In deze bijdrage staan de auteurs stil bij de straf(proces)rechtelijke gevolgen van de dood van de verdachte of veroordeelde en de ratio van die gevolgen. Onderzocht wordt welke uitzonderingen er bestaan op het uitgangspunt dat de rechten tot strafvervolging en strafexecutie vervallen door de dood van de verdachte of veroordeelde en of het uitgangspunt en de uitzonderingen daarop een coherent systeem vormen. Voorgesteld wordt om enkele bijzondere sanctiemodaliteiten te schrappen en om een commune maatregel te introduceren waarmee kan worden voorkomen dat in beslag genomen goederen die van misdrijf afkomstig blijken, aan de erfgenamen van de overledene ten deel vallen.

Er is uiteenlopende jurisprudentie van de gerechtshoven over het onderwerp verrekening van verjaarde leningen in familieverband bij afwikkeling van nalatenschappen. De auteur heeft dit onderwerp onderzocht door bestudering van jurisprudentie en literatuur. Zijn conclusie is dat de gedwongen toerekening van schulden bij de verdeling van de nalatenschap ten onrechte gezien wordt als verrekening. De gedwongen toerekening is geen verrekening, maar tenietgaan van een verbintenis door vermenging. Wanneer een vordering van een erflater op één van zijn erfgenamen is verjaard, is tenietgaan door vermenging niet mogelijk, ondanks artikel 6:131 lid 1 BW, waarin bepaald is dat verrekening ook mogelijk is met een verjaarde tegenvordering. Dit onderwerp is relevant omdat veel over nalatenschappen wordt geprocedeerd, waarbij regelmatig oude niet-afgeloste leningen binnen de familie onderwerp van geschil zijn.

De witwasbepalingen in ons Wetboek van Strafrecht zijn ruim geformuleerd. Dat faciliteert een door de politiek en justitie gewenste stevige aanpak van het fenomeen. In de praktijk is gebleken van een geïntensiveerde handhaving van witwassen. Het OM grijpt veelvuldig en graag naar het delict – ook in gevallen waarin de toegevoegde waarde niet aanstonds begrijpelijk is. Dat maakt de afbakening van het delict des te belangrijker. De Hoge Raad voorzag in materiële rechtsbescherming en beperkte in de afgelopen jaren het toepassingsbereik van de witwasbepalingen. Wij bespreken de meest recente witwasjurisprudentie van de Hoge Raad en bezien hoe ons hoogste rechtscollege ‘in de (wed)strijd’ zit.

Het voorontwerp van het wetsvoorstel modernisering personenvennootschappen bevat een vernieuwing van het personenvennootschapsrecht. Zo kent het voorontwerp een regeling die een enig overblijvend vennoot faciliteert bij de voortzetting van de activiteiten van een ontbonden personenvennootschap. De eenvoud van de beoogde regeling is aantrekkelijk, maar stuit op praktische en dogmatische bezwaren.

Al meerdere decennia is de wetgever met vele temporaire onderbrekingen bezig het personenvennootschapsrecht, dat in essentie nog uit 1838 stamt, te moderniseren. Een aantal legislatieve aanzetten daartoe is in de loop der jaren om uiteenlopende redenen gesneefd. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid heeft dit onderwerp nu weer opgepakt. Op 21 februari 2019 heeft het een ambtelijk voorontwerp voor een nieuwe wettelijke regeling van het personenvennootschapsrecht met een daarbij behorend voorontwerp-memorie van toelichting in consultatie gebracht. De consultatie is inmiddels gesloten. De hoofdlijnen van dit consultatievoorstel zullen in dit artikel worden beschreven, voorzien van een enkele kanttekening.

In november 2018 wees het Hof van Justitie van de Europese Unie twee belangrijke arresten: Bauer en Max-Planck. Het Hof van Justitie kent hierin horizontale directe werking toe aan het recht op vakantie dat in artikel 31 lid 2 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie is opgenomen. Eveneens introduceert Max-Planck een inspanningsplicht voor de werkgever om ervoor te zorgen dat de werknemer vakantie opneemt voordat het recht op vakantie kan vervallen. In deze bijdrage worden de arresten kritisch besproken.

Op 21 februari 2019 is het wetsvoorstel ter modernisering van de personenvennootschappen met een nieuwe titel 13 voor Boek 7 BW ter consultatie voorgelegd. In deze bijdrage bespreken de auteurs de hoofdlijnen van het consultatievoorstel en een aantal voor hen opvallende thema’s. Waar relevant maken zij hierbij een vergelijking met het huidige recht en het voorstel van de Werkgroep Personenvennootschappen.

Het recente ambtelijk voorontwerp tot modernisering van het personenvennootschapsrecht geeft te veel complexiteit. Dit komt vooral door het ontbreken van een vennootschapstype zonder rechtspersoonlijkheid en een volwaardig alternatief voor de LLP. Daarnaast kan meer bij het algemene vermogensrecht worden aangesloten, zoals bij de vormgeving van vruchtgebruik en pandrecht op vennootschapsaandelen.

De auteur betoogt dat in het versterferfrecht de formulering van de plaatsvervulling allerlei vragen oproept; datzelfde geldt bij de ‘aanwas’ ten behoeve van andere erfgenamen bij versterf (als een erfgenaam bijvoorbeeld onwaardig is of zijn erfrecht vervallen wordt verklaard). De auteur poogt aan de hand van de termen verticale en horizontale doorschuiving de werking van de wettelijke regelingen te verduidelijken en geeft een proeve van een nieuwe wettekst.

Een frauderende bestuurder kan meer dan vijf jaar verborgen houden dat hij de rechtspersoon schade heeft toegebracht. Als zijn kennis geldt als die van de rechtspersoon, verjaart de rechtsvordering van de rechtspersoon op de bestuurder voordat iemand anders de fraude ontdekt. Maar volgens de auteur werkt het zo niet.