Inspecteurs en toezichthoudende organisaties staan dagelijks voor lastige beslissingen. Het bepalen van wat uiteindelijk ‘goed toezicht’ is, vergt naast regelgeving, vakinhoudelijke kennis en protocollen ook morele afwegingen. In inspectieorganisaties is doorgaans geen tijd en expertise voor een methodische reflectie op de morele dimensie van het werk. Om te onderzoeken of moreel beraad een bijdrage kan leveren aan de omgang met morele vragen in de dagelijkse toezichtpraktijk is een exploratieve pilotstudie uitgevoerd binnen de Inspectie voor de Gezondheidszorg.

Als we weten hoe een situatie afloopt, worden we onbewust beïnvloed door die kennis in ons oordeel over de situatie. Het kan de beoordeling van de kwaliteit van de in het verleden genomen beslissingen beïnvloeden (outcome bias), maar ook de beoordeling van de geschatte waarschijnlijkheid van de afloop (hindsight bias). Deze vertekeningen zijn een methodologisch probleem bij het werk van een toezichthouder. Door middel van literatuurstudie, expertinterviews en een focusgroepdiscussie met inspecteurs, is nagegaan wat we onder hindsight en outcome bias verstaan, welke factoren deze vertekening beïnvloeden en hoe deze te verminderen. De kans op vertekening neemt toe, als het eenvoudig lukt om verklaringen te bedenken voor de afloop. Het risico op vertekening kan teruggedrongen worden door, bijvoorbeeld, alternatieve uitkomsten te bedenken. Multidisciplinaire teams en het organiseren van tegenspraak zouden de kwaliteit van het werk van toezichthouders kunnen vergroten.