijdrage sluit af met de noodzaak tot wijziging van de regeling naar een adequate(re) modaliteit en een concreet voorstel daartoe.

Het recht van een verdachte om niet mee te hoeven werken aan zijn eigen veroordeling (het nemo tenetur-beginsel), is samen met het zwijgrecht een hoeksteen in ons strafprocesrecht. Voor het positieve recht is het echter nog steeds geen uitgemaakte zaak wat de inhoud van het beginsel precies is. Toch kan men daarover duidelijk een divergentie waarnemen tussen de opvatting van de Nederlandse (hoogste) rechters en het EHRM.

In de strijd tussen de verharde georganiseerde criminaliteit en de niets ontziende opsporing van strafbare feiten is de strafrechtadvocaat hoognodig voor de-escalatie en controle. Dat betekent niet dat geen kritiek mag worden geuit op de strafrechtadvocatuur. Het betekent wel dat er een breed gedragen verantwoordelijkheid bestaat voor iedereen met enige kennis en verstand van de strafrechtspleging om die advocaten niet gemakkelijk weg te zetten als maffiamaatjes. Strafrechtadvocaten verdienen bescherming in plaats van verdachtmakingen.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM of Hof) heeft in de periode september 2020 tot en met augustus 2021 verschillende uitspraken gedaan over mensenrechtelijke vragen op het snijvlak met het gezondheidsrecht. Veel van deze uitspraken borduren voort op eerdere jurisprudentie van het Hof, maar er zijn ook uitspraken over nieuwe onderwerpen, waaronder over COVID-19, de rechten van psychiatrische patiënten, huiselijk geweld en kindermishandeling alsmede over vaccineren.

We are witnessing a remarkable trend in the youth crime in the Netherlands. A spectacular crime drop is accompanied by growing concerns about the serious nature of youth crimes and young people on a pathway to become hardened criminals at an early age. In this article, we focus on the rise of young offenders in organized drug crime in the Netherlands. We describe some of the features of these young offenders, highlighting their intelligent, strategic and professional behavior. Furthermore, we signal the development and the (territorial) violence of the (youth) groups these young offenders are usually embedded in. In light of these developments, we argue that there is a need for more specialism amongst law enforcement and judicial authorities to identify and deal with these young and potential serious criminals.

This article is an analysis of about 350 decisions of Dutch criminal courts since mediation was introduced as an instrument in criminal law (art. 51h of the Dutch criminal code). It appears that mediation not only benefits the offender in terms of reduction of punishment, but also has significant effects on other aspects of the domain of criminal justice. For example on complaints about the decision of the Public Prosecutor not to prosecute a suspect, the eligibility of the Public Prosecutor in a criminal procedure, claims for compensation of the victim, compensation for damage of the offender being in preventive custody, and costs of the offender for a lawyer to defend him in a criminal procedure. Although much progress can be made in applying mediation in criminal procedures, it is concluded that mediation is now an important form of restorative justice in the Dutch criminal justice system.

Restorative justice as implemented in many countries adopts a rather narrow approach, where responding to crime and other types of injustice is being restricted to the interpersonal level. ‘Society’ as important pillar in ­restorative justice does not play an ­important role in daily practice, and ­linkages to the institutional and political ­level are seldom established. Such practice risks to replicate or to strengthen structural inequalities in society. One possible strategy to deal with this challenge, is to engage in network oriented ­approaches in order to develop a better understanding of system injustices, and to contribute to more encom­passing and sustainable response mechanisms in society. Can and should the restorative justice movement build alliances with other social movements in order to realise this perspective? The article is structured along the following lines. First, various visions of ‘structural violence’ are reflected upon. Reference is made, for example, to the issue of ­(de)colonisation and concomitant forms of ‘epistemic injustice’. Considerable attention is given to the complexity and the multilayered nature of underlying causes of injus­tices in the respective social fields, and to the risk of simplification and polarisation in society but also within social movements. The discussion then fo­cuses on practices of dealing with conflict, diversity and participatory decision making within the respective social movements, and whether and how restorative justice can offer inspiration and practical support. Thirdly, broader strategies on social transformation are discussed, dealing with, for example, how the interchangeable roles of warrior and healer can be adopted, and how, at a more general level, restorative oriented partnerships can be formed.