In dit artikel wordt het arrest TenderNed besproken, waarin het Hof van Justitie oordeelde dat het aanbieden van applicaties ter ondersteuning van aanbestedende diensten bij de uitvoering van hun aanbestedingsactiviteiten niet onder de staatssteunregels valt. Met het aanbieden van TenderNed wordt namelijk uitvoering gegeven aan overheidsgezag en daarom is geen sprake van een economische activiteit waarop de staatssteunregels van toepassing zijn. In dit artikel onderzoekt de auteur de in deze arresten gegeven interpretatie van het begrip ‘overheidsgezag’.
HvJ 7 november 2019, zaak C-687/17 P, ECLI:EU:C:2019:932 (Aanbestedingskalender BV e.a./Europese Commissie)

In het Google Android-besluit heeft de Europese Commissie aan Google een recordboete opgelegd wegens misbruik van een economische machtspositie in de zin van artikel 102 VWEU. In het besluit staat Android, het besturingssysteem van Google voor smartphones en tablets, centraal. Google biedt dit aan via een open source-model. Het besluit stelt een machtspositie van Google vast op verschillende digitale markten: (1) de markt voor licenseerbare besturingssystemen voor slimme mobiele apparaten, (2) de markt voor Android appstores en (3) de markt voor algemene zoekdiensten op het internet (Google Search). Volgens de Commissie heeft Google met verschillende gedragingen, waaronder exclusiviteitsbetalingen en koppelverkoop, haar positie op laatstgenoemde markt, waarop zij inkomsten genereert via online advertenties, willen beschermen. De Commissie kwalificeert deze gedragingen als misbruik in de zin van artikel 102 VWEU. De auteurs analyseren het besluit en de inzet van het mededingingsrechtelijke instrument misbruik van een economische machtspositie in deze complexe digitale omgeving. Daarbij gaan zij in het bijzonder ook in op het bijzondere verdienmodel van Google ten aanzien van Android, waarbij innovatieve technologie kosteloos ter beschikking wordt gesteld in ruil voor restricties die erop zijn gericht de Googlediensten die advertentie-inkomsten genereren een zo groot mogelijk bereik te garanderen.
Besluit van de Europese Commissie van 18 juli 2018 met betrekking tot een procedure onder artikel 102 VWEU en artikel 54 van de EER-overeenkomst (zaak AT.40099 – Google Android)

De Covid-19-crisis heeft veel inzicht gegeven in nut en noodzaak van het strafrecht. ‘Opeens’ bleek wat echt nodig was en wat niet. De auteurs houden een pleidooi voor minder vrijheidsbeneming. Werkstraffen en reclasseringstoezichten helpen vaak veel beter om mensen weer op het rechte pad te krijgen, en te houden. Ook mediation in strafrecht zou een prominentere plaats moeten krijgen. Tenslotte stellen de auteurs dat de samenwerking tussen partijen beter kan. Er is nog teveel landjepik.

Organizing dog fights is prohibited in the Netherlands. In such fights, two dogs have to fight each other, sometimes to the death. The animal suffering behind this is enormous. Little is known in the Netherlands about the phenomenon of dog fighting, both from a scientific point of view and through criminal cases. In this contribution, we outline the world behind dog fights by describing how dog fights work, who are part of the entourage and within which criminal infrastructure the dog fights take place. Finally, the problem is discussed and the current approach by the appropriate authorities is discussed and which gaps can be discovered.

In dit tweeluik zal aan de hand van rechtspraak worden geïnventariseerd of ten aanzien van (a) het bewijzen van kartelafspraken en (b) de wijze van toerekening, we op het eerste oog kunnen spreken van een convergente toepassing van het kartelverbod door de Nederlandse bestuursrechter en de civiele rechter.

International human rights law (IHRL) was established in the aftermath of the Second World War to prevent a reoccurrence of the atrocities committed in the name of fascism. Central to this aim was the recognition that out-groups are particularly vulnerable to rights violations committed by the in-group. Yet, it is increasingly apparent that out-groups are still subject to a wide range of rights violations, including those associated with mass atrocities. These rights violations are facilitated by the dehumanisation of the out-group by the in-group. Consequently, this article argues that the creation of IHRL treaties and corresponding monitoring mechanisms should be viewed as the first step towards protecting out-groups from human rights violations. By adopting the lens of dehumanisation, this article demonstrates that if IHRL is to achieve its purpose, IHRL monitoring mechanisms must recognise the connection between dehumanisation and rights violations and develop a positive State obligation to counter dehumanisation. The four treaties explored in this article, the European Convention on Human Rights, the International Covenant on Civil and Political Rights, the Framework Convention for the Protection of National Minorities and the International Convention on the Elimination of all forms of Racial Discrimination, all establish positive State obligations to prevent hate speech and to foster tolerant societies. These obligations should, in theory, allow IHRL monitoring mechanisms to address dehumanisation. However, their interpretation of the positive State obligation to foster tolerant societies does not go far enough to counter unconscious dehumanisation and requires more detailed elaboration.

