In 2019-2020 werd voor de tweede keer de Wet verwijsindex risicojongeren geëvalueerd. In dit artikel doen wij verslag van de belangrijkste bevindingen van deze evaluatie. Achtereenvolgens worden behandeld: de achtergrond van de wet en drie thema’s die in de evaluatie centraal stonden, te weten de implementatie, het gebruik en de werking van de verwijsindex. We sluiten af met een beschouwing over de toekomstbestendigheid van de landelijke verwijsindex en betrekken hierbij ook de reactie van de staatssecretaris van VWS uit december 2020.

Legal professionals working in city and municipal government face changes in expectations about their roles within the organisation. Where in the past they mostly took on the reactive and detached role of guardians of legal quality, these days they are expected to take a more flexible, solution-oriented and cooperative stance. How do these legal professionals handle this shift? How far do they go in adapting and which factors play a role? Based on three different positions within the organisation I describe this process, focusing in particular on their perception of their professional roles, and their willingness to change. I conclude with some critical comments on the changing expectations from legal professionals.

Ook nu nog, ver in de 21ste eeuw, is de taal van de rechtspleging niet inclusief. De Hoge Raad verwijst in zijn arresten bijvoorbeeld naar functionarissen en procesdeelnemers met louter mannelijke verwijswoorden, en beoordeelt het optreden van de raadsvrouwe met wat van de raadsman mag worden gevergd. In wetenschappelijke artikelen is eveneens de mannelijke vorm de norm voor het aanduiden van algemeenheden. Dat geldt ook voor wetteksten. Deze mannelijke dominantie in juridische taal is ongetwijfeld een cultureel verschijnsel, maar heeft geen basis meer in de huidige samenleving. Hoe kunnen we bereiken dat taal in de rechtspraktijk ‘inclusiever’ wordt?

Although reward systems are utilized in prisons worldwide, evaluations regarding their intended use are lacking. This contribution reconstructs the policy theory of such a system: Promotion and Demotion, as implemented in Dutch prisons in 2014. With a policy scientific approach the intended target group, means, goals and causal mechanisms of the system were delineated. The policy theory assumes three means, ten goals and 24 causal mechanisms. The policy theory is insufficiently empirically substantiated on a number of points and takes limited account of (cognitively) impaired prisoners. This accurate reconstruction offers a unique insight into the assumed functioning of a part of Dutch detention policy and provides starting points for international considerations of behavioral change in detention.

Since the outbreak of the Covid-19 virus in March 2020, there have been concerns worldwide about an increase in domestic violence and child abuse as a result of the measures taken to combat the pandemic. This article is based on a systematic study of the impact of the Covid-19 crisis on the magnitude, nature and severity of domestic violence. A brief overview of the literature is presented as a basis for the assumptions made about a possible increase in domestic violence. The design of the study is discussed as well as the first descriptive results and trends. The authors come to the preliminary conclusion that there is no deviating trend compared to domestic violence reports in 2019, the year prior to the outbreak of the pandemic. The future direction of the research project is also discussed.

The social abstinence imposed by governments in many countries in response to the corona pandemic raises interesting questions and research opportunities. One of those questions is how crime develops in times of forced stay at home and reduced social interaction. That question is the focus of this article. In their analysis, the authors use police data from the Corona Crime Change Monitor for twelve ‘corona months’ (mid-March 2020-mid-March 2021) and compare the development of crime in that period with the development in the same period a year earlier.

In the corona period, phenomena such as disinformation and conspiracy activism have taken on a greater and more disturbing significance. This article provides a first problem picture of current manifestations in the broader social context and offers tentative explanations. It looks in turn at who makes and distributes the fake news, what role conspiracy activism plays in this, what is known about social receptivity, and what the implications are for law enforcement and security. Finally, an action perspective is presented.

In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de wijzigingen voor het interne toezicht door de WBTR en de Wtza. Het blijkt niet alleen te draaien om een wijziging van de regels, maar ook om de invulling van die regels. Dit kan worden gezien als modernisering van het intern toezicht.

Deze notenkraker bespreekt de uitspraak van de Afdeling van 9 september 2020. In die zaak komt appellant op tegen het voornemen tot openbaarmaking van een onderzoeksrapport. Hangende de procedure wordt datzelfde rapport echter ten grondslag gelegd aan een tevens openbaar gemaakt sanctiebesluit. Door die dubbele openbaarmaking van hetzelfde rapport wordt appellant onevenredig benadeeld. Alleen de openbaarmaking van een zakelijke samenvatting van het rapport zonder opname van tot de persoon herleidbare gegevens is gerechtvaardigd. Zo wordt de praktijk van ‘dubbele’ bekendmakingen van onderzoeksrapporten door de Afdeling over de band van artikel 10 lid 2 aanhef en onder g Wob ingeperkt.

De Aanwijzingen inzake de rijksinspecties bieden een rijksbreed kader voor waarborging van de onafhankelijkheid van rijksinspecties. De auteurs van dit artikel evalueerden of de Aanwijzingen dit doel bereiken. Het artikel concludeert ten eerste dat er grote verschillen bestaan in de formele positie van inspecties. Ten tweede blijkt uit de evaluatie dat de Aanwijzingen een belangrijke bijdrage leveren aan het waarborgen van onafhankelijke oordeelsvorming van inspecties. De Aanwijzingen zijn echter niet in alle gevallen een voldoende voorwaarde voor onafhankelijkheid. Daarom doen de auteurs suggesties voor verdere versterking van de Aanwijzingen.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM of Hof) heeft in de periode september 2020 tot en met augustus 2021 verschillende uitspraken gedaan over mensenrechtelijke vragen op het snijvlak met het gezondheidsrecht. Veel van deze uitspraken borduren voort op eerdere jurisprudentie van het Hof, maar er zijn ook uitspraken over nieuwe onderwerpen, waaronder over COVID-19, de rechten van psychiatrische patiënten, huiselijk geweld en kindermishandeling alsmede over vaccineren.