This contribution puts the developments of the socio-legal approach of access to justice and legal aid in the low countries (Belgium and the Netherlands) in a broad perspective. During the last 40 years, the journal has dealt with some general problems, related to the accessibility of justice and legal aid and the effects of legislation in that field. Some important differences between het Belgian and the Dutch situation are highlighted. Although the general situation has not changed dramatically in both countries, some improvements have been achieved, e.g. when it comes to the so called “social legal aid”. Still, a better and more equal access to justice has to be promoted and realised.

In dit artikel staan de vergewisplicht en de meldplicht over het beëindigen van een arbeidsrelatie in verband met ernstig tekortschieten van een zorgverlener door een zorgaanbieder centraal. Uiteengezet wordt wat de beide plichten behelzen, hoe daar in de praktijk mee wordt omgegaan en welke juridische en praktische (on)mogelijkheden de beide plichten met zich brengen.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM of Hof) heeft in de periode van september 2019 tot en met augustus 2020 weer diverse uitspraken gedaan over gezondheidsrechtelijke onderwerpen. Veel uitspraken borduren voort op of geven een nadere uitleg aan zaken waarover het Hof zich eerder heeft gebogen. Tegelijkertijd komt uit de uitspraken van afgelopen jaar het beeld naar voren dat het Hof in toenemende mate belang hecht aan de beschermingsplicht van de overheid, in het bijzonder bij gedetineerden, psychiatrische en verstandelijk beperkte patiënten en personen die anderszins kwetsbaar zijn.

Analyse van de arresten van de Hoge Raad van 19 juni 2020 met betrekking tot de aansprakelijkheid van de hulpverlener voor medische hulpmiddelen.

Patiënten in de leeftijd van 12 tot 16 jaar moeten, naast hun ouders, op basis van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) toestemming geven voor hun medische behandelingsovereenkomst. Maar dit houdt niet in dat de jeugdige tussen de 12 en 16 jaar een zelfstandige toegang tot de rechter toekomt in geval van niet-nakoming van de behandelingsovereenkomst. Is dit in overeenstemming met kinder- en mensenrechten?

Nieuwe ontwikkelingen, zoals de opkomst van de zelfrijdende auto en het groeiende inzicht in het anti-therapeutische effect van de afwikkeling van letselschade, leiden tot het hernieuwd overdenken van ons compensatiesysteem voor verkeersongevallen. Het Verbond van Verzekeraars begint in 2021 met WA-direct, een eerste innovatieve stap, nog op basis van het huidige aansprakelijkheidsrecht maar met het oog op meer. In dit artikel worden deze ontwikkelingen besproken en met elkaar in verband gebracht. De mogelijkheden van een stelsel van directe schadeverzekering worden vergeleken met die van het aansprakelijkheidsrecht en WA-direct.

Naast de geschreven algemene en bijzondere strafuitsluitingsgronden en de ongeschreven algemene strafuitsluitingsgronden ontbreken van materiële wederrechtelijkheid en afwezigheid van alle schuld, zijn in de jurisprudentie ook verschillende ongeschreven contextgebonden excepties aanvaard, bijvoorbeeld de medische exceptie, de kunstexceptie en de sport- en spelexceptie. In deze bijdrage wordt ingegaan op de vraag of c.q. in hoeverre er aanleiding bestaat dergelijke ongeschreven excepties in de wet te verankeren.

De CB-regelingen waarmee branchevereniging Zorgverzekeraars Nederland zorgaanbieders financieel ondersteunt, zijn ontstaan tegen de achtergrond van een maatschappelijke crisis, waarin de gezondheidszorg werd gezien als de frontlinie van een nationale strijd tegen COVID-19. Nu de kruitdampen van de eerste uitbraak enigszins zijn opgetrokken, onderzoekt deze bijdrage hoe de CB-regelingen zich verhouden tot de juridische regels die vorm geven aan ons stelsel van curatieve zorg.

Wat is de te verwachten impact van de coronavirusuitbraak op de ontwikkeling van het EU-gezondheidsrecht en -beleid? Wat kunnen we verwachten in de toekomst van de rol van de EU in de bestrijding van grensoverschrijdende ziekten?

In deze bijdrage wordt het juridische kader voor het gebruik van apps in de strijd tegen COVID-19 besproken. Bijzondere aandacht gaat uit naar de Nederlandse notificatieapp en de bijbehorende wettelijke regeling die hiervoor de grondslag moet bieden. In hun bijdrage vragen de auteurs aandacht voor enkele zorgpunten rond de app vanuit privacy- en dataprotectieperspectief.

De coronapandemie in het voorjaar van 2020 had grote gevolgen voor de toegankelijkheid en kwaliteit van de gezondheidszorg. In dit artikel worden enkele thema’s vanuit een juridisch perspectief besproken: het verbod op contactberoepen, het tegengaan van ziekenhuisopnames en het selecteren van patiënten bij een tekort aan IC-bedden.

In dit artikel wordt onderzocht of een poging tot strategisch contracteren effect heeft in het licht van de uitleg en kwalificatie van de overeenkomst. Dit wordt besproken aan de hand van een voorbeeld waarin een hulpverlener met een patiënt overeenkomt dat een zaak aan de patiënt wordt geleverd met als doel de toepassing van art. 7:24 lid 2 BW te activeren.

‘Voorzorg’ en samenwerking van het medisch en sociaal domein ten behoeve van ouderenzorg zijn essentieel. Gemeenten hebben een belangrijke taak in het formuleren van maatregelen bij gezondheidsbedreigingen. Risico’s als gevolg van bezuinigingen op thuiszorg kunnen worden voorkomen door de specialist ouderengeneeskunde in te schakelen. Preventief ouderenbeleid levert gezondheidswinst.