In this article, we focus on how the education system can be used to promote equality in the context of changing people’s hearts and minds – values, morals and mindsets. The duties contained in the Promotion of Equality and Prevention of Unfair Discrimination Act 4 of 2000 (‘Equality Act’) bind private and public schools, educators, learners, governing bodies and the state. The Equality Act calls on the state and all persons to promote substantive equality, but the relevant sections in the Equality Act have not been given effect yet, and are therefore currently not enforceable. We set out how the duty to promote equality should be concretised in the Equality Act to inter alia use the education system to promote equality in schools; in other words, how should an enforceable duty to promote equality in schools be fashioned in terms of the Equality Act. Should the relevant sections relating to the promotion of equality come into effect in their current form, enforcement of the promotion of equality will take the form of obliging schools to draft action plans and submit these to the South African Human Rights Commission. We deem this approach inadequate and therefore propose certain amendments to the Equality Act to allow for a more sensible monitoring of schools’ duty to promote equality. We explain how the duty to promote equality should then play out practically in the classroom to facilitate a change in learners’ hearts and minds.

Op 15 april 2020 heeft de Adviescommissie belastingheffing van multinationals haar rapport getiteld ‘Op weg naar balans in de vennootschapsbelasting. Analyses en aanbevelingen’ gepubliceerd. In dit artikel bespreekt de auteur dit rapport.

Het innovatiebeginsel is tegenwoordig onderdeel van de geïntegreerde aanpak van de Europese Commissie voor betere regelgeving. Het innovatiebeginsel waarborgt dat bij de ontwikkeling van beleid en wetgeving de gevolgen voor innovatie volledig worden beoordeeld. De impact van nieuwe regels op innovatie wordt ook in Nederland geanalyseerd in het IAK en in het kader van de mkb-toets. Toch blijft de betekenis van het innovatiebeginsel ondoorgrondelijk. De literatuur is tevens terughoudend ten opzichte van de invoering van innovatie als een rechtsbeginsel. Dit artikel geeft aan de hand van interdisciplinaire literatuur een genuanceerd beeld van innovatievriendelijke regelgeving en het innovatiebeginsel. Het gaat in op de juiste interpretatie van het innovatiebeginsel en hoe dit principe kan bijdragen aan het realiseren van betere regelgeving.

Sinds enkele jaren neemt de dreiging van ransomware wereldwijd toe. Deze kwaadaardige gijzelsoftware kan elke organisatie treffen die geen of onjuiste maatregelen neemt. De laatste jaren is er een nieuwe trend zichtbaar: gerichte aanvallen met gebruik van ransomware op bedrijven (veelal grote multinationals) die een hoger losgeldbedrag kunnen en in sommige gevallen noodzakelijkerwijs zullen betalen. Deze trend is het afgelopen jaar veelvuldig door de media onder de aandacht gebracht en bedrijven zagen zich massaal genoodzaakt na te denken over het afsluiten van een zogenoemde cyberverzekering, met de achterliggende gedachte zich hiermee te beschermen tegen potentiële gevolgschade.
Deze bijdrage gaat in op cyberincidenten anno 2020, het losgeld-dilemma voor slachtoffers van een geslaagde cyberaanval, de rol die cyberverzekeraars (kunnen) hebben op de cybersecurity(aansprakelijkheid) van bedrijven en enkele beschouwingen voor de toekomst.

The European Court of Justice (ECJ) has ruled that, while it is for national courts to make decisions about employment status, a courier working for Yodel in the UK appeared to have been correctly classified as self-employed, given the latitude he had over accepting jobs, working for competitors, providing substitutes and deciding his work schedule. The crucial factors were independence and subordination.

The UK Employment Tribunals and England and Wales Court of Appeal (case [2018] EWCA Civ 2748) have ruled that any Uber driver who has the Uber App switched on, is in the territory where he/she is authorised to work, and is able and willing to accept assignments, is working for Uber under a worker contract. The UK courts disregarded some of the provisions of Uber’s driver agreement. They had been entitled to do so because the relevant provisions of the driver agreement did not reflect the reality of the bargain made between the parties. The fact that Uber interviews and recruits drivers, controls the key information, requires drivers to accept trips, sets the route, fixes the fare, imposes numerous conditions on drivers, determines remuneration, amends the driver’s terms unilaterally, and handles complaints by passengers, makes it a transportation or passenger carrier, not an information and electronic technology provider. Therefore the UK courts resolved the central issue of for whom (Uber) and under a contract with whom (Uber), drivers perform their services. Uber is a modern business phenomenon. Regardless of its special position in business, Uber is obliged to follow the rules according to which work is neither a commodity nor an online technology.

