De WAMCA is sinds 1 januari 2020 van kracht en heeft de collectieve actie ingrijpend veranderd. Tientallen vonnissen en rolbeslissingen hebben meer duidelijkheid gegeven over de toepassing van de WAMCA in de praktijk. Dit artikel bespreekt in vogelvlucht de meest relevante uitspraken, signaleert trends en waagt een blik vooruit.

De Hoge Raad heeft in 2021 het recht over conformiteit en de klachtplicht van verdere kaders voorzien. Non-conformiteit van gecedeerde vorderingen lijkt erg contractueel te worden ingekleurd en klagen hoeft niet als in het geheel niet is gepresteerd. Daarmee lijken contractuele bepalingen over klachtplicht en non-conformiteit nog belangrijker.

Uitgaande van de huidige praktijk bij vastgoedtransacties die door middel van de zogeheten ‘Groninger akte’ worden gesloten, vragen wij ons in dit artikel af of analoge toepassing van de rechtsregels uit Rabobank/Reuser leiden tot een meer gebalanceerde uitkomst voor de positie van de inkomende financier en de uitgaande financier als hypotheekhouders. Bij de beantwoording van deze vraag hebben wij een structuur voor ogen waarin de inkomende financier een eersterangs hypotheekrecht verkrijgt op het eigendomsrecht onder ontbindende voorwaarde van de koper en de uitgaande financier een eersterangs hypotheekrecht op het eigendomsrecht onder opschortende voorwaarde van de verkoper.

Op 27 januari 2021 wees het HvJ EU een verstrekkend arrest over de rol van aanvullend recht na vernietiging van een oneerlijk beding. De reikwijdte van het arrest en de consequenties voor het Nederlandse recht worden in kaart gebracht.

Met ingang van 1 januari 2020 is de tweede EU-richtlijn tegen belastingontwijking, ATAD 2, in afdeling 2.2A van de Nederlandse vennootschapsbelasting geïmplementeerd. ATAD 2 bestrijdt fiscale voordelen – in de vorm van een aftrek zonder heffing dan wel een dubbele aftrek (hybride mismatches) – die ontstaan in grensoverschrijdende situaties omdat de belastingstelsels van landen niet op elkaar aansluiten. In de bijdrage worden de vanuit Nederlands perspectief meest in het oog lopende hybride mismatches besproken (waaronder de cv/bv-structuur en het gebruik van de Amerikaanse check-the-box-regeling). Tevens wordt ingegaan op de wijze waarop de mismatches worden bestreden. Voorts is er aandacht voor de documentatieverplichting die is ingevoerd om de maatregelen tegen hybride mismatches effectief te kunnen toepassen. Ten slotte is een aantal kanttekeningen geplaatst bij de wijze waarop de Nederlandse wetgever ATAD 2 heeft geïmplementeerd.

Het gebeurt regelmatig dat de opdrachtgever van een bankgarantie probeert uitbetaling door de bank te beletten, maar deze pogingen zijn zelden succesvol. Naar aanleiding van een aantal recente uitspraken, waarin de opdrachtgever wél succes had, wordt in deze – in twee delen te verschijnen – bijdrage aan de hand van een systematische behandeling van rechtspraak en literatuur ingegaan op rechtsmaatregelen die de opdrachtgever kan nemen.

In autolease-securitisaties worden leasemaatschappijen verplicht om klanten een mededeling te sturen van de transactie. Dit zou nodig zijn om de auto’s veilig te stellen voor de financiers. Dergelijke mededelingen zijn echter onnodig en plegen daarnaast een onjuistheid te bevatten. Het artikel bepleit stille machtsverschaffing voor autolease-securitisaties.

In deze bijdrage wordt onderzocht of een lotsverbonden overeenkomst te kwalificeren is als een voorwaardelijke overeenkomst met een ontbindende voorwaarde in de zin van de artikelen 6:21 en 6:22 BW. Dit kan onder omstandigheden aan de orde zijn indien lotsverbondenheid de grondslag vindt in de uitleg van de lotsverbonden overeenkomst of (wellicht) in de aanvullende werking van de redelijkheid en de billijkheid. Dit kan met name van belang zijn omdat het vervullen van de ontbindende voorwaarde in de zin van artikel 6:22 BW, in tegenstelling tot ontbinding in de zin van artikel 6:265 BW, goederenrechtelijke werking heeft.

