In 1976 the OECD Guidelines for Multinational Enterprises, about corporate social responsibility and sustainability, were carried. To implement the guidelines national contact points inform people and enterprises, and mediate in case of a complaint. This article describes the structure, procedure and role of the Dutch and Belgian National Contact Points.

Na een lange discussie in de Kamer heeft de minister de knoop doorgehakt door een wetsvoorstel in consultatie te brengen waarmee zwijgcontracten in de zorg nietig worden verklaard. Civielrechtelijk en bestuursrechtelijk bestaan al mogelijkheden om zulke bedingen aan te vechten. In dit artikel worden deze besproken. Na een aantal incidenten heerst breed de opvatting dat dergelijke bedingen maatschappelijk onaanvaardbaar zijn en in strijd met (de bedoeling van) wet- en regelgeving. Door het wetsvoorstel wordt iedere twijfel hierover weggenomen en worden contractuele bedingen over het zwijgen over incidenten in de zorg verboden. Het veld zit niet te wachten op een wettelijk verbod. Hier lijkt vooral sprake van symboolwetgeving.

Volgens de Wet levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding is euthanasie bij wilsonbekwame patiënten met dementie toegestaan op grond van een schriftelijke wilsverklaring. Voor het vaststellen van wilsonbekwaamheid kunnen de regels daarvoor worden gevolgd uit de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en geestelijk gehandicapte cliënten.

De Ondernemingskamer stelt wanbeleid vast bij zorginstelling DeSeizoenen, vanwege onzorgvuldige besluitvorming en governance bij de totstandkoming van de vastgoedconstructie binnen de groepsstructuur. Deze bijdrage behandelt de toelaatbaarheid van de vastgoedconstructie, het daarmee samenhangende winstuitkeringsverbod, de vereiste zorgvuldigheid in de besluitvorming en governance van zorginstellingen en de cliëntenraad als interne toezichthouder.

In het advies van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving wordt aanbevolen de Wet BIG om te vormen tot een Wet op de bekwaamheden in de zorg. De minister wil mede op basis van het advies een bredere verkenning organiseren naar de toekomst van de wet. In deze bijdrage wordt het advies kritisch besproken. Het heeft sterke kanten, maar ook zwakkere. Geconcludeerd wordt dat meer nodig is om tot een heldere toekomstvisie te komen.

As an approach to law and justice, restorative justice focuses squarely on addressing human needs; it acknowledges the equal dignity of all parties, irrespective of their role in the harmful act; it accepts responsibilities for addressing the disadvantages or inequities that crime has bequeathed to victims and that often have contributed to offending on the part of the perpetrator; and it derives its creative potential from the shared vulnerability and reciprocal exchange of concern that occurs through respectful face-to-face encounter. Therefore restorative justice constitutes a relational justice of care.

In this article, we report on our initial findings (from the field) regarding conflict resolution among the Maroons in Suriname. After first providing some background information about the Maroons (section 2), we describe their manner of conflict resolution after a crime has taken place and we explain what justice within this context entails for them (section 3). Subsequently, we try to distil ‘the useful elements’ from the Maroons’ approach to crime, that is to say elements with which modern restorative justice, i.e. restorative justice that meets, inter alia, human rights and constitutional requirements, can be nourished and strengthened. We also discuss some of the challenges we have encountered, where the traditional legal system and the modern criminal justice system come together (section 4). Then we try to build some possible bridges between the two legal systems (section 5). The contribution concludes with providing a window on the future of the development of restorative justice in Suriname and the Netherlands.

Het gebruik van artificial intelligence (AI) door vennootschappen zal de komende jaren een vlucht nemen, met ingrijpende veranderingen voor de bestuurstaak tot gevolg. Dit artikel bespreekt de noodzaak voor bestuurders tot het voeren van deugdelijk AI-risicobeheer alsmede de manier waarop deze vorm van risicobeheer de maatstaf voor bestuurdersaansprakelijkheid dient in te kleuren.

De auteurs behandelen in deze bijdrage vijf vormen van vrijheid die de overheid heeft bij de besluitvorming op een verzoek om nadeelcompensatie. Aan de orde komen de vrijheid rond advisering door een adviescommissie, de invulling van het normaal maatschappelijk risico, de invulling van de voorzienbaarheid van overheidsmaatregelen, het al dan niet hanteren van de concernbenadering en de invulling van de speciale last.

Deze bijdrage is een lichte bewerking van een voordracht, gehouden op het lustrumsymposium van de Academie voor Overheidsjuristen op 10 september 2019, met als titel: ‘Fake lawyers? Over de rol en positie van overheidsjuristen bij het Rijk’.

Volgens de Raad van State zou de rechtsstaat in Nederland niet wezenlijk in gevaar zijn, zou de balans tussen de instituties die invulling moeten geven aan de rechtsstaat (wetgever, bestuur en rechter) tot nu toe verzekerd zijn en zou er voldoende draagvlak onder de bevolking bestaan. Daarom zou er ook geen reden zijn voor een ‘alarmerende toon’. Deze stellingen worden nauwelijks onderbouwd, staan maatschappelijk ter discussie en miskennen dat Nederland geen eiland is, maar onderdeel uitmaakt van een meergelaagde internationale rechtsorde. Het beeld dat de Raad daarbij heeft van de scheiding der machten behoeft dringend bijstelling.

Deze aflevering van Legisprudentie is gewijd aan algemene criteria die kunnen worden gebruikt voor het beoordelen van voorstellen tot grondwetsherziening.

De auteurs stellen de vraag of de lat voor wetgevingsjuristen nu hoger lijkt te liggen dan voorheen. De inhoudelijke eisen aan goede wetgeving zijn niet wezenlijk veranderd, hoewel zij een sterke verfijning te zien geven. Ook de roep om een betere verbinding tussen wetgeving, beleid en uitvoering is niet nieuw. Wel zien de auteurs dat maatschappelijke ontwikkelingen als de meer participerende rol van de overheid, de complexiteit van de maatschappelijke vraagstukken en de toenemende druk op het totstandkomingstempo van wetgeving de omgeving van de wetgevingsjurist en de omstandigheden waaronder hij zijn werk verricht aanzienlijk hebben veranderd. Op de vaardigheden als samenwerking, flexibiliteit, je kunnen verplaatsen in anderen en snel schakelen wordt in de loop der tijd een steeds sterker beroep gedaan.

Met de inwerkingtreding van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren op 1 januari 2020 hebben de meeste overheidssectoren de overstap gemaakt naar het cao-stelsel. De Ambtenarenwet 2017 bevat geen wettelijke grondslag meer voor een regeling ter beslechting van collectieve arbeidsconflicten. In de ambtelijke cao’s keert de (Lokale) Advies- en Arbitragecommissie (AAC) terug in de vorm van een derdeninterventieclausule. In deze bijdrage wordt ingegaan op de rol van de AAC voor en na 1 januari 2020, mede in het licht van de wijze waarop derdeninterventie bij cao-conflicten gestalte heeft gekregen in de marktsector. Ook wordt de vraag gesteld of de wijze waarop een voorziening ter beslechting van collectieve arbeidsgeschillen is verwezenlijkt, invloed heeft op het collectief actierecht. Daarbij spreekt de auteur een sterke voorkeur uit voor (her)invoering van een wettelijke grondslag voor een geschillenregeling voor sectoren die essentiële diensten leveren, zowel in de publieke als in de private sector.