Tijdens het grensoverschrijdende opsporingsonderzoek naar (gebruikers van) cryptoaanbieders worden opsporingsautoriteiten voor complexe juridische vraagstukken gesteld wanneer zij rechtsmacht willen uitoefenen buiten de eigen landsgrenzen. Immers, autoriteiten zijn bij het uitoefenen van executieve jurisdictie gebonden aan hun eigen territorium, terwijl het onderzoek naar (gebruikers van) cryptoaanbieders een internationaal karakter kent. In de EU zijn verschillende mogelijkheden ontwikkeld om grensoverschrijdend op te sporen. In deze bijdrage worden twee van deze mogelijkheden: een rechtshulpverzoek en het oprichten van een Joint Investigation Team geanalyseerd. Bij beide mogelijkheden stuiten opsporingsautoriteiten op bezwaren. De auteurs concluderen dat het grensoverschrijdend opsporingsonderzoek noopt tot een efficiëntere Europeesrechtelijke onderzoeksaanpak.

De laatste jaren gebruiken criminelen veelvuldig dure cryptodiensten. In het redactioneel wordt beoordeeld of het enkele gebruik van een speciale cryptodienst voldoende is om een redelijk vermoeden van schuld en het recidivegevaar als grond voor voorlopige hechtenis aan te nemen.

Anders dan vele Nederlandse advocaten (in Nederlandse strafzaken) slaagde een Duitse advocaat (in een Duitse strafzaak) erin de resultaten van de EncroChat-hack uit te laten sluiten van het bewijs. Dit is precies wat vele Nederlandse advocaten hebben geprobeerd te bereiken, en daarom is het interessant te bekijken hoe de beoordeling van de EncroChat-hack in Duitsland plaatsvindt en waarom het Landgericht Berlijn tot de bovengenoemde beslissing is gekomen.

Een reactie op drie artikelen waarin het inzagerecht van de verdediging in grote datasets centraal staat. Na het schetsen van een wettelijk kader, zal aan de hand van de strafzaak TandemII worden geschetst hoe de praktijk zich verhoudt tot het verdragsrechtelijk kader. Vervolgens wordt ingegaan op de werking, validiteit en forensische betrouwbaarheid van de zoekmachine Hansken en de mogelijkheden tot contra-expertise. Ten slotte wordt besproken hoe gewerkt wordt aan de door de verdediging gewenste inzage op afstand en welke haken en ogen daaraan verbonden zijn.

Door onder andere innovatieve vormen van opsporing worden de afgelopen tijd steeds vaker opdrachtgevers van liquidaties vervolgd en veroordeeld. Het gaat dan in de regel om personen die niet zelf aanwezig zijn bij de moorden. Wat betreft de strafbare aansprakelijkheid van de opdrachtgevers komt zowel de deelnemingsvorm uitlokking als medeplegen in aanmerking. In dit artikel wordt geanalyseerd welke omstandigheden doorslaggevend zijn voor het kwalificeren van voornoemde gedragingen als ofwel uitlokking dan wel medeplegen en of hoe deze kwalificatie zich verhoudt met het principe van fair labelling.

In international organized drug crime, the Netherlands is an important transit country (especially for cocaine and, to a lesser extent, heroin and other drugs) and an important production country (of cannabis and synthetic drugs). Drug production and trafficking have serious consequences for society. For example, in addition to possible health damage due to drug use, criminal money flows become intertwined with the regular economy. There is also an increase in new perpetrators, facilitators and bystanders who become involved in illegal activities, murders, and other violence due to conflict between criminal groups and dumping waste from drug production. Organized drug crime increasingly has a far-reaching and subversive impact on the Netherlands and its rule of law. The murders of journalist Peter R. de Vries and lawyer Derk Wiersum are painful recent examples. Despite these severe consequences, the approach to organized drug crime has long been what we can retrospectively call ‘modest’, ‘naïve’, ‘incidental’, and ‘fragmented’.

This special issue reflects about big data applications in policing. Terpstra and Salet (2020) refer to this development as ‘one of the greatest changes within the police about the past decade’ (p. 25). Beside attention to this topic in Dutch literature (e.g. Janssen et al., 2020; Spithoven & Beerends, 2019), the relevance of the subject is also internationally recognized (e.g. Brayne, 2021; Ferguson, 2017; Ridgeway, 2018). In this special issue, we examine – with a view to the past, present and future – how big data could be used in policing in the Netherlands and Belgium. This special issue is not about empirical big data applications, for that we would like to refer to specific studies (e.g., Rummens et al., 2021); in this issue we especially want to outline the breadth of this research area.

Er is op dit moment veel te doen op het gebied van cybercrime en cybersecurity. Cyberaanvallen vormen een toenemende dreiging voor onze samenleving. Ook encryptie (de versleuteling van communicatie) levert de nodige uitdagingen op voor opsporingsdiensten. In een digitaliserende samenleving worden ‘datagedreven opsporing’ en digitaal bewijs steeds belangrijker. Tegelijkertijd roept dergelijk opsporingsonderzoek eveneens principiële vragen op, met name in het licht van de positie van de verdediging. In deze Trending Topics staat een typerend voorbeeld van ‘datagedreven’ onderzoek centraal, waar de afgelopen tijd veel om te doen is (geweest): de interceptie van versleutelde ‘cryptocommunicatie’. Reden voor een overzicht van de stand van zaken.

In recent years, the authorities have dismantled several encrypted phone providers. These providers stored millions of messages about covert activities that were overtly exchanged between criminals. This type of communication offers a unique insight into serious organized crime and the people involved. Based on one such intercepted encrypted phone network, called PGP-Safe, we carried out a social network analysis on the Dutch-speaking synthetic drug market. Three findings stand out. Firstly, three-quarters of all accounts (N=4,158) are interconnected in a giant component, resulting in a criminal small-world effect. Secondly, the network appears to be robust. As a consequence, the removal of central accounts will hardly have any impact on the network as a whole. Thirdly, the majority of the accounts within the synthetic drug market is involved in poly-drug trafficking. The Dutch synthetic drug market is much more closely intertwined with other drug markets than is commonly known.