Op verzoek van de politiek is twee jaar na inwerkingtreding van de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Wet verplichte ggz (Wvggz) de eerste wetsevaluatie uitgevoerd. In dit artikel ligt de focus op de Wet zorg en dwang. De auteur staat in het bijzonder stil bij de betekenis van de uitkomsten voor de rechtspositie van cliënten met een verstandelijke beperking of een psychogeriatrische aandoening. Het artikel wordt afgesloten met een blik vooruit: welke partijen zijn nu aan zet?

Na de gestrande pogingen van 2013 en 2016-2018 doet het Europees Parlement een nieuwe poging de Europese Commissie zover te krijgen dat zij een wetsvoorstel rond algemene regels van bestuursrecht initieert. Er zijn namelijk voortschrijdende inzichten rond de effecten die digitalisering van overheidsbestuur en de inzet van artificiële intelligentie (AI) daarbij hebben op burgers en organisaties. Daarom is het tijd om na te denken over de beste manier om de betekenis daarvan voor de normering van bestuurlijk handelen zo duidelijk mogelijk te maken voor burgers, organisaties en het bestuur zelf.

Sinds het najaar van 2021 heeft het maken van ‘procesafspraken’ een hoge vlucht genomen in de Nederlandse strafrechtspraktijk. Het betreft een nieuwe en fundamenteel andere manier van procederen op basis van consensus met rechterlijke toetsing. Met het maken van procesafspraken trachten openbaar ministerie, advocatuur en rechtspraak het hoofd te bieden aan het toenemende aantal (omvangrijke) strafzaken. Deze bijdrage bespreekt het fenomeen en diverse actuele experimenten in verschillende arrondissementen, en gaat in op ervaringen met procesafspraken in andere Europese landen. Daarna volgt een kritische beschouwing van de eerste vonnissen waarin procesafspraken werden goedgekeurd. De bijdrage eindigt met een oproep tot wetgeving.

Een houdbaar systeem van sanctionering van fiscale fraude garandeert duidelijkheid ten aanzien van de werking ervan en onderlinge afstemming van de verschillende systeemonderdelen. Deze bijdrage gaat over de voorzienbaarheid van bestraffing van fiscale fraude en op het voorkomen van ongeoorloofde samenloop van fiscale sancties ten aanzien van eenzelfde feit.

In dit artikel staat de vraag centraal in hoeverre opsporingsautoriteiten op basis van de relevante gezichtspunten/factoren voor stelselmatigheid en bezien in het licht van de huidige technische mogelijkheden van een webcrawler de mate van inbreuk op de persoonlijke levenssfeer kunnen inschatten en de aard en ernst van die inbreuk zoveel mogelijk kunnen beperken.

In this article, the author reflects on the impact of COVID-19 on policing, the relations among police officers and the interactions between police and citizens based on systematic social observations in small to semi-sized local police forces during the pandemic. The article discusses the nature of police work during the crisis and new types of interventions that police officers are confronted with (e.g. curfew controls). Additionally, the impact of the pandemic on the internal and external relations is discussed. Internally, the COVID-19 measures may have an impact on police officers’ possibilities for personal, social interactions among colleagues, which may potentially challenge the solidarity within the police force. Externally, tensions may arise in relations with citizens, partly because of unclear regulations or variable interpretations of those regulations. Those unclear regulations, but also uncertainties concerning one’s own competences and questions regarding the police’s role in enforcing the pandemic regulations, put pressure on the police’s (self-)legitimacy.

This article examines the use of citizen participation in urgent missing person cases. The Theory of Planned Behavior was used to examine which specific considerations investigators have in this regard and which have the greatest influence on the choice of whether or not to involve citizens. The findings suggest that this choice is primarily attitude-driven. Detectives are predominantly positive about participation, but see harm to the investigation as the main risk. A practical implication is to focus collaboration primarily on professionally organized groups of citizens to reduce (perceived) risks.

Police officers are often the victim of aggression by citizens, which has negative consequences for them and society in general. Therefore, it is important to gain knowledge about related factors. This study examines to what extent experiencing aggression as a police officer is related to their patience with citizens and use of force. Two explanations based on the victim-offender overlap are examined: that aggression experiences and dealing with citizens influence each other and that they have common causes. This study was conducted on the basis of a longitudinal questionnaire survey among police officers (N=693). The results show that interaction with citizens, including patience with citizens and the use of force, is related to the aggression police officers experience. The association diminishes when common causes, in this case socio-demographic and work-related characteristics, are taken into account, but does not disappear. No direct support is found for reciprocal influence. Implications and suggestions for further research are described.

Domestic violence is a prevalent and persistent problem in society. To be able to effectively intervene in cases of domestic violence, protect victims, and reduce the costs of domestic violence, several initiatives have been implemented in recent years with the aim of improving the response to domestic violence. A multidisciplinary and systemic approach to tackling domestic violence has been introduced, which is especially important in complex cases. Police work together with different partners, among others, the organisation ‘Safe at Home’ (Veilig Thuis) and the public prosecutor. Police play a particularly important role in achieving immediate safety in cases of domestic violence, and work together with partners to accomplish more structural safety for all family members. The development towards a more holistic response to domestic violence in which the police work together with other organisations is important to be able to tackle domestic violence more effectively. Although the importance of collaboration between different organisations has been recognised, the multidisciplinary response is still in development, resulting in some problems in practice.

