De huidige juridische infrastructuur om parlementair wangedrag dat verder gaat dan onparlementair taalgebruik effectief aan te pakken ontbreekt. Dat heeft enerzijds te maken met het feit dat fracties op dit punt vaak rechter in eigen zaak spelen en dikwijls meer bezig lijken met imagobescherming dan met een zorgvuldige afhandeling van klachten, en anderzijds met het feit dat klagen over grensoverschrijdend gedrag door mensen in een afhankelijkheidspositie thans weinig juridische waarborgen kent. Dit terwijl het ook voor beklaagde parlementariërs in de praktijk vaak aantrekkelijker lijkt om de eer aan zichzelf te houden en extern onderzoek niet af te wachten.

Bij het opleggen van fiscale boetes en bij de opsporing, vervolging en berechting van de bij de belastingwet strafbaar gestelde feiten is de strikte fiscale geheimhoudingsverplichting van artikel 67 AWR onverkort van toepassing. Gezien de gewenste openbaarheid als gevolg van de doelstelling van zichtbare, generale preventie uit het fiscaal boete- en strafrecht kan dit soms leiden tot fricties. Aan de hand van zijn proefschrift bespreekt de auteur in deze bijdrage enkele sprekende voorbeelden van openbaarheid in het fiscale boete- en strafrecht, waarbij wordt gekeken in hoeverre dit wel aansluit bij de strikte fiscale geheimhoudingsplicht van artikel 67 AWR.

In deze bijdrage wordt verkend hoe crypto-fraude strafrechtelijk wordt beteugeld. Na een beschrijving van een aantal crypto-begrippen en vormen van crypto-fraude worden de relevante strafbaarstellingen toegelicht. Ook wordt ingegaan op toekomstige regelgeving die de cryptomarkt in vergaande markt zal reguleren en welk effect dit zal hebben op de bestrijding van crypto-fraude.

Mede naar aanleiding van de moordzaak tegen Michael P. is een regeling ingevoerd die erin voorziet medische gegevens te verstrekken over een verdachte die weigert mee te werken aan het opstellen van een rapportage door het Pieter Baan Centrum. Via deze regeling kan een behandelaar worden verplicht gegevens zonder toestemming van zijn patiënt te verstrekken. De onafhankelijke Adviescommissie Gegevensverstrekking Weigerende Observandi, heeft in deze wettelijke regeling een zeeffunctie gekregen die eraan bijdraagt dat de inbreuk op het medisch beroepsgeheim zo beperkt mogelijk wordt gehouden. Enkele onderdelen van de weigeraanpak worden in dit artikel aangestipt.

Een houdbaar systeem van sanctionering van fiscale fraude garandeert duidelijkheid ten aanzien van de werking ervan en onderlinge afstemming van de verschillende systeemonderdelen. Deze bijdrage gaat over de voorzienbaarheid van bestraffing van fiscale fraude en op het voorkomen van ongeoorloofde samenloop van fiscale sancties ten aanzien van eenzelfde feit.

Tijdens het grensoverschrijdende opsporingsonderzoek naar (gebruikers van) cryptoaanbieders worden opsporingsautoriteiten voor complexe juridische vraagstukken gesteld wanneer zij rechtsmacht willen uitoefenen buiten de eigen landsgrenzen. Immers, autoriteiten zijn bij het uitoefenen van executieve jurisdictie gebonden aan hun eigen territorium, terwijl het onderzoek naar (gebruikers van) cryptoaanbieders een internationaal karakter kent. In de EU zijn verschillende mogelijkheden ontwikkeld om grensoverschrijdend op te sporen. In deze bijdrage worden twee van deze mogelijkheden: een rechtshulpverzoek en het oprichten van een Joint Investigation Team geanalyseerd. Bij beide mogelijkheden stuiten opsporingsautoriteiten op bezwaren. De auteurs concluderen dat het grensoverschrijdend opsporingsonderzoek noopt tot een efficiëntere Europeesrechtelijke onderzoeksaanpak.

Dit artikel biedt een overzicht van de EncroChat-jurisprudentie, waar de auteurs zich met name richten op de onderzoekswensen van de verdediging. Daarbij worden eerst de details van de EncroChat-operatie uiteengezet. Vervolgens wordt op de bezwaren van de verdediging ingegaan met betrekking tot de rechtmatigheid van de onderzoekshandelingen in de EncroChat-operatie en de onderzoekswensen ten aanzien van de toegang tot de gegevens. Het artikel sluit af met een beschouwing van de bevindingen.

Het conceptwetsvoorstel naar aanleiding van de evaluatie van de Wet OM-afdoening introduceert de mogelijkheid voor het Openbaar Ministerie om bij een transactie als voorwaarde het naleven van aanwijzingen in het kader van gedragstoezicht gericht op compliancebeleid op te leggen. In de bijbehorende memorie van toelichting wordt verduidelijkt dat hierbij onder meer aan de aanstelling van een compliancemonitor kan worden gedacht. In dit artikel wordt onderzocht in hoeverre het conceptwetsvoorstel op dit punt aansluit bij internationale ontwikkelingen, specifiek de ervaringen die in de Verenigde Staten – een voorloper op dit gebied – met de compliancemonitor zijn opgedaan.

In deze kroniek becommentarieert de auteur een selectie van recente uitspraken van civiele en strafkamers van de Hoge Raad en de gerechtshoven (en een enkele van de belastingkamer), mede aan de hand van de uit de jurisprudentie voortvloeiende regels over het functionele verschoningsrecht. Onder meer de grondslag en het belang van het verschoningsrecht, de omvang en de reikwijdte van het subject en het object van het verschoningsrecht, het afgeleid verschoningsrecht en ‘corpora et intrumenta delicti’ komen aan de orde. De auteur bespreekt verder twee – met name procedurele – aspecten van het verschoningsrecht die in haar optiek nog niet (volledig) zijn uitgekristalliseerd.

In deze bijdrage bespreken de auteurs de voorgestelde uitsluitingsgrond in geval van sexting onder jongeren. Zij bespreken de relatie tussen sexting en kinderporno alsmede het beschermd belang. Hoewel de uitzonderingsgrond als positief wordt beschouwd, plaatsen de auteurs enkele kritische kanttekeningen bij de uitsluitingsgrond. Zij laten zich uit over hoe de bestanddelen ‘als leeftijdsgenoot’ en ‘gelijkwaardige situatie’ moeten worden ingevuld. Verder signaleren zij een discrepantie tussen het delict kinderporno en de exceptie voor wat betreft de vaststelling van de leeftijd. Ten slotte bespreken de auteurs of de gelijkwaardige situatie na uitwisseling van de weergaven nog moet bestaan, en hoe moet worden omgegaan met een eventueel verwijderverzoek van de afgebeelde persoon.

In de serie ‘in gesprek met een pas gepromoveerde onderzoeker’ geven we aandacht aan promotieonderzoeken die voor toezichthouders relevant zijn. Hiervoor interviewen we als redactie van het Tijdschrift voor Toezicht (recent) gepromoveerde onderzoekers over hun onderzoek en de betekenis ervan voor het toezicht.
In dit interview spraken Anna Merz en Pieter Welp, redacteuren van het Tijdschrift voor Toezicht, met Noortje de Boer die in 2020 promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op haar onderzoek naar het effect van transparantie op uitvoerende toezichthouders. Zij werkt momenteel bij de vakgroep Public Governance and Management aan de Universiteit Utrecht.