In dit tweeluik zal aan de hand van rechtspraak worden geïnventariseerd of ten aanzien van (a) het bewijzen van kartelafspraken en (b) de wijze van toerekening, we op het eerste oog kunnen spreken van een convergente toepassing van het kartelverbod door de Nederlandse bestuursrechter en de civiele rechter.

The aim of the present research was to gain insight into the topic of ‘task-related rule-breaking behavior’ (TRB) among Dutch police officers. TRB is a more refined alternative for the concept of noble cause corruption and has been defined as: police officers breaking rules or formal agreements for the purpose of acting in a manner that contributes to the lawful police task. Qualitative research has been conducted within one of the ten regional police forces in the Netherlands. Results show that TRB appears to be a relatively common phenomenon during policework. Behaviors are categorized in sixteen categories and five overarching outlines. In addition, attention is given to several important factors that could be related to TRB being distinguishable between police officers’ individual responsibility and organizational factors. To handle TRB, it is recommended to pay attention to the police officers’ approach of judging and rationalizing their own behavior, their level of knowledge, and social skills. Furthermore, organizational structure (i.e., spam of control) and police leadership may, among other factors, play an important role in encouraging TRB. Especially the way supervisors deal with police officers’ professional autonomy needs specific attention in order to reduce TRB. Autonomy needs guidance in the form of clear orders followed by feedback and coaching. Also, an active form of ethical leadership is needed. An action framework is presented that could be helpful to supervisors to judge and thereby reduce forms of TRB.

In Het Papieren Paleis laten wij zien dat het strafrecht volgens de spelregels van de wetboeken vaak niet doet wat nodig is. De zoektocht naar betere manieren om de strafdoelen te bereiken is volop aan de gang. Hier een voorproefje van waar het volgens het boek heen gaat.

In de voorliggende zaak, waarin een boete is opgelegd vanwege het niet in overeenstemming met het werkplan op een veilige wijze verwijderen van asbest, meende de onderneming dat aan haar voorman de cautie had moeten worden gegeven omdat hij leiding gaf aan de werkzaamheden. De Afdeling houdt echter vast aan haar rechtspraak dat het zwijgrecht van een rechtspersoon uitsluitend toekomt aan haar bestuurders. Mocht de voorman zelf worden beboet als feitelijk leidinggever of als normadressaat, dan zouden zijn verklaringen alleen uitgesloten hoeven te worden van het bewijs tegen hem.

In deze bijdrage staat centraal de oplegging van bestuurlijk boetes aan overheden, in het bijzonder door de privacytoezichthouder: welke mogelijkheden en beperkingen kent het Nederlands recht hiervoor in algemene zin, welke mogelijkheden en beperkingen golden en gelden in het bijzonder voor de Nederlandse privacytoezichthouder en in hoeverre heeft deze toezichthouder in het recente en verdere verleden boetes aan overheden opgelegd.

Eind 2019 wees de Hoge Raad twee arresten in zaken waarin de Mr. Big-methode is ingezet om bewijsmateriaal, in de zin van een bekennende verklaring van de verdachte, te vergaren. In beide zaken is de inzet van deze methode gebaseerd op artikel 126j Sv, het stelselmatig inwinnen van informatie. Naar aanleiding van voornoemde arresten staat de auteur stil bij de verschijningsvormen van de bevoegdheid tot het stelselmatig inwinnen van informatie anno nu en de (juridische) bijzonderheden die daaraan verbonden zijn. Tevens pleit de auteur voor meer transparantie over de inzet van deze undercovermethode als een noodzakelijke voorwaarde voor een effectieve rechtmatigheids- en betrouwbaarheidstoets.

Na bijna twintig jaar raadsheer in de Hoge Raad te zijn geweest is Van Schendel per 1 september 2020 met pensioen gegaan. Zijn afscheid wil NTS niet onopgemerkt voorbij laten gaan. In dit interview passeren achtereenvolgens de volgende onderwerpen de revue: civiel recht in het strafrecht, de vordering benadeelde partij, rechtsbescherming, de geen belang redenering, ambtshalve cassatie, de ‘billijke rechter’, de zichtbaarheid van de Hoge Raad in de trias politica en de levenslange gevangenisstraf.

