Als zich in een regressituatie internationale aanknopingspunten voordoen, rijzen vragen omtrent internationale rechtsmacht en toepasselijk recht. Aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden worden in deze bijdrage de op subrogatie en wettelijk verhaal van toepassing zijnde regels van internationaal privaatrecht besproken. Het antwoord de vraag welk recht van toepassing is verschilt per deelaspect van de regressituatie. De rechtsgeldigheid van subrogatie wordt bijvoorbeeld beheerst door het recht op de verzekeringsovereenkomst van toepassing is, maar de omvang van de schade wordt bepaald door het recht dat op de onrechtmatige daad van toepassing is. Oplettendheid is dus geboden.

Ruim een jaar na de invoering van de Wet deelgeschilprocedure voor letsel- en overlijdensschade wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van de deelgeschilprocedure. In deze bijdrage wordt stilgestaan bij de ervaringen in het eerste jaar bij de begroting van de kosten in de deelgeschilprocedure. De gepubliceerde uitspraken laten een grote variatie zien in de wijze van begroten. Zo gaan rechters verschillend om met de begroting van de kosten indien het verzoek wordt afgewezen. Ook zijn grote verschillen zichtbaar bij de begroting zelf, zowel in het toegewezen uurtarief als het aantal toegewezen uren.

Deborah Lauria wordt als nieuwe secretaris van De Letselschade Raad geïnterviewd over de projecten die thans bij deze raad lopen en de toekomstplannen. De verdere implementatie van De Gedragscode Behandeling Letselzaken (GBL) komt aan de orde. Onderdelen hiervan zijn het verder uitwerken van het GBL-register en aandacht voor de medische paragraaf van deze Gedragscode. De Letselschade Raad is belangrijk voor ‘victim empowerment’, om welke reden gestreefd wordt naar een grotere naamsbekendheid van De Letselschade Raad door bijvoorbeeld directe communicatie richting slachtoffers. Ook het Bemiddelingsloket, dat door slachtoffers steeds vaker wordt gevonden, speelt daarbij een rol. De Letselschade Raad wordt deels door partijen in de markt en deels door de overheid gefinancierd. In het kader van de vraag naar voortzetting van deze subsidiering wordt 2012 een belangrijk jaar voor Deborah en De Letselschade Raad, waarin de prestaties van De Letselschade Raad zullen worden geëvalueerd.

Een ideale personenschaderegeling is een illusie. Niettemin zijn de daarin betrokken partijen gemotiveerd om in een doorgaand proces te blijven werken aan verbetering van de positie van het slachtoffer. De Letselschaderaad is hierin de belangrijkste initiator. Het Nivre en het Nis organiseerden samen een congres over een onderwerp (het werken met één medisch adviseur in plaats van de gebruikelijke twee), waarmee een volgende verbeteringsslag gemaakt zou kunnen worden. Verzekeraars, advocaten, experts, medisch adviseurs, al dan niet optredend voor slachtoffers, gingen met elkaar in discussie over de voor- en nadelen van het inschakelen van één medisch adviseur in het schaderegelingtraject.

In de bijdrage wordt mevrouw mr. Francie Peters, een van de initiatiefneemsters van het Pandora-project en directeur van CED Mens, geïnterviewd over het verloop van het Pandora- project en de resultaten ervan. In dit project is een alternatieve schadeafwikkeling ontwikkeld voor niet-objectiveerbaar letsel zoals whiplash. De resultaten van deze manier van letselschade afwikkelen zijn thans onderzocht door Q-consult en gepubliceerd. Het totaal aan zaken die in dit project werden afgewikkeld, voldeed niet geheel aan de verwachtingen. Desondanks kan uit de evaluatie de conclusie worden getrokken dat het project op een aantal kritische factoren, zoals cliënttevredenheid en transparantie van de kosten, voldoende tot goed scoort. Mr. Peters hoopt dat het project gelet op de gemeten resultaten navolging krijgt van de betrokkenen in de branche.

In whiplashzaken worden door medisch deskundigen expertiseonderzoeken uitgevoerd bij het slachtoffer om de ongevalsgevolgen in kaart te brengen. Neuropsychologisch onderzoek is een van de verschillende soorten expertiseonderzoek die geregeld bij whiplashslachtoffers worden uitgevoerd. Sinds enkele jaren zien we een gestage opmars van zogenoemde ‘symptoomvaliditeitstesten’ in neuropsychologische expertises van whiplashslachtoffers. Een andere term die in dit verband gebruikt wordt, is ‘onderpresteren’. In deze bijdrage zal nader worden ingegaan op wat nu symptoomvaliditeitstesten inhouden, wat de reikwijdte ervan is, en zal getracht worden een antwoord te vinden op de volgende vragen: kan onderpresteren ook een gevolg zijn van klachten zoals pijn en vermoeidheid? Zegt onderpresteren iets over de betrouwbaarheid van de onderzochte? Hoe wordt onderpresteren eigenlijk vastgesteld? Zegt onderpresteren iets over de neiging om klachten te overdrijven?

