In de rechterlijke uitspraken die de Urgenda-procedure heeft opgeleverd, is een verstrekkende uitleg gegeven aan de artikelen 2 en 8 EVRM. Voor die uitleg kon slechts in beperkte mate een beroep worden gedaan op EHRM-jurisprudentie. De Hoge Raad heeft, mede op verzoek van de procespartijen, ervan afgezien gebruik te maken van de mogelijkheid om het EHRM te verzoeken zich bij wijze van niet-bindende opinie uit te spreken over de betekenis van de relevante verdragsbepalingen voor deze zaak. In deze aflevering van ‘Legisprudentie’ wordt de vraag opgeworpen of de Afdeling advisering van de Raad van State bij de beoordeling van wetgeving die raakt aan de klimaatcrisis ook wel eens aan het pionieren slaat bij haar interpretatie van het EVRM.

Rechtbank Midden-Nederland heeft in de uitspraak van 14 oktober 2019 het beroep tegen een terugvordering van bijstand wegens het niet-naleven van de inlichtingenplicht ongegrond verklaard. Belanghebbende heeft circa drie jaar wekelijks boodschappen ontvangen van haar moeder. Omdat zij dit niet heeft gemeld aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Wijdemeren, vordert het college de totaalwaarde van de ontvangen boodschappen terug ter hoogte van circa € 7.000. Deze uitspraak geeft aanleiding om in te gaan op de terugvorderingsplicht in de Participatiewet. Had de regering destijds de verstrekkende gevolgen van terugvordering in gevallen zoals de onderhavige zaak voor ogen?

Na 23 jaar Groen/Schoevers biedt de Hoge Raad in X/Gemeente Amsterdam nader inzicht in de beantwoording van de kwalificatievraag en de rol die de partijbedoeling daarin speelt. In de literatuur is X/Gemeente Amsterdam onthaald als hét nieuwe standaardarrest rondom de kwalificatievraag. In deze annotatie wordt het arrest besproken in het licht van het rechtszekerheidsbeginsel, aan de hand van drie aspecten: het publiekrechtelijke karakter van de casus en de invloed daarvan op de uitkomst, de tweefasentoets en de holistische weging. De auteurs onderzoeken of de Hoge Raad met X/Gemeente Amsterdam meer rechtszekerheid heeft gebracht rondom het kwalificatievraagstuk en de systematiek waarbinnen de kwalificatievraag moet worden beantwoord, en zo niet, of hier een rechtvaardiging voor is.

The Court of Justice has ruled that the Flemish complete prohibition of the unstunned slaughter of animals according to religious laws is not contrary to EU law, notwithstanding the exception in Regulation1099/2009 and Article 10 of the Charter of Fundamental Rights of the EU (religious freedom). The Court used the concept of the interpretation of human rights in the light of present day conditions, not to extend the scope of the freedom concerned, but to restrict the religious freedom of Jews and Muslims. Religious rules that have existed for millenniums may give way to very recent views on animal welfare. This contribution is a critical appraisal of the judgment.

In deze noot bespreken wij de uitspraak van het Hof van Justitie in SABAM/Weareone.World en Wecandance. De uitspraak draagt bij aan een verder gedifferentieerd jurisprudentieel kader voor onbillijke prijzen en voorwaarden. De uitspraak verrijkt de bestaande rechtspraak waarin de onderliggende berekeningsmethode van vergoedingenmodellen van collectieve beheersorganisaties op billijkheid worden getoetst. In navolging van de conclusie van advocaat-generaal Pitruzzella in deze zaak reflecteren wij tevens op de toepasbaarheid van het oordeel van het Hof van Justitie in farmaceutische en platformmarkten.