In dit artikel wordt ingegaan op de achtergrond, opzet en inhoud van het consultatievoorstel voor een wettelijke kwaliteitsrekening voor bepaalde financiële ondernemingen. De auteur signaleert verschillende verbeterpunten en concludeert dat de toegevoegde waarde van het voorstel vooral hierin ligt dat het een praktisch alternatief biedt voor het gebruik van een stichting derdengelden.

Verhaalsbeslag op bitcoins is mogelijk door (1) de drager waarop de privésleutel staat waarmee over bitcoins kan worden beschikt (de paper of hardware wallet) als waardepapier te kwalificeren, (2) op die wallet conservatoir verhaalsbeslag te leggen en als de toegang tot die wallet beveiligd is met een code, de schuldenaar te dwingen die code prijs te geven, (3) de bitcoins naar een andere, door een bank of DNB nieuw geopende bitcoinrekening over te maken, en (4) de paper of hardware wallet van die nieuwe bitcoinrekening te zijner tijd executoriaal te verkopen.

In dit – in twee delen te verschijnen – artikel worden de toezichtrechtelijke en civielrechtelijke aspecten van vermogensscheiding bij beleggingsondernemingen op een rijtje gezet en geanalyseerd. Dit eerste deel betreft een beschrijving van de Europese toezichtregels. Het tweede deel – te verschijnen in MvV 2018, afl. 6 – betreft de Nederlandse toezichtregels en de privaatrechtelijke implementatie van de vermogensscheiding. Uit dit deel blijkt ook hoe beide soorten rechtsregels zich tot elkaar verhouden.

De termen ‘smart contracts’ en ‘blockchain’ kunnen verwarrend zijn. Zo hoeven smart contracts geen contracten te zijn, maar kunnen ze dat wel zijn. Ze zijn, anders dan de naam wellicht doet vermoeden, nog niet intelligent (althans: niet in combinatie met een blockchain). En hoewel vaak gesproken wordt van de blockchain, is er niet slechts één (soort). Dit artikel beoogt misverstanden met betrekking tot de relatief nieuwe termen smart contracts en blockchain te voorkomen.

De auteurs bespreken naar aanleiding van het recente Rosbeek-arrest enkele onduidelijkheden over de aard en reikwijdte van de Peeters/Gatzen-vordering en betogen dat een redelijkheidstoets wenselijk is als (deel)criterium of leidraad voor toekenning van instellingsbevoegdheid daarvan aan de curator.

De auteur onderzoekt de gevolgen van een beslag onder de notaris dat een schuldeiser van de koper legt op de dag waarop het passeren van de leveringsakte is gepland. Centraal staat de vraag of het beslag aan het passeren van de leveringsakte in de weg staat.

In deze bijdrage behandelt de auteur het arrest Stichting derdengelden/Ontvanger. De auteur onderzoekt naar aanleiding van dit arrest de grenzen van het begrip gemeenschap en bepleit dat er ruimte is om de gemeenschapsregeling ook toe te passen op dergelijke gevallen van spiegelbeeldige gerechtigdheid.

Valérie Tweehuysen heeft met Het uniciteitbeginsel in het goederenrecht een fraai proefschrift geschreven. Als het uniciteitsbeginsel – één goederenrechtelijk recht heeft slechts één rechtsobject – wordt losgelaten kan bijvoorbeeld een zekerheidsrecht op een onderneming of een assurantieportefeuille worden gevestigd. Tweehuysen concludeert dat het loslaten van het uniciteitsbeginsel geen praktische voordelen zal opleveren.

Het pandrecht in het kader van een financiëlezekerheidsovereenkomst (fzo-pandrecht) is nog een vrij onbekende rechtsfiguur. Onterecht, want het fzo-pandrecht kan in de praktijk een andere uitwerking hebben dan ‘reguliere’ pandrechten en daarmee voordelen meebrengen voor marktpartijen. In dit artikel wordt onderzocht of fzo-pandrechten gebruikt kunnen worden in de huidige verpandingspraktijk, waar vooralsnog een openbaar pandrecht wordt bedongen op het girale saldo van een bankrekening. Belangrijk aspect van deze praktijk is dat de pandgever in zijn hoedanigheid van rekeninghouder over de rekening wil blijven beschikken. Dit levert problemen op met het zogenaamde ‘controlevereiste’.

Een faillissement van de koper bij een aandelentransactie kan ertoe leiden dat de curator de op de kwaliteitsrekening gestorte gelden van de notaris kan terugvorderen, waardoor het de notaris niet vrijstaat de koopprijs aan de verkoper uit te betalen. De auteur schetst een drietal oplossingen waarmee het faillissementsrisico kan worden ondervangen.

Sinds de implementatie van de AIFMD in de Wet op het financieel toezicht is art. 4:37j van toepassing op Nederlandse beheerders van beleggingsinstellingen. Art. 4:37j bepaalt dat beleggingsinstellingen (waaronder beleggingsfondsen) een afgescheiden vermogen hebben. Sommige beleggingsfondsen zijn personenvennootschappen (zoals de cv) en hebben op grond van jurisprudentie reeds een afgescheiden vermogen. Het artikel bespreekt deze civiele en financiële regels en behandelt de vraag of art. 4:37j Wft voldoende rekening houdt met de kenmerken van de cv, en of dat wenselijk is.

In dit deel 3 van de reeks ‘Erfrecht in de onderwereld’ wordt ingegaan op de gevolgen van criminele elementen in de nalatenschap voor de afwikkeling daarvan. Onder meer wordt het afdragen van het criminele deel van de nalatenschap aan de Staat door de erfgenamen, om een veroordeling wegens witwassen te voorkomen, uitgewerkt. Er wordt een uitstapje gemaakt naar de verhaalsmogelijkheden voor justitie op de nalatenschap als er een criminele erfgenaam in plaats van erflater is.

Bij vastgoedtransacties wordt regelmatig een groot aantal registergoederen overgedragen. Wat zijn de consequenties van een beslag op een deel van de registergoederen? De auteur betoogt dat de zorgplicht van de notaris vereist dat deze aandacht besteedt aan de mogelijkheid dat op een deel van de registergoederen beslag wordt gelegd.

De auteur vraagt zich naar aanleiding van de recente liquidaties in Amsterdam af wat de gevolgen zijn van een nalatenschap die zich afspeelt in de onderwereld. In twee delen onderzoekt zij de gevolgen van het tot de nalatenschap behoren van goederen die een relatie hebben met een misdrijf. In het eerste deel worden de voor het erfrecht relevante bepalingen uit het strafrecht verkend. Wat moeten de erfgenamen en hun adviseurs doen als zij met zo’n nalatenschap te maken krijgen?

Het consultatiedocument ‘Wijzigingswet financiële markten 2016’ stelt voor een afgescheiden vermogen op te nemen in de Wge ter bescherming van derivatenbeleggers tegen intermediary risk. De voorgestelde regeling leidt mogelijk tot verwarring. Kan een regeling, soortgelijk aan de vermogensscheidingsregeling voor beleggingsinstellingen, uitkomst bieden als (alternatief) beschermingsmechanisme?

Bij transacties waarbij gebruik gemaakt wordt van de kwaliteitsrekening van de notaris zijn partijen onder omstandigheden niet volledig beschermd tegen elkaars faillissement. De auteur gaat in op de risico's van een faillissement van een verkoper en koper en bespreekt in dit verband de zorgplicht van de notaris bij het uitboeken van de koopsom.