Veel deelgeschillen eindigen in een minnelijke regeling of worden om andere redenen ingetrokken voordat het tot een uitspraak komt. Daarnaast is de enkele mededeling dat een deelgeschil wordt overwogen vaak al voldoende om beweging in het standpunt van de wederpartij te krijgen. In deze bijdrage worden de uitkomsten van een enquête besproken die bevestigen dat de betekenis van de deelgeschilprocedure voor de buitengerechtelijke praktijk veel groter is dan alleen de uitspraken zouden kunnen doen vermoeden. Reeds door de loutere mogelijkheid om een deelgeschilprocedure te starten lijken partijen in een gelijkwaardiger positie ten opzichte van elkaar zijn komen te staan.

Als een patiënt schade lijdt doordat een arts of een ziekenhuis bij een medische behandeling gebruik heeft gemaakt van een (waarschijnlijk) gebrekkige zaak, staan in beginsel twee wegen open: een vordering tegen de arts op grond van artikel 6:77 BW of een vordering tegen de producent op grond van artikel 6:185 BW. Aan de hand van de Implanon-procedures bepleit de auteur een ruimere toepassing van de eerste mogelijkheid.

In het artikel wordt nagegaan hoe het komt dat de verhouding tussen slachtoffer en verzekeraar in een whiplashzaak vaak gepolariseerd is. Het lijkt er op dat de polarisatie mede veroorzaakt wordt door de gevolgen van een aantal recente maatschappelijke ontwikkelingen, onder meer een reductionistische benadering van gezondheidsklachten en de nadruk op authenticiteit. Bepleit wordt bij de behandeling van whiplashzaken in rechte de subjectieve klachten van het slachtoffer serieus te nemen, waardoor ruimte ontstaat om te onderzoeken of de klachten alleen het gevolg zijn van het ongeval of ook samenhangen met andere persoons- of omgevingsfactoren van het slachtoffer.

Een overval gaat vaak gepaard met grof geweld. Een overval kan ernstige gevolgen hebben voor de betrokken personen, vaak werknemers van benzinestations, juweliers en supermarkten. Werkgevers hebben een vergaande zorgplicht voor de veiligheid van het personeel. In de (lagere) rechtspraak lijkt een tendens te bespeuren naar uitbreiding van het aantal situaties waarin van de werkgever wordt verlangd dat hij ten behoeve van zijn werknemers een verzekering afsluit die dekking biedt voor risico’s die inherent zijn aan de werkzaamheden. Onderzocht wordt welke risico’s dit betreft, en of een overval daartoe ook kan behoren.

De forensische commissie van de NVN beweerde in 2007 dat er nooit afwijkingen waren aangetoond in de hersenen na een whiplash of hersenschudding. Derhalve werd besloten dat geen percentage invaliditeit kon worden toegekend bij aanhoudende klachten. In 2007 was echter al een aantal jaren bekend dat met een speciale MRI-techniek, diffusion tensor imaging, (DTI), er wel afwijkingen zichtbaar zijn die met een gewone CT-, of MRI-scan niet aantoonbaar zijn. Deze afwijkingen zijn nog jaren na het ongeval zichtbaar. DTI is nu beschikbaar in alle academische ziekenhuizen in Nederland.

Een voornaam deel van de letselschadezaken bestaat uit claims wegens whiplashletsel. In tal van die zaken was de schaderegeling altijd al moeizaam, voornamelijk omdat de claimklachten naar hun aard subjectief zijn, en in die zin ‘medisch onverklaarbaar’, dat medisch beeldvormend materiaal geen onderliggende afwijkingen laat zien. Sinds de terugtrekkende beweging van de neurologen – van oudsher dé beoordelaars van whiplashletsel – door middel van de in november 2007 gewijzigde NVN-richtlijnen is het regelingsproces nóg moeizamer geworden. Aan de hand van een overzicht van recente rechtspraak wordt bezien of daaraan voor de letselschadepraktijk handvatten zijn te ontlenen die de huidige whiplashproblematiek minder weerbarstig maken.

De diagnose ‘whiplash’ blijft aanleiding geven tot discussie bij de afwikkeling van letselschade. Algemeen bekend is geworden dat de richtlijnen voor het vaststellen van functieverlies bij neurologische aandoeningen van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie (NVN) geen mogelijkheid meer bieden tot het vaststellen van een percentage functieverlies bij deze diagnose. In deze bijdrage wordt besproken of andere richtlijnen, in casu de zesde editie van de richtlijnen van de American Medical Association (AMA-6), deze mogelijkheid wel bieden en op welke wijze hiermee moet worden omgegaan.