In deze bijdrage wordt middels een eerste, verkennende jurisprudentieanalyse inzichtelijk gemaakt wat speelt op het gebied van vergoeding van immateriële schade in de context van shockschade na inwerkingtreding van de Wet vergoeding affectieschade. De uitspraken zijn geanalyseerd op basis van de cumulatie van de shock- en affectieschadevordering, de hoogte van de vergoeding van immateriële schade in geval van een shockschadevordering, de niet-ontvankelijkheid van de shockschadevordering, het confrontatievereiste en het vereiste van geestelijk letsel. Aan dit laatste vereiste komt in deze bijdrage bijzondere aandacht toe bij bespreking van het juridisch kader.

For this anniversary issue of the centenary of the journal PROCES, we focused on the field of forensic psychiatry. What does one hundred years of PROCES tell us about the developments in this domain? Our starting point was an article from 1930. At that time, forensic psychiatry was not yet an integrated part of the criminal process. The anonymous author makes a plea for this to be the case. He substantiates this on the basis of four cases from his own practice. Now, one hundred years later, we conclude that this integration of forensic psychiatry into the criminal justice practice has been accomplished: there is ample attention to the mental health of suspects and detainees. The cases also show us how drastically the perspective on delinquents with a mental condition has changed, as a suspect suffering from a mental disorder was seen, by definition, as not criminally responsible. Reviewing the developments of the past hundred years has made us realize how temporary and transient our current perspective is. We are, however, convinced that the interest in individual motives of delinquents will always remain.

In 1985 the Second International Congress on (Prison) Abolitionism took place. The organizers wanted to denounce the formalistic-legal approach to crime and revise the criminal pretensions. The aim was to develop a non-repressive process of conflict regulation. This contribution addresses the question of whether or to what extent the development of restorative justice in recent decades is an extension of the abolitionist perspective. Among other things, the developments in punishment and restorative detention and restorative justice in The Netherlands are discussed. It is concluded that restorative justice in a broad sense- and the introduction of small-scale, tailor-made detention are a realistic, at this time appropriate continuation of the efforts to find solutions for resolving conflicts outside criminal law.

Productnormen vormen een belangrijke wijze waarop de handel in goederen in de Europese Unie gereguleerd wordt. Deze bijdrage bespreekt het recente proefschrift van Gitta Veldt, waarin zij de betekenis analyseert van Europese productnormen voor contractuele en buitencontractuele verhoudingen tussen gebruikers van het eindproduct en de aanbieders daarvan.

In Nederland is het verlenen van gratie een bevoegdheid van de Kroon en heeft de rechter die de straf heeft opgelegd daarbij een zwaarwegende stem. Als het gaat om een lange gevangenisstraffen is het minder vanzelfsprekend geworden dat de minister die stem volgt. Hij wijkt dan af van het gerechtelijk advies. De afgelopen jaren zijn dergelijke afwijkende beslissingen aan de burgerlijke rechter voorgelegd. Deze heeft nu reeds enkele malen de minister bevolen zijn beslissing te herroepen. De vraag is echter welke ruimte de burgerlijke rechter heeft om de beslissing van de minister te toetsen en in verband daarmee: in hoeverre de minister eigenlijk van het gerechtelijk advies mag afwijken. Deze vragen worden in dit artikel vanuit bestuursrechtelijk perspectief benaderd.