Op 24 november 2020 is de Richtlijn representatieve vorderingen (RVV) door de Europese Commissie aangenomen en gepubliceerd. De RVV verplicht alle lidstaten om een afwikkelingssysteem van massaclaims aangaande consumentenbelangen te ontwikkelen en in wetgeving te verankeren. Het systeem dient te voorzien in een collectieve actie voor het stoppen of herstellen van een inbreuk op consumentenrechten. Ook moet het systeem voorzien in de mogelijkheid om in collectieve vorm schadevergoeding te kunnen vorderen. Nederland kent al een afwikkelingssysteem voor massaclaims. Dit systeem is sinds de jaren negentig zorgvuldig ontwikkeld op inhoudelijk en strategisch front. In deze bijdrage wordt bekeken hoe de Nederlandse wetgever de kracht van het door hem ontwikkelde afwikkelingssysteem voor massaclaims kan waarborgen in het licht van de inhoud van de RVV.
Richtlijn (EU) 2020/1828 van het Europese Parlement en de Raad van 25 november 2020 betreffende representatieve vorderingen ter bescherming van de collectieve belangen van consumenten en tot intrekking van Richtlijn 2009/22/EG (PbEU 2020, L 409/1-27).
Conceptversie van de Implementatiewet richtlijn representatieve vorderingen voor consumenten d.d. 1 mei 2021 inclusief de memorie van toelichting en consultatiereacties.

Het arrest VEB/BP voegt een nieuwe loot toe aan de rechtspraak van het Hof van Justitie van de EU over het Erfolgsort bij zuivere vermogensschade. Dit arrest is aanleiding om de rechtspraak van het Hof over het Erfolgsort te bespreken vanuit de invalshoek van de grondslagen van art. 7 punt 2 Brussel I bis-Vo, die fungeren als ijkpunten bij de uitleg van die bepaling.

Uitbesteders hebben wettelijke verplichtingen waaraan zij alleen kunnen voldoen als subleveranciers daar ook aan gebonden worden, terwijl de onderhandelingsruimte van uitbesteders in dit opzicht beperkt is. Op basis van praktijkervaringen bespreekt dit artikel de (on)mogelijkheden van het ‘doorzetten’ van verplichtingen naar subleveranciers middels derden- en kettingbedingen, en aandachtspunten daarbij.

In this contribution we investigated:

1. What changes in the handling of immigration law suits has the corona pandemic led to?

2. What influence have these changes had on the role of first-line migra­tion judges?

   1. Has their working method been adjusted as a result of the corona measures? If so, does this still fit in their view and that of the parties to the proceedings within the requirements of a fair trial and the professional standards that apply to judges?

   2. Do the changes in working ­methods require different skills from migration judges?

   3. Are the changes in the handling of cases and the way of working, temporary or permanent?

Fraude is van alle tijden en kent veel verschijningsvormen. De Europese Unie poogt fraude onder meer aan te pakken met meldings- en meewerkverplichtingen. Een voorbeeld hiervan is te vinden in het toezicht op de financiële markt, waarvoor de Verordening marktmisbruik geldt. Een probleem kan ontstaan als degene die moet meewerken zelf verdachte is of vervolgens zou kunnen worden. Het zwijgrecht en het nemo tenetur-beginsel geven de betrokkene immers bepaalde bescherming tegen het ongewild meewerken aan de eigen veroordeling. De (potentiële) wrijving tussen beide uitgangspunten wordt steeds nadrukkelijker zichtbaar.

De auteur schetst de ontwikkelingen van het nationale en Europese financieel toezichtrecht vanaf de periode dat dit rechtsgebied aan belang en omvang heeft gewonnen. Zij beschrijft de in het verleden ontstane bouwstenen (doelstellingen), basisregels en reguleringsarchitectuur die naar haar oordeel nog steeds richtinggevend zijn bij het verder reguleren van diensten, producten en nieuwe markten. Aandacht wordt besteed aan het steeds verder uiteenlopen van de crosssectorale Wft en de sectorale Europese regelgeving..

Voor deze aflevering van het estafette-interview spraken Marije Batting, Jeroen Goudsmit en Maaike Feenstra namens de redactie met Maarten Ruys (interim-inspecteur-generaal) en Pauline den Ambtman (directeur strategie) van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA).¹x Het gesprek vond plaats op 11 mei 2021. Mede naar aanleiding van de estafettevraag van Marian Kaljouw (voorzitter van de raad van bestuur van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)) en Karina Raaijmakers (directeur toezicht en handhaving NZa), die de redactie interviewde voor nummer 2021-2 van Tijdschrift voor Toezicht, spraken wij met Maarten en Pauline over de uitdagingen waar de NVWA als toezichthouder voor staat en de ontwikkelingen die de NVWA de komende jaren wil doormaken.

Noten

• * De redactie van Tijdschrift voor Toezicht dankt Maaike Feenstra hartelijk voor haar bijdrage aan het interview.

• 1 Het gesprek vond plaats op 11 mei 2021.