Onder andere de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid bepleit dat toezichthouders de maatschappelijke opbrengsten van hun werk centraler stellen in hun beleid. Dat maakt het inzicht in de effecten van hun handelen steeds belangrijker. Dat geldt ook voor de Belastingdienst. Dit artikel beschrijft hoe het evalueren van de effecten van de handhaving door de Belastingdienst zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld en welke lessen daaruit zijn te leren over het meten van effecten door toezichthouders. Wij stellen vast dat sprake is van een toenemende aandacht voor evaluaties in het fiscale domein, maar dat effectmeting nog geen integraal onderdeel is van het werk van de Belastingdienst. Sommige van de geïdentificeerde uitdagingen zijn hardnekkig, maar bij andere – zoals het expliciteren van de beleidstheorie – zijn positieve ontwikkelingen zichtbaar. Toezichthouders zijn gebaat bij een systematisch en gestructureerd evaluatieproces dat is ingebed in de werkwijze van de toezichthouder en dat een samenhangend en onderbouwd resultaat van de uitgevoerde activiteiten laat zien om zo de toegevoegde waarde van het toezicht inzichtelijk te maken. Een strategie waar effectmeting onderdeel van is, een duidelijke visie op evalueren, centrale coördinatie, een evaluatieagenda en kortcyclisch evalueren helpen naar ons idee om beter in te spelen op hetgeen het toezicht in de huidige tijd vraagt en om tegelijkertijd de uitdagingen die kleven aan het uitvoeren van effectmetingen beter het hoofd te kunnen bieden.

In dit artikel onderzoeken de auteurs de bestaande wettelijke regeling over de in control-verklaring in de Verenigde Staten. Na een bespreking van de relevante bepalingen volgt een analyse van de kritiek op deze regeling en de nadelen en voordelen ervan. De auteurs sluiten af met enkele conclusies.

Met het vernieuwde toezicht wil de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) besturen en scholen blijvend en nadrukkelijker stimuleren. Van onderwijsorganisaties wordt verwacht dat zij verantwoordelijkheid nemen voor de onderwijskwaliteit in hun scholen. Bij de evaluatie van het vernieuwde toezicht van de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) hebben we een mixed methods-aanpak gehanteerd waarbij we kwantitatieve en kwalitatieve mehtoden hebben gecombineerd. Een belangrijk onderdeel van het kwalitatieve deel van het onderzoek werd gevormd door group model building (gmb), een methodiek uit de systeemdynamica. Deze methodiek maakt het mogelijk om de dynamiek die ontstaat binnen de onderwijsorganisaties als gevolg van het vernieuwde toezicht in beeld te brengen. In dit artikel geven we inzicht in de methodologische onderbouwing van het gebruik van gmb en laten we zien hoe we de uitkomsten van deze methodiek hebben gebruikt bij toetsing van de beleidstheorie achter het vernieuwde toezicht. Daarmee bieden we inzicht in de waarde en bruikbaarheid van de methode van gmb om effecten van toezicht zichtbaar te maken. De methode van group model building helpt hierbij omdat (1) deze methodiek ruimte biedt om effectiviteit breed op te vatten en mee te nemen in de analyse en (2) gmb de mogelijkheid biedt om het systeem als geheel en de onderliggende interacties in beeld te krijgen.

Tijdens het grensoverschrijdende opsporingsonderzoek naar (gebruikers van) cryptoaanbieders worden opsporingsautoriteiten voor complexe juridische vraagstukken gesteld wanneer zij rechtsmacht willen uitoefenen buiten de eigen landsgrenzen. Immers, autoriteiten zijn bij het uitoefenen van executieve jurisdictie gebonden aan hun eigen territorium, terwijl het onderzoek naar (gebruikers van) cryptoaanbieders een internationaal karakter kent. In de EU zijn verschillende mogelijkheden ontwikkeld om grensoverschrijdend op te sporen. In deze bijdrage worden twee van deze mogelijkheden: een rechtshulpverzoek en het oprichten van een Joint Investigation Team geanalyseerd. Bij beide mogelijkheden stuiten opsporingsautoriteiten op bezwaren. De auteurs concluderen dat het grensoverschrijdend opsporingsonderzoek noopt tot een efficiëntere Europeesrechtelijke onderzoeksaanpak.

Developing the capacity for moral judgment is an essential professional competence for lawyers. What teaching and learning activities in the law curriculum can be used in order to contribute to students’ moral reasoning and moral judgment? Four teaching methods were tried out in the period 2019 to 2021 at the Utrecht University School of Law: teaching methods that either work with (hypothetical) dilemmas (I); in-class reflection papers (II); experiential learning based on own experiences in a simulation situation (III); or clinical teaching in a real law firm (IV). The effects of these methods on the development of moral reasoning were measured using the Defining Issues Test (DIT). Additional information on the effectiveness and utility of the method was gathered using semi-structured interviews with teachers. The DIT results were compared at the beginning and at the end of the courses and related to the teaching methods. This article presents the outcomes of this study and formulates some recommendations for further research on the topic.

Between 1964 and 1976, roughly the heydays of dechurching in the Netherlands, the Dutch government contributed to the construction of 788 church buildings and one mosque through the Church Building Premium Act. After 1976, however, there was no longer any political basis for similar support of religious newcomers – apart from a few temporary subsidies to specific Muslim communities. In this article I argue that to understand developments in Dutch church-state relations it is not enough to study cultural-ideological shifts as visible in in media-outlets and parliamentary deliberations. The case of direct funding for houses of worship illustrates that dynamics of church and state relations can only fully assessed by delving into the politico-institutional context in which policy deliberations took place. This shows that political decisions about policies on religious accommodation were highly influenced by the way the trajectory of decision making was organized. Both the amount of access of faith-based organisations to the negotiation tables and the extent to which policy-debates were linked to or decoupled from concurrent policy issues mattered greatly for the outcome of policy deliberations.