In deze bijdrage bespreekt de auteur het Sumal-arrest, dat verstrekkende gevolgen kan hebben voor de civielrechtelijke handhaving van het Uniemededingingsrecht. Het Sumal-arrest heeft met name een (te) verstrekkende uitbreiding tot gevolg van de kring van aansprakelijken. Ook vergroot dit arrest de toch al ruime mogelijkheden voor forum shopping. Daarnaast heeft de auteur nog enkele andere bedenkingen bij het arrest.

Recente jurisprudentie wijst uit dat – naast de inbreukprocedure – de prejudiciële procedure een bijdrage kan leveren aan de instandhouding van de rechtsstaat. Vooral de eis van rechterlijke onafhankelijkheid heeft een nadere invulling gekregen in een serie prejudiciële uitspraken, over bijvoorbeeld de benoeming van rechters en tuchtrechtelijke sancties, met name in Polen. Bij zijn analyse betrekt het Hof van Justitie nadrukkelijk de ruimere context. Het voert daarbij een ‘ketenanalyse’ uit: politieke invloed op het orgaan dat rechters selecteert, tast ook de positie van de aldus benoemde rechters aan. Wat is de rechtsbasis voor deze jurisprudentie, en waar liggen de grenzen?

Na de gestrande pogingen van 2013 en 2016-2018 doet het Europees Parlement een nieuwe poging de Europese Commissie zover te krijgen dat zij een wetsvoorstel rond algemene regels van bestuursrecht initieert. Er zijn namelijk voortschrijdende inzichten rond de effecten die digitalisering van overheidsbestuur en de inzet van artificiële intelligentie (AI) daarbij hebben op burgers en organisaties. Daarom is het tijd om na te denken over de beste manier om de betekenis daarvan voor de normering van bestuurlijk handelen zo duidelijk mogelijk te maken voor burgers, organisaties en het bestuur zelf.

G.J. Veerman bespreekt in zijn boek Nederlandse meesters over wetgeving: 1796-1940 de geschiedenis van de Nederlandse wetgeving in de negentiende eeuw. Hij doet dat niet chronologisch, maar aan de hand van een aantal thema’s. Zij betreffen bijvoorbeeld de kwaliteit (waaronder het taalgebruik en de vorm) van wetgeving en het wetgevingsbeleid. Veerman laat tientallen bekende en minder bekende Nederlandse juristen aan het woord over hun visie op (aspecten van) wetgeving. Zijn speurtocht levert een boeiende en breed uitwaaierende staalkaart op van de ontwikkeling van de Nederlandse wetgevingsgeschiedenis. De bril van Veerman is een hoofdzakelijk publiekrechtelijke. Daardoor vallen er soms wat thema’s buiten de boot.

In het kader van de modernisering van het Wetboek van Strafvordering werd afgelopen zomer een interessant wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend: de ‘Innovatiewet Strafvordering’. Deze innovatiewet heeft namelijk als doel om alvast ervaring op te doen met een zestal procedures, bevoegdheden en instrumenten waarvan het de bedoeling is dat die te zijner tijd een plaats krijgen in het nieuwe Wetboek van Strafvordering. Op een na (waarover later meer) staan alle procedures die in de Innovatiewet Strafvordering staan ook in de in 2020 openbaar gemaakte ambtelijke versie van het Wetsvoorstel tot vaststelling van het nieuwe Wetboek van Strafvordering. Daaruit kan worden afgeleid dat de regering van vijf van de zes procedures al weet dat zij deze onderwerpen in het nieuwe Wetboek van Strafvordering wil opnemen. Het opdoen van ervaring is erop gericht om eventuele ‘kinderziektes’ in de nieuwe procedures vroegtijdig aan het licht te laten komen en te verhelpen.

Anders dan vele Nederlandse advocaten (in Nederlandse strafzaken) slaagde een Duitse advocaat (in een Duitse strafzaak) erin de resultaten van de EncroChat-hack uit te laten sluiten van het bewijs. Dit is precies wat vele Nederlandse advocaten hebben geprobeerd te bereiken, en daarom is het interessant te bekijken hoe de beoordeling van de EncroChat-hack in Duitsland plaatsvindt en waarom het Landgericht Berlijn tot de bovengenoemde beslissing is gekomen.

