Op 6 november 2020 vond de jaarvergadering van de Vereniging voor Gezondheidsrecht plaats, waar de preadviseurs de wetgeving rondom de medische hulpmiddelen breed uiteen hebben gezet. De nieuwe Europese Verordeningen, de aansprakelijkheid omtrent de medische hulpmiddelen en het verbod op gunstbetoon zijn uitvoerig belicht, waarbij de coreferenten scherpe kanttekeningen plaatsten.

In deze bijdrage gaan de auteurs in op het juridische kader voor en de bestuurlijke doorwerking van de Regionale Energiestrategie (RES). De auteurs behandelen de juridische status van de RES en het instrumentarium onder de Omgevingswet ter effectuering ervan, en toetsen de RES aan de criteria effectiviteit, zorgvuldigheid en legitimiteit. De mate van binding aan en doorwerking van de RES in het gemeentelijk omgevingsplan wordt in sterke mate beïnvloed door de zorgvuldigheid bij de totstandkoming ervan.

In maart 2020 is een wetgevingsproces ten behoeve van een verbod op zwijgcontracten in de zorg gestart. In deze bijdrage analyseert de auteur de (betwiste) toegevoegde waarde van de voorgestelde nietigheidsbepaling in het licht van bestaande remedies in het BW. Met het oog op de heterogeniteit van typen zwijgbedingen wordt de meerwaarde van het zwijgcontractenverbod bepleit.

In de platformeconomie zijn consumenten niet de enige zwakke partij. Ook aanbieders die hun producten of diensten aanbieden via een platform dat ook eigen aanbod heeft (‘derde-aanbieders’), hebben vaak een zwakke onderhandelingspositie en worden gebonden aan strenge voorwaarden en prestatienormen. In dit artikel onderzoekt de auteur welke bescherming derde-aanbieders genieten tegen strenge servicenormen van online platformen, in het bijzonder onder de Europese platform-to-business-Verordening en de algemenevoorwaardenregels uit het BW.

Meijers heeft een ontbindingsregime ontwikkeld dat voornamelijk was geënt op het (eenzijdig) belang van de schuldeiser. De Hoge Raad heeft zowel voor als na de invoering van het BW het door Meijers ontworpen regime mijns inziens gerelativeerd door bij de beoordeling van de ontbindingsbevoegdheid de belangen van de schuldenaar via een open belangenafweging te laten meewegen. In de Tenzij-jurisprudentie heeft de Hoge Raad zijn eerdere – meer gefragmenteerde – rechtspraak op het gebied van ontbinding bevestigd en gepresenteerd als een meer coherent systeem. Alhoewel het misschien (rechtspolitiek) wenselijk kan zijn om de belangen van een schuldenaar zwaarder te laten meewegen, wordt hiermee wel afbreuk gedaan aan het – aanvankelijk – scherpe normenkader van artikel 6:265 lid 1 BW. De auteur betoogt dat als gevolg daarvan de ontbindingsrechtspraak minder voorspelbaar is. Zo valt in het Tenzij-arrest op dat voorzieningenrechter en hof tot verschillende uitkomsten komen. De onvoorspelbaarheid wordt volgens de auteur versterkt doordat de omstandigheden die de rechter bij een beslissing over een ontbinding kan meewegen, zowel aan de kant van de schuldeiser als aan die van de schuldenaar, tot het moment van vonnis moving targets kunnen zijn.

In deze bijdrage onderzoekt de auteur de mogelijkheden voor werknemers om ernstig verwijtbaar handelen of nalaten door de werkgever gecompenseerd te krijgen indien de werknemer de arbeidsovereenkomst zelf doet eindigen. De verschillende beëindigingsmodaliteiten die de werknemer ten dienste staan worden geanalyseerd. In tegenstelling tot bij een ontbindingsverzoek ex artikel 7:671c BW, is bij de opzegging door de werknemer en bij ontslagname op staande voet onduidelijk in hoeverre de werknemer gecompenseerd kan worden. De auteur stelt zich op het standpunt dat het in die gevallen mogelijk moet zijn schadevergoeding toe te kennen op grond van artikel 7:686 BW.

The paper highlights the contributions on judges and courts published in Recht der Werkelijkheid from 1980-2020. It addresses three general themes, namely communication in court, the consumers of the law and the professionals of the law, in view of the objective of the journal.
The authors of the contributions, newcomers as well as well-known experienced researchers, come from different kind of branches like anthropology, psychology, sociology and history, utilizing quite different approaches, methodologies and theories. They elaborate on each other’s work, methods, empirical findings and theoretical insights, in order to develop new research questions or to conduct research in different contexts. Although the critical-rational ideas of Popper has no many followers among the authors, lessons can be learned for policy makers, judges, lawyers and academics. By bringing the authors together, the journal has made an invaluable contribution to the debate among socio-legal researchers in the Netherlands.

