Uit de jurisprudentie over strafrechtelijke inbeslagname van medische gegevens bij de medisch verschoningsgerechtigde blijkt dat de Hoge Raad het criterium van de zeer uitzonderlijke omstandigheden, dat rechtvaardigt dat het beroepsgeheim wordt doorbroken, zowel bij de verdachte verschoningsgerechtigde als bij de niet verdachte verschoningsgerechtigde ruim toepast.Van een uitzonderingssituatie is in feite geen sprake meer. In die gevallen waarin de (afgeleid) verschoningsgerechtigde geen verdachte is van een strafbaar feit, ten onrechte. De Hoge Raad dient terug te keren naar zijn jurisprudentie waarin hij het standpunt van de verschoningsgerechtigde dat kennisneming van de gegevens zonder zijn toestemming zou leiden tot schending van het beroepsgeheim respecteert, tenzij er redelijkerwijs geen twijfel over kan bestaan dat het standpunt onjuist is.

Waar het gaat om de uitwisseling van medische gegevens vormt de hoedanigheid van familielid als zodanig geen grond om inbreuk te maken op het medisch beroepsgeheim. Het is in beginsel aan de betrokkene zelf om uit te maken of familieleden mogen worden geïnformeerd. In deze bijdrage worden situaties besproken waarin familieleden vanwege de rol die zij vervullen (vertegenwoordiger) of de belangen die zij bij inzage in het dossier van hun naaste hebben (rouwverwerking, behoefte aan informatie over erfelijkheidsonderzoek of andere gezondheidsbelangen, vermoeden van een medische fout, vermogensbelangen) moeten of mogen worden geïnformeerd, ook al heeft de betrokkene daarmee niet expliciet ingestemd.

Afgelopen winter trad in Duitsland het nieuwe patiëntenrecht in werking. Een nieuwe titel in het Burgerlijk Wetboek, als de WGBO bij ons. In dit artikel bespreken de auteurs de contouren van deze compacte wet. Is de ontwikkeling in Duitsland vergelijkbaar met die in Nederland? De meest opvallende afwijkingen zijn een regeling van ‘Aufklärungspflichten’ voor de geïnformeerde toestemming naast ‘Informationspflichten’. Scherp gesteld zijn verder de verplichtingen over dossiervoering. Een bepaling over de aansprakelijkheid rondt de bepalingen in de titel van de geneeskundige behandelingsovereenkomst af, waarbij de patiënt tegemoet wordt gekomen in de op hem rustende bewijslast voor aansprakelijkheid van de hulpverlener.

Binnen het tuchtrecht in de gezondheidszorg bestaan verschillende discussiepunten. In het artikel wordt ingegaan op twee hiervan, namelijk de collectieve aansprakelijkheid binnen het tuchtrecht en de rol van de Inspectie voor de Gezondheidzorg (IGZ). Beide discussiepunten houden nauw verband met het primaire doel van het tuchtrecht: het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van de beroepsuitoefening. In dit artikel worden de verschillende mogelijkheden verkend om het tuchtrecht op deze punten aan te passen.

In de periode 2007-2011 werden door de regionale toetsingscommissie euthanasie bijna 14.000 meldingen beoordeeld. In 36 van deze zaken oordeelde de commissie dat de arts onzorgvuldig gehandeld had en zond de commissie de meldingen naar het OM en de IGZ. Dit artikel doet verslag van een dossieronderzoek naar de afhandeling van deze zaken door OM en IGZ. In geen van de 36 zaken werd tegen de arts een formele juridische procedure gestart, mede omdat de geconstateerde onzorgvuldigheden niet de kerncriteria voor euthanasie betroffen.

Gegevens over de kwaliteit van zorg zijn niet zomaar geschikt voor openbaarmaking, zeker tot personen herleidbare gegevens niet. Zorgverleners kunnen door openbaarheid terughoudender worden dan wenselijk voor de kwaliteit van zorg. Bij een calamiteit is van veilig melden ten opzichte van de IGZ geen sprake. Gegevens over een calamiteit kunnen via een Wob-verzoek aan de IGZ echter ook in de openbaarheid terechtkomen. Dit zorgt voor onrust. De mogelijkheden die de Wob en rechtspraak de IGZ bieden om uitzondering te maken op het beginsel van openbaarheid zijn beperkt. De wetgever heeft plannen voor verruiming maar deze gaan niet ver genoeg.