In deze bijdrage behandelt de auteur het arrest Stichting derdengelden/Ontvanger. De auteur onderzoekt naar aanleiding van dit arrest de grenzen van het begrip gemeenschap en bepleit dat er ruimte is om de gemeenschapsregeling ook toe te passen op dergelijke gevallen van spiegelbeeldige gerechtigdheid.

Art. 28 Richtlijn hypothecair krediet is ten dele geïmplementeerd in art. 7:128 BW dat de uitoefening van het hypotheekrecht in verschillende opzichten begrenst. In deze bijdrage komen de inhoud en strekking van beide bepalingen aan bod.

De Hoge Raad heeft in Rabobank/Reuser bij de overdracht onder eigendomsvoorbehoud het eigendomsrecht onder opschortende voorwaarde erkend en wel als goederenrechtelijk werkende recht (werking jegens derden). Hij schept duidelijkheid en maakt daarmee de toepassing van het eigendomsvoorbehoud en overdracht onder voorwaarden beter hanteerbaar voor de praktijk. Wel zal aan de hand van het arrest nog nadere invulling moeten worden gegeven aan de inhoud van de bevoegdheden van het eigendomsrecht onder opschortende voorwaarde.

Daar de avonturen in de effectenlease voor alle betrokken partijen slecht afliepen, volgden vele procedures over de wederzijdse verantwoordelijkheid van de financiële instellingen en de particuliere beleggers. Door standaardisering en het aandragen van duidelijke maatstaven probeert de Hoge Raad nu een einde te maken aan de vele geschillen die nog lopen. Naar aanleiding van een recent arrest vat deze bijdrage de maatstaven samen voor het bepalen van de omvang van de schadevergoedingsplicht van de aanbieder van effectenleaseproducten.

Eigendomsvoorbehoud is volgens artikel 3:92 BW levering van een zaak onder opschortende voorwaarde van betaling van de koopsom. De Hoge Raad oordeelde in zijn arrest van 3 juni 2016 in de zaak Rabobank/Reuser dat de verkrijger onder eigendomsvoorbehoud de zaak rechtsgeldig kan verpanden voordat de opschortende voorwaarde is vervuld. De pandhouder verkrijgt dan een pandrecht onder opschortende voorwaarde van eigendomsverkrijging door de pandgever. In Engeland stond eigendomsvoorbehoud in the picture in het arrest van het UKSC van 11 mei 2016 in de zaak Res Cogitans. Op een overeenkomst die een eigendomsvoorbehoud bevat en bepaalt dat de gekochte zaak mag worden verbruikt voordat betaling van de koopsom heeft plaatsgevonden, is de Sale of Goods Act niet van toepassing. Beide arresten en hun gevolgen voor de rechtspraktijk worden besproken.

De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 12 februari 2016 een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de sage over de ‘gratis’ mobiele telefoon. Op 13 juli 2014 maakte de Hoge Raad in het arrest Lindorff/Statia duidelijk dat de verstrekking van een mobiel bij een telefoonabonnement niet gratis is, maar als koop op afbetaling c.q. consumentenkrediet moet worden beschouwd. Op 12 februari 2016 voegt de Hoge Raad toe dat ten aanzien van de koop op afbetaling c.q. het consumentenkrediet ambtshalve moet worden getoetst of de overeenkomst onredelijk bezwarend is jegens de consument. De all-in prijsbepaling is volgens de Hoge Raad een kernbeding.

In deze bijdrage bespreekt de auteur de toepasselijkheid van de kooptitel op koop van aandelen en haar gevolgen, toegespitst op BV-aandelen. Partijen wijken in een SPA vaak (onbewust) af van de kooptitel, die deze beoogde regeling onbedoeld kan doorkruisen. Een teleurgestelde (ver)koper kan daarvan gebruik maken, maar uitsluiting is logisch en in beginsel mogelijk. Algehele uitsluiting werkt echter niet zonder meer. Partijen zouden daarom per artikel moeten opnemen in hoeverre zij beogen af te wijken.

Met het wetsvoorstel consumentenkredietovereenkomst, goederenkrediet en geldlening wordt een groot deel van de huidige bepalingen over koop op afbetaling en huurkoop van regelend recht. In deze bijdrage wordt betoogd dat dit ten onrechte niet geldt voor het voorgestelde art. 7:92 BW, dat verplicht tot volledige verrekening in geval van ontbinding.