In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de wijzigingen voor het interne toezicht door de WBTR en de Wtza. Het blijkt niet alleen te draaien om een wijziging van de regels, maar ook om de invulling van die regels. Dit kan worden gezien als modernisering van het intern toezicht.

Deze notenkraker bespreekt de uitspraak van de Afdeling van 9 september 2020. In die zaak komt appellant op tegen het voornemen tot openbaarmaking van een onderzoeksrapport. Hangende de procedure wordt datzelfde rapport echter ten grondslag gelegd aan een tevens openbaar gemaakt sanctiebesluit. Door die dubbele openbaarmaking van hetzelfde rapport wordt appellant onevenredig benadeeld. Alleen de openbaarmaking van een zakelijke samenvatting van het rapport zonder opname van tot de persoon herleidbare gegevens is gerechtvaardigd. Zo wordt de praktijk van ‘dubbele’ bekendmakingen van onderzoeksrapporten door de Afdeling over de band van artikel 10 lid 2 aanhef en onder g Wob ingeperkt.

De Aanwijzingen inzake de rijksinspecties bieden een rijksbreed kader voor waarborging van de onafhankelijkheid van rijksinspecties. De auteurs van dit artikel evalueerden of de Aanwijzingen dit doel bereiken. Het artikel concludeert ten eerste dat er grote verschillen bestaan in de formele positie van inspecties. Ten tweede blijkt uit de evaluatie dat de Aanwijzingen een belangrijke bijdrage leveren aan het waarborgen van onafhankelijke oordeelsvorming van inspecties. De Aanwijzingen zijn echter niet in alle gevallen een voldoende voorwaarde voor onafhankelijkheid. Daarom doen de auteurs suggesties voor verdere versterking van de Aanwijzingen.

In de serie ‘in gesprek met een pas gepromoveerde onderzoeker’ geven we aandacht aan promotieonderzoeken die voor toezichthouders relevant zijn. Hiervoor interviewen we als redactie van het Tijdschrift voor Toezicht (recent) gepromoveerde onderzoekers over hun onderzoek en de betekenis ervan voor het toezicht.
In dit dubbelinterview spraken Anna Merz en Pieter Welp, redacteuren van het Tijdschrift voor Toezicht, met Irene Mostert en Melanie de Waal die vorige jaar promoveerden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het interview is op persoonlijke titel. We hebben gekozen voor een dubbelinterview met hen, omdat de onderwerpen van hun proefschriften in elkaars verlengde liggen. Irene heeft het interne toezicht binnen financiële instellingen onder de loep genomen en Melanie de relatie tussen het interne en externe toezicht.

Combinaties van publiek en privaat toezicht zijn niet weg te denken uit onze huidige maatschappij. In deze bijdrage vergelijken we de manier waarop privaat en publiek toezicht worden gecombineerd in twee sectoren, namelijk toezicht op voedselveiligheid en toezicht op veilige nieuwbouw. Na een uiteenzetting van de samenwerkingsarrangementen wordt ingegaan op de sterke en zwakke kanten van de gemaakte keuzes. Daarbij staat in het bijzonder één criterium centraal: betrouwbaarheid. Kan de overheid vertrouwen op toezicht en controle door private partijen? Zijn de private partijen in staat en bereid om effectief toezicht op voedselveiligheid en bouwkwaliteit uit te oefenen en welke factoren uit het samenwerkingsarrangement hebben hier invloed op? Naast de constatering dat private toezichthouders een toegevoegde waarde kunnen bieden aan de stelsels van toezicht, wijzen we op enkele potentiële risico’s die we in praktijk van bouw- en voedseltoezicht hebben geïdentificeerd: onvoldoende onafhankelijkheid en belangenverstrengeling, beperkte intrinsieke motivatie, kans op papieren werkelijkheid en onvoldoende corrigerende werking van het publieke toezicht.

Het recht van een verdachte om niet mee te hoeven werken aan zijn eigen veroordeling (het nemo tenetur-beginsel), is samen met het zwijgrecht een hoeksteen in ons strafprocesrecht. Voor het positieve recht is het echter nog steeds geen uitgemaakte zaak wat de inhoud van het beginsel precies is. Toch kan men daarover duidelijk een divergentie waarnemen tussen de opvatting van de Nederlandse (hoogste) rechters en het EHRM.

Deze bijdrage beargumenteert dat de bepalingen uit de voorgestelde Digital Markets Act over het gebruik van data striktere eisen moeten stellen aan poortwachters met het oog op andere wetgeving die parallel van toepassing is. Zonder een aanscherping van deze bepalingen is het risico dat het doel van de Digital Markets Act om te zorgen voor betwistbare en eerlijke markten niet bereikt wordt en poortwachters alsnog niet aan strengere eisen onderworpen zijn in verhouding met andere wetgeving, en met name de Algemene verordening gegevensbescherming en de voorgestelde Data Governance Act, die parallel op hen en/of andere marktspelers van toepassing zijn.