Dit artikel betreft een historisch-juridische beschouwing over de overeenkomsten en verschillen tussen begrotingswetgeving en reguliere wetgeving. Daarbij wordt de vraag behandeld of begrotingswetten mogen worden gebruikt om bepalingen uit niet-begrotingswetten te wijzigen. De Afdeling advisering van de Raad van State heeft sinds 2006 een bestendige lijn: dit mag niet. De posities van de regering en de Staten-Generaal worden onder de loep genomen. In de conclusie wordt een suggestie gedaan om de lijn van de Afdeling advisering te nuanceren.

In dit artikel staan het budgetrecht en de begrotingswet centraal. Hierbij gaat het om de vraag of met de vaststelling van de rijksbegroting het parlement nog voldoende invloed kan uitoefenen op de omvang en samenstelling van de rijksuitgaven. Deze vraag wordt ontkennend beantwoord, omdat de meeste uitgaven voor meerdere jaren vastliggen en niet door de begrotingswetgever beïnvloed kunnen worden. Daar komt bij dat de meeste uitgaven ook niet door de rijksoverheid verricht worden, maar door derden, waaronder decentrale overheden. De auteur stelt voor om bij majeure wetgevingsprogramma’s ook relevante meerjarenuitgavenkaders op te nemen, zodat het parlement tijdig invloed kan uitoefenen.

In oktober 2019 ontstonden hevige protesten in de Chileense hoofdstad Santiago en andere delen van het land. Deze protesten hebben in mei 2021 geleid tot een direct gekozen burgerplatform, de Constitutionele Conventie, dat de opdracht heeft een nieuwe Grondwet te schrijven voor Chili. Hoe is deze Constitutionele Conventie wetgevingstechnisch tot stand gekomen en wie maakt hiervan deel uit?

In september 2021 is door het toenmalige demissionaire kabinet het coronatoegangsbewijs geïntroduceerd als maatregel ter bestrijding van het coronavirus. De maatregel stuitte direct op veel weerstand, onder meer omdat deze in strijd zou zijn met verschillende grondrechten. In dit artikel wordt besproken welke grondrechten beperkt worden met het hanteren van het coronatoegangsbewijs en of die grondrechtenbeperking gerechtvaardigd is. Hierbij wordt getoetst aan zowel het nationaalrechtelijke kader op basis van de Grondwet als het EHRM-kader op basis van het EVRM. Ook wordt relevante recente jurisprudentie besproken.

In het kader van de modernisering van het Wetboek van Strafvordering werd afgelopen zomer een interessant wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend: de ‘Innovatiewet Strafvordering’. Deze innovatiewet heeft namelijk als doel om alvast ervaring op te doen met een zestal procedures, bevoegdheden en instrumenten waarvan het de bedoeling is dat die te zijner tijd een plaats krijgen in het nieuwe Wetboek van Strafvordering. Op een na (waarover later meer) staan alle procedures die in de Innovatiewet Strafvordering staan ook in de in 2020 openbaar gemaakte ambtelijke versie van het Wetsvoorstel tot vaststelling van het nieuwe Wetboek van Strafvordering. Daaruit kan worden afgeleid dat de regering van vijf van de zes procedures al weet dat zij deze onderwerpen in het nieuwe Wetboek van Strafvordering wil opnemen. Het opdoen van ervaring is erop gericht om eventuele ‘kinderziektes’ in de nieuwe procedures vroegtijdig aan het licht te laten komen en te verhelpen.

Police officers are often the victim of aggression by citizens, which has negative consequences for them and society in general. Therefore, it is important to gain knowledge about related factors. This study examines to what extent experiencing aggression as a police officer is related to their patience with citizens and use of force. Two explanations based on the victim-offender overlap are examined: that aggression experiences and dealing with citizens influence each other and that they have common causes. This study was conducted on the basis of a longitudinal questionnaire survey among police officers (N=693). The results show that interaction with citizens, including patience with citizens and the use of force, is related to the aggression police officers experience. The association diminishes when common causes, in this case socio-demographic and work-related characteristics, are taken into account, but does not disappear. No direct support is found for reciprocal influence. Implications and suggestions for further research are described.

Domestic violence is a prevalent and persistent problem in society. To be able to effectively intervene in cases of domestic violence, protect victims, and reduce the costs of domestic violence, several initiatives have been implemented in recent years with the aim of improving the response to domestic violence. A multidisciplinary and systemic approach to tackling domestic violence has been introduced, which is especially important in complex cases. Police work together with different partners, among others, the organisation ‘Safe at Home’ (Veilig Thuis) and the public prosecutor. Police play a particularly important role in achieving immediate safety in cases of domestic violence, and work together with partners to accomplish more structural safety for all family members. The development towards a more holistic response to domestic violence in which the police work together with other organisations is important to be able to tackle domestic violence more effectively. Although the importance of collaboration between different organisations has been recognised, the multidisciplinary response is still in development, resulting in some problems in practice.

The rise of the internet and social media has important consequences for the way we interact, communicate and access information. This has repercussions for the police organization and also for the cooperation between police and citizens. One of these forms of cooperation between police and citizens are neighborhood watch (NW) projects (also known as ‘BINs’ in Belgium and ‘burgerwachten’ in the Netherlands). This study uses semi-structured interviews (n=380) in Belgium to examine how NW members and non-NW members perceive the effectiveness of both formal and informal NW projects and how the two relate to each other. The perceived effectiveness is assessed based on several criteria, including impact on crime, fear of crime, policing, and the relationship between police and citizens.

Het redactioneel is gewijd aan het koninklijk besluit van 10 januari 2022 waarmee minister De Jonge belast werd met aangelegenheden betreffende Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Uit informatie blijkend uit de website rijksoverheid.nl komt naar voren dat minister De Jonge onder andere de Omgevingswet in zijn takenpakket heeft.

Onder andere de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid bepleit dat toezichthouders de maatschappelijke opbrengsten van hun werk centraler stellen in hun beleid. Dat maakt het inzicht in de effecten van hun handelen steeds belangrijker. Dat geldt ook voor de Belastingdienst. Dit artikel beschrijft hoe het evalueren van de effecten van de handhaving door de Belastingdienst zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld en welke lessen daaruit zijn te leren over het meten van effecten door toezichthouders. Wij stellen vast dat sprake is van een toenemende aandacht voor evaluaties in het fiscale domein, maar dat effectmeting nog geen integraal onderdeel is van het werk van de Belastingdienst. Sommige van de geïdentificeerde uitdagingen zijn hardnekkig, maar bij andere – zoals het expliciteren van de beleidstheorie – zijn positieve ontwikkelingen zichtbaar. Toezichthouders zijn gebaat bij een systematisch en gestructureerd evaluatieproces dat is ingebed in de werkwijze van de toezichthouder en dat een samenhangend en onderbouwd resultaat van de uitgevoerde activiteiten laat zien om zo de toegevoegde waarde van het toezicht inzichtelijk te maken. Een strategie waar effectmeting onderdeel van is, een duidelijke visie op evalueren, centrale coördinatie, een evaluatieagenda en kortcyclisch evalueren helpen naar ons idee om beter in te spelen op hetgeen het toezicht in de huidige tijd vraagt en om tegelijkertijd de uitdagingen die kleven aan het uitvoeren van effectmetingen beter het hoofd te kunnen bieden.

Deze bijdrage bevat de tekst van de auteur van de op 18 juni 2021 uitgesproken afscheidsrede als hoogleraar aan de Radboud Universiteit met de leeropdracht sociaal recht. De indertijd uitgesproken versie is voorzien van een notenapparaat.

Met het vernieuwde toezicht wil de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) besturen en scholen blijvend en nadrukkelijker stimuleren. Van onderwijsorganisaties wordt verwacht dat zij verantwoordelijkheid nemen voor de onderwijskwaliteit in hun scholen. Bij de evaluatie van het vernieuwde toezicht van de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) hebben we een mixed methods-aanpak gehanteerd waarbij we kwantitatieve en kwalitatieve mehtoden hebben gecombineerd. Een belangrijk onderdeel van het kwalitatieve deel van het onderzoek werd gevormd door group model building (gmb), een methodiek uit de systeemdynamica. Deze methodiek maakt het mogelijk om de dynamiek die ontstaat binnen de onderwijsorganisaties als gevolg van het vernieuwde toezicht in beeld te brengen. In dit artikel geven we inzicht in de methodologische onderbouwing van het gebruik van gmb en laten we zien hoe we de uitkomsten van deze methodiek hebben gebruikt bij toetsing van de beleidstheorie achter het vernieuwde toezicht. Daarmee bieden we inzicht in de waarde en bruikbaarheid van de methode van gmb om effecten van toezicht zichtbaar te maken. De methode van group model building helpt hierbij omdat (1) deze methodiek ruimte biedt om effectiviteit breed op te vatten en mee te nemen in de analyse en (2) gmb de mogelijkheid biedt om het systeem als geheel en de onderliggende interacties in beeld te krijgen.

Developing the capacity for moral judgment is an essential professional competence for lawyers. What teaching and learning activities in the law curriculum can be used in order to contribute to students’ moral reasoning and moral judgment? Four teaching methods were tried out in the period 2019 to 2021 at the Utrecht University School of Law: teaching methods that either work with (hypothetical) dilemmas (I); in-class reflection papers (II); experiential learning based on own experiences in a simulation situation (III); or clinical teaching in a real law firm (IV). The effects of these methods on the development of moral reasoning were measured using the Defining Issues Test (DIT). Additional information on the effectiveness and utility of the method was gathered using semi-structured interviews with teachers. The DIT results were compared at the beginning and at the end of the courses and related to the teaching methods. This article presents the outcomes of this study and formulates some recommendations for further research on the topic.

This article reports several findings from a qualitative case study of six mosques in the Netherlands. In recent years, media, government, and society have paid increasing attention to their role, in part in relation to growing concerns of Salafist influences in the Dutch landscape. There are two major changes that can be witnessed. First, the role of the mosque as solely a religious institution is gradually shifting towards a broader interpretation. Second, there is a shift in the role of religious authority. These changes have the potential to create conflict.

This article investigates if and in what manner international human rights treaties provide a mandate for state parties to combat hateful homophobic and transphobic speech. It is concluded that under the ICCPR, the path to inclusive readings of its incitement provision is principally paved by state parties. The UN Human Rights Committee welcomes states’ going beyond the codified (Art. 20) prohibition grounds of ‘national, racial or religious hatred’, thus including such grounds as sexual orientation and gender identity. Within the regional context of the ECHR, it is the European Court of Human Rights that functions as a catalyst. In recent jurisprudence, the latter court has developed a positive duty to investigate instances of hateful homophobic speech. Under both regimes a similarly steadfast approach to combating transphobic speech cannot yet be detected.

Both in the new citizenship education law and the law on secondary education, it is stated that all schools must engage in worldview education. Also, the call for the broad development of young people is becoming louder. However, public secondary education does not give structural attention to worldview education. The goal of this article is to give an overview of the situation of worldview education in public secondary education based on content analysis research of school guides. An inventory is made of whether there are elements of worldview education present at public secondary schools.

Between 1964 and 1976, roughly the heydays of dechurching in the Netherlands, the Dutch government contributed to the construction of 788 church buildings and one mosque through the Church Building Premium Act. After 1976, however, there was no longer any political basis for similar support of religious newcomers – apart from a few temporary subsidies to specific Muslim communities. In this article I argue that to understand developments in Dutch church-state relations it is not enough to study cultural-ideological shifts as visible in in media-outlets and parliamentary deliberations. The case of direct funding for houses of worship illustrates that dynamics of church and state relations can only fully assessed by delving into the politico-institutional context in which policy deliberations took place. This shows that political decisions about policies on religious accommodation were highly influenced by the way the trajectory of decision making was organized. Both the amount of access of faith-based organisations to the negotiation tables and the extent to which policy-debates were linked to or decoupled from concurrent policy issues mattered greatly for the outcome of policy deliberations.