Artikel 7:922 BW van de nieuwe Wet franchise bepaalt dat ten aanzien van in Nederland gevestigde franchisenemers niet ten nadele kan worden afgeweken van de Titel franchise en dat een beding in strijd met artikel 920 nietig is, ongeacht het recht dat de franchiseovereenkomst beheerst. In deze bijdrage wordt onderzocht of dit de betekenis en status kan hebben van een voorrangsregel in het internationaal privaatrecht, meer precies in de zin van art. artikel 9 Rome I Verordening.

In deze bijdrage wordt aandacht geschonken aan het wetsvoorstel ‘Wet opheffing verpandingsverboden’. Na inwerkingtreding van de wet kunnen de overdraagbaarheid en verpandbaarheid van een geldvordering op naam die voortkomt uit de uitoefening van een beroep of bedrijf niet meer door een beding tussen schuldenaar en schuldeiser worden uitgesloten of beperkt. De Wet opheffing verpandingsverboden beoogt de kredietmogelijkheden van het bedrijfsleven te vergroten door zeker te stellen dat bedrijfsmatig verkregen geldvorderingen als onderpand voor financieringen kunnen worden ingezet. De nieuwe regeling, de daarin opgenomen uitzonderingen en het overgangsrecht worden kritisch besproken.

In dit artikel onderzoeken de auteurs de regelingen uit de Elektriciteitswet 1998 en de Warmtewet die gericht zijn op het voorkomen van financiële problemen dan wel de toezichthouder de mogelijkheid geven in te grijpen als dat nodig is. Deze regelingen zijn bedoeld ter bescherming van afnemers tegen die situaties waarbij een leverancier van elektriciteit of warmte in de financiële problemen komt. Zij vergelijken deze regelingen met de regelingen uit de Wet op het financieel toezicht of Europese regelgeving gericht op het voorkomen van financiële problemen bij banken. De auteurs kiezen voor deze vergelijking met banken omdat deze ondernemingen, net als bij elektriciteit en warmte, een maatschappelijke functie kunnen vervullen. De vraag die zij stellen, is of de regelingen voor banken een inspiratiebron kunnen zijn voor het waarborgen van de belangen van de afnemers van elektriciteit en warmte.

In een hogere regeling wordt niet toegestaan dat daarvan bij lagere regeling wordt afgeweken. Uitzonderingen daarop zijn experimenteerregelgeving en regelingen ten behoeve van noodsituaties. In dit artikel wordt bekeken hoe deze laatste uitzondering is uitgelegd in de wetgevingspraktijk. De conclusie is dat het begrip ‘noodsituaties’ in die uitzondering extensief wordt uitgelegd. In de praktijk zijn voor regelingen ten behoeve van noodsituaties aanvullende criteria ontstaan, waarvan wordt voorgesteld deze in aanwijzing 2.31 te codificeren.

In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen ten aanzien van de onderwerpen in Boeken 3 en 5 BW. In de kroniek komt vooral de jurisprudentie aan bod. Onderwerpen uit Boek 3 die aan de orde komen zijn begripsbepalingen, rechtshandelingen (algemeen) en volmacht, verkrijging door verjaring en bezit en houderschap, de gemeenschap, en de regeling van de langdurig onverdeeld gebleven boedels, zoals ingevoerd als onderdeel van de regeling van de gemeenschap (art. 3:200a-3:200h BW). De bespreking van de onderwerpen uit Boek 5 is meer beperkt.

In deze bijlage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen ten aanzien van het algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht en verbintenissen uit overeenkomst, zoals geregeld in Boek 6 BW. In de kroniek komt vooral de jurisprudentie aan bod. Onderwerpen die aan de orde komen zijn verzuim, klachtplicht, schade, algemene voorwaarden, afgebroken onderhandelingen, uitleg van overeenkomsten en kwalitatieve verplichtingen (‘welstandsbepalingen’). Verder is er aandacht voor wetgeving, met name onderwerpen waarbij in Nederland nieuwe wetgeving is geïntroduceerd (incassokosten, wettelijke rente bij handelstransacties, elektronisch rechtsverkeer, implementatie van de Richtlijn consumentenrechten, wijziging regeling algemene voorwaarden).