Henk Leenen besteedde al in zijn eerste gezondheidsrechtelijke studies aandacht aan de Europeesrechtelijke dimensies van het gezondheidsrecht. Hoe keek Leenen ruim veertig jaar geleden tegen deze relatie aan? En hoe heeft het Europees recht nader vorm gegeven aan het gezondheidsrecht en vice versa? Een analyse.

In deze bijdrage bespreken auteurs de beschikking van de OK van 21 juli 2020, waarin zij onmiddellijke voorzieningen en een enquête heeft gelast bij de Stichting Katholieke Universiteit. Ze bespreken bepaalde juridische aspecten van onderhavige beschikking en de wijze waarop de OK die juridische begrippen in dit concrete geval heeft ingevuld.

This article deals with recent developments in legislation and court rulings concerning churches. These developments are divergent in terms of the issues they concern and the outcome they show. The article sketches the background of each of these developments and analyses and explains them in the perspective of the principle of church autonomy. It concludes with recommendations to the legislature and the courts as well as churches themselves.

De rijksministerraad en de Nederlandse ministerraad vergaderen volgens hetzelfde reglement van orde. In deze bijdrage wordt voorgesteld afzonderlijke orderegels voor de rijksministerraad in het leven te roepen. In deze orderegels kunnen onder andere de termijnen voor aanlevering van de stukken worden vastgelegd en kan voorzien worden in mogelijkheden voor de Caribische landen om de Raden van Advies te horen. Hierdoor worden de Caribische landen beter in staat gesteld hun rol in de rijksministerraad waar te maken. Dit is onder meer van belang omdat de besluiten van de rijksministerraad grote (maatschappelijke) gevolgen kunnen hebben voor de landen. Tijdens de coronacrisis is dit wederom gebleken.

In deze bijdrage wordt de vraag besproken of de wetgever in formele zin gebonden is aan eerdere eigen wetgeving die extra procedurele eisen aan het wetgevingsproces bevat. Die vraag wordt, met een beroep op de autonomie van de wetgever, ontkennend beantwoord. Dat geldt ook als die procedurele wetgeving uitwerking geeft aan grondwettelijke normen. Wel kan de organieke wet een hulpmiddel zijn bij de interpretatie van de achterliggende grondwettelijke norm. Aan die norm is de wetgever uiteraard wel gebonden.

Uit de letterlijke tekst van de grondrechtenbepalingen in de Grondwet volgt strikt genomen alleen de eis dat een grondrechtsbeperking op een formele wet moet zijn gebaseerd. Hieruit moet echter niet worden afgeleid dat er geen materiële vereisten gelden waaraan beperkingen van grondwettelijke grondrechten moeten voldoen: het grondwettelijk wetsbegrip leent zich voor een materiële invulling. Uit diverse passages in de parlementaire stukken blijkt dat de grondwetgever deze materiële invulling ook voor ogen had, en ook in de ontwikkelingen na de grondwetsherziening van 1983 zijn daarvoor aanknopingspunten te vinden. Met een dergelijke invulling kan de toetsing aan de Grondwet in het wetgevingsproces meer inhoud en diepgang krijgen. Het artikel beschrijft dit en biedt handvatten voor deze toetsing.

De vraag naar de betekenis van de Grondwet voor de wetgever wordt meestal beantwoord met verwijzing naar haar bindende kracht, het toetsingsverbod en de veelvuldige delegatie aan de wetgever. De conclusie is vervolgens dat de Grondwet de wetgever veel vrijheid laat. Ik ben het eens met die conclusie, maar betoog dat deze argumentatie niet het hele verhaal vertelt. Wat ontbreekt is de rol van de Nederlandse grondwetscultuur. Drie elementen van die cultuur worden besproken: het bindende karakter van de Grondwet voor de wetgever, grondwetsinterpretatie en het ontbreken van een visie op welke normen in de Grondwet thuishoren.

Het Caribisch erfrecht versterkt de positie van de langstlevende echtgenoot. Als erfgenaam naast uitsluitend gemeenschappelijke kinderen, verkrijgt hij alle goederen en de kinderen vorderingen op hem. De beperking tot ‘uitsluitend gemeenschappelijke kinderen’ verdient kritiek: juist bij ‘buitenkinderen’ moet de langstlevende gaan onderhandelen alhoewel hem onder omstandigheden afdwingbare rechten toekomen.
Afschaffing van de legitieme portie geeft de erflater meer beschikkingsruimte en boedelafwikkelaars minder kopzorgen, terwijl samenlevers soms rechten kunnen claimen.
Golddiggers zijn gewaarschuwd: een kortdurend huwelijk levert hem niets op!
Tenslotte neemt het Caribische erfrecht met zijn soepele termijnen afscheid van Hollandse starheid.

In deze bijdrage worden de belangrijkste ontwikkelingen binnen het internationaal privaatrecht van de Caribische koninkrijksdelen die zich in de periode 2010-2020 hebben voorgedaan besproken.

In deze bijdrage over het toezicht op financiële instellingen wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen op het terrein van wetgeving, rechtspraak en literatuur in de afgelopen 10 jaar.

In deze bijdrage over het Caribisch financieel recht wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen op het terrein van wetgeving, rechtspraak en literatuur in de afgelopen 10 jaar.

Dit artikel bevat een bespreking van een aantal belangrijke wijzigingen in de straf(proces)rechtelijke wetgeving in het Caraibisch gebied. Het betreft een aantal wijzigingen die reeds zijn ingevoerd (strafrechtelijke bepalingen) en wijzigingen die worden beoogd (strafvorderlijke bepalingen). De wijzigingen worden toegelicht en van commentaar voorzien. Tot slot wordt nog stilgestaan bij de jurisprudentie van de Hoge Raad en de invloed die zijn uitspraken op de regelgeving heeft (gehad). Nadere aandacht wordt besteed aan de cassatieregeling in het Caraibische deel van het Koninkrijk. Betoogd wordt dat die regeling aanpassing behoeft.

Overzicht van ontwikkelingen in het burgerlijk procesrecht in het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Onder andere over griffierecht, waarheidsplicht, procestalen, suggestiebevoegdheid, procedure in hoger beroep, digitalisering en beslag.

De eerste 10 jaar voor Saba, Sint Eustatius en Bonaire als bijzondere gemeenten direct onder Europees Nederland waren heel bijzonder. We zijn gegaan van een periode van legislatieve terughoudendheid naar comply or explain. In deze bijdrage blikken we terug naar dat moment van de ontmanteling van het land de Nederlandse Antillen, de beslissingen die toen zijn genomen, het beleid daarna over legislatieve terughoudendheid en het beleid met betrekking tot wet- en regelgeving voor de aankomende periode: comply or explain. Daarnaast wordt in deze bijdrage stilgestaan bij een selectie van een aantal bijzondere nieuwe wetten voor Caribisch Nederland, zoals de wet openbare lichamen BES en of de rol van de rijksvertegenwoordiger nog wel past in de huidige bestuurlijke verhoudingen, de wet financien BES en of de verdeelsystematiek van het BES fonds wel passend is bij de bijzondere eigenheid van elk eiland, en de tijdelijke wet taakverwaarlozing Sint Eustatius en de recente tijdelijke wet maatregelen Covid-19. Tot slot is een selectie van toonaangevende uitspraken voor de BES gemaakt die kort besproken worden.

Deze bijdrage schetst een aantal relevante ontwikkelingen in het afgelopen decennium die voor het notariaat in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden relevant zijn.
Hierbij worden onder meer de volgende onderwerpen aangestipt:

• notariële standplaatsen en werkgebied;

• notariële dienstverlening in de openbare lichamen Sint Eustatius en Saba;

• notarisbenoeming en defungeren;

• Kamer van Toezicht op het Notariaat;

• rechercheplicht;

• notaris als poortwachter;

• verdwenen akten;

• wijzigingen burgerlijk recht.

Dit artikel behandelt de algemene staatsrechtelijke ontwikkeling in de Caribische delen van het Koninkrijk sinds de opheffing van Nederlandse Antillen, de moeizame interactie tussen politiek en de rule of law en de bijbehorende spanningen in die periode, de strubbelingen rond het parlementair stelsel in Curaçao en Sint Maarten en de groeiende bemoeienis vanuit Nederland met de Caribische entiteiten. Ook worden enkele highlights in de wetgeving en de rechtspraak besproken.

In this article, an analysis is made of two response models for different forms of abuse and violence that occurred in the past on children in institutional settings. Two programmes are compared, as they operated during last 10 years in Belgium: on the one hand the Centre of Arbitration for sexual abuse and violence in the Catholic Church at the national level, on the other hand the Commission for Recognition and Mediation for various types of abuse and violence in youth and educational institutions and other organisational contexts in the Flemish Community. Both models are analysed and compared at the conceptual and empirical level from a restorative justice approach, looking at the elements that may reveal a certain form of restorative justice and/or may contain lessons for the further development of restorative justice. The background and origins of both programmes are presented into detail, followed by a comparison with respect to the political options on the basis of their creation, the composition of their boards, their scope of application and their procedures. Some numbers and characteristics of cases dealt with are presented.
The analysis of both models points at the presence – in varying degrees – of important restorative justice elements as provided in the international literature. However, restorative justice standards are more prominent in the Flemish Commission for Recognition and Mediation as compared to the national Centre of Arbitration for sexual abuse in the Church. Both programmes also demonstrate that restorative action is needed at different, mutually interwoven levels: the personal (micro) level, the institutional (meso) level and the societal (macro) level. At the institutional and societal level the transformative potential of the interventions is very much needed, but also most challenging in terms of the development of effective restorative methods.