The smart city is the urban ideal of our time. Yet its high expectations often run counter against the performance of smart city projects in practice. The Rathenau Institute has studied a number of such projects in the municipality of Eindhoven, a leading city with respect to digital innovation in the Netherlands. To ensure that data is used in a proper manner with respect for public values Eindhoven has applied several strategies, such as privacy by design and the active involvement of its citizens. It has also set up a number of principles for the digital society which helped to negotiate contracts with private partners. Yet the authors’ analysis shows that important legal challenges remain. Some of the principles require more detailed specification. The authors also found that the law is not yet fully appropriated to the new digital context and needs to be adjusted accordingly.

Steering on public values in Dutch smart cities, let alone their regulation, is complicated. This article situates this difficulty in the vested interests that Dutch local authorities have in public-private smart city projects, and in the fact that public values are narrowly defined in relation to the technology; not in relation to a vision for the city in which its communities thrive. A way out of this deadlock, the article proposes, is to understand smart cities in the Netherlands beyond the typically Dutch consensus politics (the ‘polder’) and, instead, as part of a broader (urban) governance tendency to push urban technologies through the recital of fixed urban problems and public values. Consequently, state regulation of the (Dutch) smart city should principally enable (local) public and political involvement in defining urban problems and urban dreams, and thus in deciding the public values that are at stake.

The recently cancelled Quayside smart city project in Toronto by Sidewalk Labs is an example of a top-down, tech-driven, intransparant model of a smart city, where government and citizens got sidetracked in the planning process. This article analyses what went wrong and proposes an alternative approach. Experts in the field – from data scientists to philosophers, sociologists and activists – propose a different kind of smart city. The open smart city is based on principles of open data, public digital infrastructure, and civic participation. It uses technology to strengthen public values, civic participation and human rights, instead of undermining them.

Artificiële intelligentie (AI) is een revolutionaire technologie die een grote impact heeft op ons leven. Naast de aanzienlijke voordelen die AI ons oplevert, gaan ook significante risico’s met deze ontwikkeling gepaard. Tegen deze achtergrond zien we dat steeds meer toezichthouders zich aantoonbaar bezighouden met AI. De hamvraag voor veel toezichthouders is hoe zij zich moeten verhouden tot AI. Dit is geen eenvoudige zoektocht. Met onze bijdrage hopen wij deze zoektocht te faciliteren door de risico’s die gepaard gaan met AI-toepassingen overzichtelijk op een rijtje te zetten en vervolgens een zestal handvatten aan te reiken die toezichthouders kunnen gebruiken bij het inrichten van hun toezicht op AI.

Dit overzichtsartikel beschrijft het handhavingsinstrument van de ‘voorlopige maatregel’ in het Europese en Nederlandse mededingingsrecht. De auteurs signaleren dat dit instrument aan populariteit wint bij toezichthouders.

Wat kan en moet Facebook doen om smaad en laster te stoppen? Wat kan er van YouTube verlangd worden als het gaat om onthoofdingsvideo’s? En is Twitter aansprakelijk voor haatzaaiende berichten van twittergebruikers? Deze vragen raken allemaal aan de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid die internetplatforms hebben voor illegale en onrechtmatige inhoud die door hun gebruikers wordt gedeeld. De Richtlijn inzake elektronische handel is vooralsnog van groot belang als het gaat om de aansprakelijkheid van platformaanbieders. Maar dat staat te veranderen. Op een aantal specifieke terreinen heeft de Europese wetgever reeds nieuwe regelgeving aangenomen die ertoe strekt dat platfor‍m­aanbieders meer moeten doen om bepaalde inhoud van hun platformen te weren. Er is bovendien een voorstel voor een ‘Digital Services Act package’ in de maak. Daarmee beoogt de Europese Commissie een nieuw kader neer te zetten voor het reguleren van digitale dienstverleners, waarin ook de aansprakelijkheid van deze dienstverleners zal worden herijkt. In deze bijdrage wordt een overzicht geboden van die ontwikkelingen en wordt in het bijzonder stilgestaan bij het gebruik van algoritmen om toezicht te houden op de online uitwisseling van informatie.

Met de publicatie van de Leidraad tariefafspraken zzp’ers beoogt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) duidelijkheid te scheppen over de verenigbaarheid van zulke afspraken met het mededingingsrecht. Aangezien zzp’ers in de regel worden gezien als onderneming, vallen onderlinge afspraken over prijzen in beginsel onder het kartelverbod. De ACM signaleert de zorg dat zzp’ers door concurrentie onder het bestaansminimum uitkomen. Zij heeft in de Leidraad drie volgens haar toepasselijke uitzonderingen op het kartelverbod geformuleerd. Daarnaast kondigt de ACM aan het kartelverbod niet te zullen handhaven ten aanzien van afspraken die het door het kabinet beoogde minimumloon voor zzp’ers van 16 euro per uur vastleggen. Of dit minimumloon er komt en wat het voor deze toezegging betekent als dit niet het geval is, zal moeten blijken.
Artikel 6 Mededingingswet en artikel 101 Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie