In deze bijdrage bespreekt de auteur het Sumal-arrest, dat verstrekkende gevolgen kan hebben voor de civielrechtelijke handhaving van het Uniemededingingsrecht. Het Sumal-arrest heeft met name een (te) verstrekkende uitbreiding tot gevolg van de kring van aansprakelijken. Ook vergroot dit arrest de toch al ruime mogelijkheden voor forum shopping. Daarnaast heeft de auteur nog enkele andere bedenkingen bij het arrest.

De Appingedam-zaak uit 2018 van het Hof van Justitie over Richtlijn 2006/123/EG van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt (de Dienstenrichtlijn) raakt de Nederlandse rechtspraktijk in meerdere opzichten. Deze kroniek verkent aan de hand van de actuele nationale rechtspraak de belangrijkste gevolgen van de Appingedam-zaak voor de ruimtelijkeordeningspraktijk in Nederland.
HvJ 30 januari 2018, C-31/16, ECLI:EU:C:2018:44 (Appingedam); Richtlijn 2006/123/EG van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt (PbEU 2006, L 376/36).

Recente jurisprudentie wijst uit dat – naast de inbreukprocedure – de prejudiciële procedure een bijdrage kan leveren aan de instandhouding van de rechtsstaat. Vooral de eis van rechterlijke onafhankelijkheid heeft een nadere invulling gekregen in een serie prejudiciële uitspraken, over bijvoorbeeld de benoeming van rechters en tuchtrechtelijke sancties, met name in Polen. Bij zijn analyse betrekt het Hof van Justitie nadrukkelijk de ruimere context. Het voert daarbij een ‘ketenanalyse’ uit: politieke invloed op het orgaan dat rechters selecteert, tast ook de positie van de aldus benoemde rechters aan. Wat is de rechtsbasis voor deze jurisprudentie, en waar liggen de grenzen?

Internationaal maatschappelijk ondernemen, in het bijzonder door corporate sustainability due diligence, staat hoog op de (internationale) agenda. In het voetspoor van enkele andere landen in Europa is in Nederland een voorstel gedaan voor een wettelijk raamwerk dat niet op specifieke hoogrisicosectoren van toepassing is, maar op een veel grotere groep ondernemingen. De auteurs plaatsen het Nederlandse wetsvoorstel in internationale context en bespreken de kritiek in de literatuur daarop.

Onafhankelijkheid: een thema dat zowel nationaal als internationaal de gemoederen bezig weet te houden. Hoogste tijd voor een speciaal nummer over dit onderwerp, waarbij in de verschillende bijdragen is geprobeerd het concept onafhankelijkheid vanuit uiteenlopende invalshoeken (OM, ZM en balie) te belichten.

In dit artikel wordt in kaart gebracht op welke taakgebieden zich de laatste jaren ontwikkelingen hebben voorgedaan die raken aan de positionering van het OM of in ieder geval aanleiding hebben gegeven die positionering ter discussie te stellen, om vervolgens de vraag op te werpen wat deze ontwikkelingen en discussies zeggen over de (hybride) positionering van het OM en of deze ertoe nopen deze positionering te heroverwegen.

Er is veel te doen over ‘onafhankelijk’ onderzoek door advocaten. In de afgelopen 20 jaar lijkt deze vorm van advocatuurlijke dienstverlening uitgegroeid van een absolute nicheactiviteit tot een naar het lijkt vanzelfsprekend stukje advocatuur. Maar er zijn ook hier grenzen aan de groei. Die worden tegenwoordig voor een belangrijk deel bepaald door de publieke opinie.

Op verzoek van de politiek is twee jaar na inwerkingtreding van de Wet zorg en dwang (Wzd) en de Wet verplichte ggz (Wvggz) de eerste wetsevaluatie uitgevoerd. In dit artikel ligt de focus op de Wet zorg en dwang. De auteur staat in het bijzonder stil bij de betekenis van de uitkomsten voor de rechtspositie van cliënten met een verstandelijke beperking of een psychogeriatrische aandoening. Het artikel wordt afgesloten met een blik vooruit: welke partijen zijn nu aan zet?

In artikel 2 van de Financiële-verhoudingswet en artikel 108, derde lid, van de Gemeentewet is het compensatiebeginsel vastgelegd. Dit beginsel houdt in dat het Rijk zich rekenschap geeft van de financiële gevolgen van nieuwe of geïntensiveerde taken of activiteiten voor decentrale overheden en deze in beginsel compenseert. Voor de wetgevingsjuristen is het van belang de reikwijdte daarvan te doorgronden. De taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden en de middelentoedeling moeten niet alleen in balans zijn, ook moet invulling worden gegeven aan het noodzakelijke onderzoek naar de kosten, het overleg met en de informatievoorziening aan de systeemverantwoordelijke van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Ook voor gemeenteraden bevatten medebewindswetten een belangrijke opdracht. De raden krijgen daarin de verantwoordelijkheid voor de democratische uitvoering van de gedecentraliseerde overheidstaken, door kaderstelling en controle op de uitvoering. Of gemeenteraden daartoe in staat zijn, wordt aangenomen, maar kennelijk niet getoetst door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Raad van State. Hiermee is een kern van de decentralisatie, namelijk versterking van de democratie, in het geding. Alle aanleiding om, door wetgevingstoetsing, consultatie of zelfs gezamenlijke besluitvorming, wetgeving en werkelijkheid meer op elkaar te laten aansluiten. Hiermee zou de wetgever bovendien gemeentebesturen kunnen helpen om te voorkomen dat zij worden wat zij vrezen: uitvoeringskantoren van de centrale overheid.

In oktober 2019 ontstonden hevige protesten in de Chileense hoofdstad Santiago en andere delen van het land. Deze protesten hebben in mei 2021 geleid tot een direct gekozen burgerplatform, de Constitutionele Conventie, dat de opdracht heeft een nieuwe Grondwet te schrijven voor Chili. Hoe is deze Constitutionele Conventie wetgevingstechnisch tot stand gekomen en wie maakt hiervan deel uit?

De stelling in deze aflevering van TvCR luidt: ‘Kabinetsformaties moeten voortaan aan een maximumtermijn worden onderworpen.’ Simon van Oort pleit tegen de stelling. Om kabinetsformaties vlotter te laten verlopen, zou de Tweede Kamer actiever gestalte moeten geven aan de figuur van controversieel-verklaring.

De stelling in deze aflevering van TvCR luidt: ‘Kabinetsformaties moeten voortaan aan een maximumtermijn worden onderworpen.’
Anna Oldeman pleit tegen de stelling.