Recente jurisprudentie wijst uit dat – naast de inbreukprocedure – de prejudiciële procedure een bijdrage kan leveren aan de instandhouding van de rechtsstaat. Vooral de eis van rechterlijke onafhankelijkheid heeft een nadere invulling gekregen in een serie prejudiciële uitspraken, over bijvoorbeeld de benoeming van rechters en tuchtrechtelijke sancties, met name in Polen. Bij zijn analyse betrekt het Hof van Justitie nadrukkelijk de ruimere context. Het voert daarbij een ‘ketenanalyse’ uit: politieke invloed op het orgaan dat rechters selecteert, tast ook de positie van de aldus benoemde rechters aan. Wat is de rechtsbasis voor deze jurisprudentie, en waar liggen de grenzen?

Ook voor gemeenteraden bevatten medebewindswetten een belangrijke opdracht. De raden krijgen daarin de verantwoordelijkheid voor de democratische uitvoering van de gedecentraliseerde overheidstaken, door kaderstelling en controle op de uitvoering. Of gemeenteraden daartoe in staat zijn, wordt aangenomen, maar kennelijk niet getoetst door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Raad van State. Hiermee is een kern van de decentralisatie, namelijk versterking van de democratie, in het geding. Alle aanleiding om, door wetgevingstoetsing, consultatie of zelfs gezamenlijke besluitvorming, wetgeving en werkelijkheid meer op elkaar te laten aansluiten. Hiermee zou de wetgever bovendien gemeentebesturen kunnen helpen om te voorkomen dat zij worden wat zij vrezen: uitvoeringskantoren van de centrale overheid.

In oktober 2019 ontstonden hevige protesten in de Chileense hoofdstad Santiago en andere delen van het land. Deze protesten hebben in mei 2021 geleid tot een direct gekozen burgerplatform, de Constitutionele Conventie, dat de opdracht heeft een nieuwe Grondwet te schrijven voor Chili. Hoe is deze Constitutionele Conventie wetgevingstechnisch tot stand gekomen en wie maakt hiervan deel uit?

De stelling in deze aflevering van TvCR luidt: ‘Kabinetsformaties moeten voortaan aan een maximumtermijn worden onderworpen.’
Anna Oldeman pleit tegen de stelling.

In deze bijdrage worden twee recente uitspraken van respectievelijk de Conseil constitutionnel en de Franse Conseil d’État besproken. Daarin ontwikkelt zich de Franse benadering van de constitutionele grenzen van doorwerking van EU-recht verder. Voor de toetsingsbevoegdheid van de rechter staat het antwoord op de vraag, of de constitutionele waarden en beginselen die deel uitmaken van de Franse identiteit bescherming vinden in het EU-recht, bepalend. In de besproken zaken wordt voor het eerst daadwerkelijk overgegaan tot toetsing, en wel – enigszins verrassend – van constitutionele beginselen die betrekking hebben op het statelijk geweldsmonopolie. Een vergelijking van de Franse republikeinse opvatting van het geweldsmonopolie met tegenwoordige Nederlandse opvattingen leert dat de laatste sneller een verschuiving van het geweldsmonopolie naar de Europese Unie daadwerkelijk zal toelaten, dan naar Franse constitutionele opvatting mogelijk is.

Hoe de onbedoelde aanvullende bescherming van journalisten bij de vordering van identificerende gebruikersgegevens in een belangrijke behoefte voorziet, en waarom die verdient meegenomen te worden in het project modernisering strafvordering.

In this article, the author reflects on the impact of COVID-19 on policing, the relations among police officers and the interactions between police and citizens based on systematic social observations in small to semi-sized local police forces during the pandemic. The article discusses the nature of police work during the crisis and new types of interventions that police officers are confronted with (e.g. curfew controls). Additionally, the impact of the pandemic on the internal and external relations is discussed. Internally, the COVID-19 measures may have an impact on police officers’ possibilities for personal, social interactions among colleagues, which may potentially challenge the solidarity within the police force. Externally, tensions may arise in relations with citizens, partly because of unclear regulations or variable interpretations of those regulations. Those unclear regulations, but also uncertainties concerning one’s own competences and questions regarding the police’s role in enforcing the pandemic regulations, put pressure on the police’s (self-)legitimacy.

Auteur gaat in op het kerninstrument projectbesluit en staat stil bij de vraag of het projectbesluit de ook destijds veronderstelde logische opvolger kan zijn van het projectplan op grond van de Waterwet. Hij geeft een interessante inkijk in de praktijk van de waterbeheerder, met name hoe deze projecten voorbereidt en beschrijft hoe besluitvorming over waterschapsprojecten nu plaatsvindt, hoe dat met toepassing van het projectbesluit het geval zal zijn onder de Omgevingswet, en of een vergunning eigen werken een alternatief kan zijn voor het projectbesluit.

De Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie (en Euratom) en het Verenigd Koninkrijk is ondertekend op 30 december 2020 en op 1 mei 2021 formeel in werking getreden. Terwijl het Terugtrekkingsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk kan worden gezien als de ‘echtscheidingsovereenkomst’, die voornamelijk alle kwesties behandelt die verband houden met een ordelijke uittreding van het Verenigd Koninkrijk, legt de Handels- en samenwerkingsovereenkomst de basis voor een nieuwe relatie tussen de twee partijen. Deze relatie is niet langer gebaseerd op een lidmaatschap dat wordt bepaald door de supranationale rechtsorde van de Europese Unie, maar op een pragmatisch partnerschap op basis van internationaal publiekrecht, of, zoals sommige Britse vertegenwoordigers blijven benadrukken, een relatie tussen ‘soevereine gelijken’.
Handels- en Samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds (PbEU 2021, L 149/10). Besluit (EU) 2021/689 van de Raad van 29 april 2021 betreffende de sluiting, namens de Unie, van de Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, enerzijds, en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, anderzijds, en van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland inzake beveiligingsprocedures voor de uitwisseling en bescherming van gerubriceerde gegevens (PbEU 2021, L 149/2).

This article reports several findings from a qualitative case study of six mosques in the Netherlands. In recent years, media, government, and society have paid increasing attention to their role, in part in relation to growing concerns of Salafist influences in the Dutch landscape. There are two major changes that can be witnessed. First, the role of the mosque as solely a religious institution is gradually shifting towards a broader interpretation. Second, there is a shift in the role of religious authority. These changes have the potential to create conflict.

Both in the new citizenship education law and the law on secondary education, it is stated that all schools must engage in worldview education. Also, the call for the broad development of young people is becoming louder. However, public secondary education does not give structural attention to worldview education. The goal of this article is to give an overview of the situation of worldview education in public secondary education based on content analysis research of school guides. An inventory is made of whether there are elements of worldview education present at public secondary schools.

Between 1964 and 1976, roughly the heydays of dechurching in the Netherlands, the Dutch government contributed to the construction of 788 church buildings and one mosque through the Church Building Premium Act. After 1976, however, there was no longer any political basis for similar support of religious newcomers – apart from a few temporary subsidies to specific Muslim communities. In this article I argue that to understand developments in Dutch church-state relations it is not enough to study cultural-ideological shifts as visible in in media-outlets and parliamentary deliberations. The case of direct funding for houses of worship illustrates that dynamics of church and state relations can only fully assessed by delving into the politico-institutional context in which policy deliberations took place. This shows that political decisions about policies on religious accommodation were highly influenced by the way the trajectory of decision making was organized. Both the amount of access of faith-based organisations to the negotiation tables and the extent to which policy-debates were linked to or decoupled from concurrent policy issues mattered greatly for the outcome of policy deliberations.

This article tries to show how populism is taking issue with the Gnostic tendency in present-day politics Eric Voegelin had been identifying as ‘the immanentization of the eschaton’. According to populists modern Gnosticism is trying to realize the eschaton at the expense of one or more elements of reality that, according to Voegelin, had been identified in Christian culture during the course of its history, namely God and cosmos, society and men. This article elaborates on this argument by indicating how populists are used to positioning themselves over against Gnostics in the political debates on gender, immigration, climate change and the European Union.

Many doctrinal legal research questions require making use of other academic disciplines or perspectives. This article explains the relevance of legal philosophy for doctrinal research projects. Often legal research questions have conceptual or evaluative dimensions that presuppose philosophical understanding. For research on the concept of democracy, the function of constitutional rights, or the possible introduction of a referendum in the Netherlands, questions of a philosophical nature need to be answered. Legal philosophy can supplement and enrich doctrinal research in various ways. In this article, we present seven purposes that legal philosophy may serve in the context of a doctrinal research project: conceptual clarification, exposition and reconstruction of fundamental normative principles and values, theory building, providing creative perspectives, structural critiques, evaluation, and recommendations. For each objective, we illustrate how to use relevant philosophical methods. Thus, this article complements our earlier publication ‘Legal Philosophy as an Enrichment of Doctrinal Research – Part I: Introducing Three Philosophical Methods’.¹x http://www.lawandmethod.nl/tijdschrift/lawandmethod/2020/01/lawandmethod-D-19-00006.

Noten

• * This text has been presented to classes at the University of Zagreb, Queen Mary University of London and Erasmus School of Law, Rotterdam; we profited from the feedback of our students. We also want to thank Irma Bluijs, Machteld Geuskens, Tamar de Waal and the reviewers for their helpful comments on previous versions of this article, and Jacqueline Brand and Robert Poll for providing research assistance.

• 1 http://www.lawandmethod.nl/tijdschrift/lawandmethod/2020/01/lawandmethod-D-19-00006.