In het straf(proces)recht is het zwijgrecht een fundamenteel recht voor de verdachte. De redenen om gebruik te maken van het zwijgrecht kunnen zeer divers en uiteenlopend zijn: van schuldige tot en met onschuldige, alle gradaties daartussen. Omdat de rechter normaliter niet weet wat de reden is, roept de auteur van het artikel op om niet langer gebruik te maken van het betrekken van het zwijgen van een verdachte in de bewijsvoering. Welbeschouwd is dat – bewijsrechtelijk gezien – ook helemaal niet nodig. Het voorkomt in elk geval (de schijn van) een afbreuk aan de wezenlijke belangen die aan het zwijgrecht ten grondslag liggen.

In this article, we report on our initial findings (from the field) regarding conflict resolution among the Maroons in Suriname. After first providing some background information about the Maroons (section 2), we describe their manner of conflict resolution after a crime has taken place and we explain what justice within this context entails for them (section 3). Subsequently, we try to distil ‘the useful elements’ from the Maroons’ approach to crime, that is to say elements with which modern restorative justice, i.e. restorative justice that meets, inter alia, human rights and constitutional requirements, can be nourished and strengthened. We also discuss some of the challenges we have encountered, where the traditional legal system and the modern criminal justice system come together (section 4). Then we try to build some possible bridges between the two legal systems (section 5). The contribution concludes with providing a window on the future of the development of restorative justice in Suriname and the Netherlands.

In praktisch ieder intern onderzoek rijst de vraag of interviews met werknemers moeten worden gehouden. Dat is begrijpelijk. Interviews zijn een van de meest krachtige instrumenten in de gereedschapskist van onderzoekende advocaten. Tegelijkertijd kleven aan interviews de nodige nadelen en zijn zij niet zonder risico’s voor het onderzoek. Een doordachte voorbereiding en uitvoer zijn cruciaal om de risico’s te minimaliseren en de waarde van interviews te maximaliseren. Strategie, ethiek en techniek staan daarbij centraal.

Dit artikel bespreekt de rechtspositie van de raadsman tijdens het politieverhoor. De advocaat heeft sinds de uitspraak in de zaak Salduz/Turkije het recht voorafgaand aan het politieverhoor aanwezig te zijn bij het verhoor. Het recht tot rechtsbijstand strekt zich ook uit tot aanwezigheid tijdens het verhoor. De invulling van dat rechtsbijstandsrecht tijdens het verhoor is geregeld in het Besluit inrichting en orde politieverhoor. De auteurs bespreken in dit artikel de houdbaarheid van die regeling. Uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) lijken te suggereren dat deze invulling te eng is.

Naar aanleiding van een door socioloog Bas van Stokkom georganiseerde conferentie over de grenzen van slachtofferemancipatie schetst de auteur een korte mentaliteitsgeschiedenis van de versterkte positie van het slachtoffer in strafrecht en samenleving sinds de Tweede Wereldoorlog. Het woord slachtoffer heeft niet alleen in verschillende tijden maar ook in verschillende contexten een andere lading gekregen. De auteur behandelt de vraag waar de theoretische en praktische grenzen van de emancipatie van het slachtoffer in het strafrecht liggen.

De gefailleerde is op grond van de in de Faillissementswet vastgelegde plichten tot inlichting en medewerking gehouden mee te werken aan het onderzoek van de curator. Dit onderzoek kan leiden tot een strafrechtelijke aangifte.
In de kern ziet deze bijdrage op de vraag of, en zo ja welke rol de hierboven onder dwang verkregen gegevens in de daaropvolgende strafzaak kunnen spelen. Hebben deze gegevens alleen de status van startinformatie en dienen zij dus enkel om het opsporingsonderzoek een aanvang te doen nemen? Of kan deze informatie ook worden gebruikt voor het bewijs in die strafzaak? Dit alles is op het eerste oog niet onproblematisch als wordt bedacht dat een belangrijk strafvorderlijk uitgangspunt is dat een verdachte niet kan worden gedwongen mee te werken aan zijn eigen veroordeling, oftewel het in artikel 6 EVRM geïncorporeerde nemo tenetur-beginsel.

Naast een natuurlijk persoon, kan ook een rechtspersoon als verdachte worden aangemerkt. Iedere verdachte, dus ook een rechtspersoon, kan gebruikmaken van het hem toekomende zwijgrecht. Voor de opsporingsfase is echter niet wettelijk geregeld welke natuurlijke persoon het zwijgrecht van de rechtspersoon feitelijk kan inroepen.
Het horen van bestuurders en overige (ex-)werknemers als bijvoorbeeld getuige of (mede)verdachte in het strafrechtelijk onderzoek naar de verdachte rechtspersoon, kan de rechtspersoon ernstig benadelen in het effectief kunnen uitoefenen van het hem toekomende zwijgrecht.