Het Europees onderzoeksbevel (EOB) is een instrument, gebaseerd op het beginsel van wederzijdse erkenning, dat vergaande samenwerking tussen EU-lidstaten op het gebied van de bewijsvergaring voor strafzaken mogelijk maakt. In deze bijdrage wordt ingegaan op de mate van rechtsbescherming die aan de betrokkene kan worden geboden bij de uitvoering van een EOB. De auteurs concluderen dat het EOB grote voordelen kent, maar ook spanning kan opleveren met de mate van rechtsbescherming die in de uitvoerende staat kan worden geboden.

Door de jaren heen is de wijze waarop wordt omgegaan met en gebruik gemaakt van JITs veranderd. Ook in de context van de JIT-samenwerking hebben zich wijzigingen voorgedaan, bijvoorbeeld door de komst van nieuwe EU-regelgeving voor strafrechtelijke samenwerking. Het bekendste voorbeeld daarvan is de Richtlijn Europees onderzoeksbevel. De vraag die in het artikel centraal staat is wat het toekomstperspectief van het JIT is. Heeft het JIT in de veranderende wereld van de Europese samenwerking in strafzaken nog een plaats?

Naar aanleiding van de conclusie van A-G Hartlief bij het Hoge Raad-arrest van 11 juni 2021, waarin de civielrechtelijke aansprakelijkheid voor schade als gevolg van een sliding tijdens een (amateur) voetbalwedstrijd centraal stond, gaan wij in dit artikel nader in op de hoge drempel in sport- en spelsituaties en andere hobbels die het een sporter met letsel lastig kunnen maken om zijn of haar schade vergoed te krijgen en de mogelijke oplossingen vanuit de verzekeringsmarkt.
Conclusie A-G Hartlief bij HR 11 juni 2021, ECLI:NL:PHR:2021:40.

In de discussie over de verdeling van de opbrengst in faillissement wordt door sommige wetenschappers en politici aangevoerd dat banken ca. 90% van deze opbrengst krijgen, maar is dit juist? De auteurs tonen aan dat de daadwerkelijke opbrengsten voor banken lager liggen en sterk variëren. Zij onderzoeken wat de effecten van andere verdelingsregels voor kredietverlening zouden zijn.

Sinds de inwerkingtreding van de Wvggz wordt er in de psychiatrische praktijk geworsteld met het onderscheid tussen vrijwillige zorg en verplichte zorg. De indruk bestaat dat verplichte zorg met regelmaat ten onrechte als ‘drangzorg’ wordt beschouwd en in het verlengde daarvan als vrijwillige zorg wordt aangemerkt. De nieuwe Generieke module Assertieve en verplichte zorg lijkt die praktijk te ondersteunen en heeft daarmee te weinig oog voor het belang van passende rechtsbescherming. Tegelijkertijd kan het echter voor de betrokkene ook onwenselijk zijn als zorg ten onrechte als ‘verplichte zorg’ wordt gekwalificeerd. Een juiste beoordeling is dan ook van groot belang. De auteurs benoemen in dit artikel enkele aandachtspunten die rechters en zorgverantwoordelijken daarbij voorop mogen stellen en geven aan hoe bepaalde, in de praktijk veel toegepaste, zorginterventies juridisch juister zouden kunnen worden gewaardeerd.

In dit artikel gaat de auteur in op het ‘zoekstelsel’ zoals dit geldt in de strafvordering en in het bestuursrecht. Na een analyse van zoekbevoegdheden uit het Wetboek van Strafvordering, de Wet op de economische delicten, de Wet wapens en munitie, de Algemene wet bestuursrecht en de Wet op de accijns komt de auteur tot de conclusie dat het strafrecht en het bestuursrecht systematisch gezien een vergelijkbaar drieledig zoekstelsel kennen, bestaande uit zoekend rondkijken (gekoppeld aan een betredingsbevoegdheid), doorzoeken (dat zowel in het bestuursrecht als in het strafrecht een steunbevoegdheid is) en ‘onderzoeken’, dat een zelfstandige bevoegdheid is die onder omstandigheden op een feitelijke doorzoeking mag neerkomen.

Het belang van het voorkomen en bestrijden van fraude, milieucriminaliteit en witwassen is evident, maar de wijze waarop is niet eenvoudig. Het overgrote deel van deze strafzaken wordt gedaan door het Functioneel Parket (FP). Het FP beoogt te interveniëren met effect in deze zaken, om zo maatschappelijk effect te bereiken. Hiervoor is het van belang zicht te hebben op de verschillende interventiemogelijkheden en om kennis te ontwikkelen over de effectiviteit daarvan. In dit artikel wordt dit vraagstuk vanuit twee perspectieven verkend: de handhavingsdoelen die men nastreeft, specifiek het voorkomen van recidive, en vanuit de samenwerking met derden, specifiek met private partijen.

Om het corona-virus nog meer te kunnen aanpakken is een nieuwe sluitingsbevoegdheid voor de burgemeester voorgesteld in artikel 58na Wet publieke gezondheid. Hiermee krijgt de burgemeester derhalve ook een rol als ziektebestrijder. In dit redactioneel worden onduidelijkheden over deze sluitingsbevoegdheid besproken en wordt geconcludeerd dat deze bevoegdheid nader moet worden doordracht.

Op basis van de (nieuwe) Wet confiscatie criminele goederen wordt het mogelijk om goederen van een persoon die afkomstig zijn van enig strafbaar feit aan de Staat te laten vervallen, zonder dat sprake is van een voorafgaande strafrechtelijke veroordeling. In dit artikel wordt ingegaan op de problemen die zich kunnen voordoen bij het invoeren van de Wet confiscatie criminele goederen in zijn huidige vorm. Door toepassing van de NCBC-procedure (non conviction based confiscation), naast een parallel lopende strafzaak, kan de rechtsbescherming van verdachten namelijk ernstig in het gedrang komen.

Sinds de Urgenda-zaak kennen steeds meer landen binnen en buiten Europa een eigen klimaatzaak. In juni 2021 oordeelde de Belgische rechter dat het Belgische klimaatbeleid zo nalatig was dat het een schending opleverde van wettelijk vastgelegde zorgplicht, alsmede dat het in strijd was met artikel 2 en 8 EVRM. Anders dan in de Urgenda-zaak, werd door de Brusselse rechtbank echter geen reductiebevel ten aanzien van de uitstoot aan broeikasgassen opgelegd. Daartoe waren geen concrete, juridisch bindende normen voorhanden.