Het vonnis van de arbitragecommissie van de KNVB in de zaak Ceasar Sports Account B.V./Tissoudali is bij het hof herroepen wegens bedrog. Dat komt niet vaak voor. Dit artikel bespreekt het arrest, de verplichting tot arbitrage en de procedure voor vernietiging en herroeping van arbitrale vonnissen.
Hof Arnhem-Leeuwarden 17 augustus 2021, ECLI:NL:GHARL:2021:7856 (met tussenarresten Hof Arnhem-Leeuwarden 30 januari 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:1011 en Hof Arnhem-Leeuwarden 25 februari 2020, ECLI:NL:GHARL:2020:1612), en College van Arbiters KNVB van 28 juni 2017, nr. 1446 (Ceasar Sports Accounts B.V./ Tissoudali).

De WAMCA is sinds 1 januari 2020 van kracht en heeft de collectieve actie ingrijpend veranderd. Tientallen vonnissen en rolbeslissingen hebben meer duidelijkheid gegeven over de toepassing van de WAMCA in de praktijk. Dit artikel bespreekt in vogelvlucht de meest relevante uitspraken, signaleert trends en waagt een blik vooruit.

Twee verzekeraars dienen tuchtklachten in tegen de advocaat van een slachtoffer. Naar het oordeel van de Raad van Discipline heeft de advocaat tuchtrechtelijk verwijtbaar gehandeld, omdat hij zich niet als advocaat heeft teruggetrokken nadat zijn cliënt leugenachtige verklaringen aan de verzekeraar had verstrekt. De advocaat heeft een verkeerde voorstelling van zaken aan de verzekeraar gegeven. De klacht wordt gegrond verklaard en aan de advocaat wordt de maatregel van berisping opgelegd.

De tenuitvoerlegging van de rechterlijke uitspraak vormt het sluitstuk van de procedure. In dit artikel wordt betoogd dat daarmee onderbelicht blijft dat het executierecht het fundament onder het procesrecht vormt. Het executierecht wordt in Nederland beschouwd als noodzakelijk alternatief voor eigenrichting – niet als een volwaardig recht dat de staat moet verlenen aan procespartijen. Maatschappelijke (schuld)problemen openbaren zich deels in het executierecht. De wetgever vermoedt een disbalans tussen schuldeisers en schuldenaren, neemt zonder meer aan dat deze in het executierecht kan worden rechtgezet en grijpt, zonder kwantitatieve en kwalitatieve onderbouwing, in.

Op 4 april 2019 werd in België de eerste bouwsteen gelegd van een nieuw Burgerlijk Wetboek. Toen keurde de Kamer van Volksvertegenwoordigers van het federaal parlement de wet goed tot invoering van een Burgerlijk Wetboek en tot invoeging van Boek 8 ‘Bewijs’ in dat wetboek. De eerste grondige hervorming van het Belgische bewijsrecht sinds 1804 was daarmee een feit. Deze bijdrage schetst de vier hoofdlijnen die deze hervorming kenmerken: (1) het toegankelijk maken en codificeren van het geldende recht, (2) het bevestigen van het gereglementeerde bewijsstelsel, maar met de nodige versoepelingen, (3) het bewijsrecht aanpassen aan een moderne samenleving en (4) het verduidelijken van de regels inzake bewijslast en de bewijsstandaard. Tijdens de bespreking van deze hoofdlijnen wordt telkens ook aandacht besteed aan de gelijkenissen en verschillen met het Nederlandse bewijsrecht.

In deze bijdrage worden de eerste indrukken van de prejudiciële praktijk besproken aan de hand van de vragen en uitspraken in de eerste honderd civiele prejudiciële vragen. Wat waren de bedoeling en de verwachting van de prejudiciële procedure, en lijkt dat in de eerste honderd zaken een beetje te zijn uitgekomen? Conclusie van de bijdrage is dat de verwachtingen lijken te zijn waargemaakt en dat de prejudiciële procedure een waardevolle uitbreiding is gebleken van ons rechtsvordelijke systeem.

Deze bijdrage bespreekt een recent proefschrift over het bewijsbeslag. Het proefschrift behandelt de achtergrond en met name de rechtspraak over het bewijsbeslag in groot detail en is daarmee een waardevol naslagwerk voor de praktijk. In deze bijdrage worden enkele kritische opmerkingen geplaatst bij de aanbevelingen die het proefschrift doet.

De relatie van de burger met de overheid kan op verschillende manieren plaatsvinden: via het civiele recht, het bestuursrecht en zelfs het strafrecht. In dit artikel wordt nader ingegaan op de positie van de procederende burger tegen de overheid waarbij vanuit een praktische invalshoek vooral de hobbels en valkuilen worden belicht, in het bijzonder binnen het bestuursrecht. Ter illustratie worden diverse rechtsgeschillen inzake de Parkietenbos-vuilstortplaats gebruikt. Ten slotte worden aanbevelingen gedaan ter verbetering, opdat de burger een nog betere rechtsbescherming tegen de overheid wordt aangeboden.