In deze kroniek bespreken de auteurs de relevante bestuursrechtelijke uitspraken en ontwikkelingen op het terrein van de gezondheidszorg. Deze kroniek ziet op de periode van 1 juni 2020 tot 1 juni 2022.

De wetgever heeft gekozen voor een hybride systeem van toezicht op de verwerking van gegevens in de context van het strafrecht. De kunstmatige scheiding tussen het Wetboek van Strafvordering en de Wet politiegegevens (Wpg) bemoeilijkt echter een effectieve rechtsbescherming daar waar het gaat om de verwerking van bulkgegevens. De Europese hoven hebben in hun jurisprudentie duidelijke kaders aangegeven voor rechtmatige verwerking van bulkgegevens. Centraal hierbij staat de aanwezigheid van een systeem van ‘end-to-end’ waarborgen. In dit artikel toetsen wij of de vereisten die de Europese Hoven stellen aan de rechtmatigheid van de verzameling en analyse van gegevens in ons Wetboek van Strafvordering en de Wpg weerspiegeld zijn.

Het Europees onderzoeksbevel (EOB) is een instrument, gebaseerd op het beginsel van wederzijdse erkenning, dat vergaande samenwerking tussen EU-lidstaten op het gebied van de bewijsvergaring voor strafzaken mogelijk maakt. In deze bijdrage wordt ingegaan op de mate van rechtsbescherming die aan de betrokkene kan worden geboden bij de uitvoering van een EOB. De auteurs concluderen dat het EOB grote voordelen kent, maar ook spanning kan opleveren met de mate van rechtsbescherming die in de uitvoerende staat kan worden geboden.

Door de jaren heen is de wijze waarop wordt omgegaan met en gebruik gemaakt van JITs veranderd. Ook in de context van de JIT-samenwerking hebben zich wijzigingen voorgedaan, bijvoorbeeld door de komst van nieuwe EU-regelgeving voor strafrechtelijke samenwerking. Het bekendste voorbeeld daarvan is de Richtlijn Europees onderzoeksbevel. De vraag die in het artikel centraal staat is wat het toekomstperspectief van het JIT is. Heeft het JIT in de veranderende wereld van de Europese samenwerking in strafzaken nog een plaats?

In de EU is een toenemend gebruik van videoconferentie waarneembaar, ook waar het gaat om de (grensoverschrijdende) berechting per videoconferentie van een verdachte. Een grondslag lijkt hiervoor echter, zowel op nationaal als op Europees niveau, te ontbreken. Dit roept vragen op. Gaat het hier om rechtshulp? Wat is de rol van lidstaten? Een goed functionerend instrument voor grensoverschrijdende berechting per videoconferentie brengt de nodige uitdagingen mee, maar kan, mits juist geregeld, ook positief bijdragen aan de strafrechtspleging in de EU.

Internationaal en Europees recht vergen een actieve houding van politie en justitie ten aanzien van de bestrijding van grensoverschrijdende misdaad. Dit artikel beschrijft de bestaande verplichtingen die nopen tot een internationaal georiënteerde opsporing en vervolging, en verkent de fundamenten van die verplichtingen. Daarnaast komt de vraag aan de orde in welke mate Nederland op dit moment aan haar internationale verplichtingen voldoet en wat nodig is om dat te versterken.

Bepaalde normoverschrijdingen kunnen zowel een bestuursrechtelijke als een strafrechtelijke reactie oproepen, hetgeen zich kan manifesteren in sfeercumulatie en sfeer­overgang. In de literatuur ontbreekt specifieke aandacht voor eventuele problematiek omtrent sfeer­overgang en sfeercumulatie binnen het zorgveld, terwijl juist het feit dat de IGJ als toezichthouder ook een opsporingstaak heeft bijzondere vraagstukken rondom het samenspel van toezicht en opsporing oproept. In deze bijdrage wordt toegelicht hoe de opsporingstaak van de IGJ is georganiseerd en welke juridische consequenties de tweeledige taak van de IGJ heeft. Gebleken is dat de juridische consequenties van het samenspel van toezicht en opsporing op het gebied van de gezondheidszorg beperkt zijn ten aanzien van de inzet van bevoegdheden, maar omvangrijk in het kader van gegevensuitwisseling.

This article examines Dutch political discourse in response to the first wave of the global Covid-19 pandemic. In so doing it analyses to what extent the development and tone of this discourse is following the logic of ‘governing through migration control’. Following this logic, migration is put forward as a problem or a cause of various problematic societal developments even when there is no evidence to suggest such a thing. As a result, a harsher tone in the discourse around migration should be observed, as well as concrete measures to (further) curb the mobility of people. The article finds that, at least in this first wave of the pandemic, these specific dynamics are not obviously present in Dutch political discourse, nor in the media discourse.

This article deals with the legislative proposal in the Netherlands to criminalise staying (without permission) in an area controlled by a terrorist organisation. The discussion surrounding the proposal is focused, amongst other things, on possible exemptions for journalists and providers of humanitarian assistance. This article analyses the newest version of the proposal in light of the rights to freedom of movement and freedom of expression.

In dit artikel gaat de auteur in op het ‘zoekstelsel’ zoals dit geldt in de strafvordering en in het bestuursrecht. Na een analyse van zoekbevoegdheden uit het Wetboek van Strafvordering, de Wet op de economische delicten, de Wet wapens en munitie, de Algemene wet bestuursrecht en de Wet op de accijns komt de auteur tot de conclusie dat het strafrecht en het bestuursrecht systematisch gezien een vergelijkbaar drieledig zoekstelsel kennen, bestaande uit zoekend rondkijken (gekoppeld aan een betredingsbevoegdheid), doorzoeken (dat zowel in het bestuursrecht als in het strafrecht een steunbevoegdheid is) en ‘onderzoeken’, dat een zelfstandige bevoegdheid is die onder omstandigheden op een feitelijke doorzoeking mag neerkomen.

Het belang van het voorkomen en bestrijden van fraude, milieucriminaliteit en witwassen is evident, maar de wijze waarop is niet eenvoudig. Het overgrote deel van deze strafzaken wordt gedaan door het Functioneel Parket (FP). Het FP beoogt te interveniëren met effect in deze zaken, om zo maatschappelijk effect te bereiken. Hiervoor is het van belang zicht te hebben op de verschillende interventiemogelijkheden en om kennis te ontwikkelen over de effectiviteit daarvan. In dit artikel wordt dit vraagstuk vanuit twee perspectieven verkend: de handhavingsdoelen die men nastreeft, specifiek het voorkomen van recidive, en vanuit de samenwerking met derden, specifiek met private partijen.

Bij het opleggen van fiscale boetes en bij de opsporing, vervolging en berechting van de bij de belastingwet strafbaar gestelde feiten is de strikte fiscale geheimhoudingsverplichting van artikel 67 AWR onverkort van toepassing. Gezien de gewenste openbaarheid als gevolg van de doelstelling van zichtbare, generale preventie uit het fiscaal boete- en strafrecht kan dit soms leiden tot fricties. Aan de hand van zijn proefschrift bespreekt de auteur in deze bijdrage enkele sprekende voorbeelden van openbaarheid in het fiscale boete- en strafrecht, waarbij wordt gekeken in hoeverre dit wel aansluit bij de strikte fiscale geheimhoudingsplicht van artikel 67 AWR.

De inzet van nieuwe technische mogelijkheden zoals datakoppeling en analyses met gebruik van algoritmen, biedt nieuwe kansen in de strijd tegen terrorisme en zware ondermijnende criminaliteit. Dit nieuwe terrein van onderzoek staat naast de vertrouwde domeinen van de strafrechtspleging, de bestuurlijke handhaving en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Dat nieuwe terrein zal in dit artikel worden verkend aan de hand van twee ontwikkelingen: de verruiming van de analysetaak van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en de totstandkoming van het Multidisciplinaire interventieteam dat per 1 juli 2022 verder zal gaan onder de naam Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (hierna: MIT/NSOC).

In dit artikel wordt in kaart gebracht op welke taakgebieden zich de laatste jaren ontwikkelingen hebben voorgedaan die raken aan de positionering van het OM of in ieder geval aanleiding hebben gegeven die positionering ter discussie te stellen, om vervolgens de vraag op te werpen wat deze ontwikkelingen en discussies zeggen over de (hybride) positionering van het OM en of deze ertoe nopen deze positionering te heroverwegen.