In dit artikel wordt de reikwijdte van het beroepsgeheim en het verschoningsrecht in de zorg besproken aan de hand van de recente strafrechtelijke, tuchtrechtelijke en civielrechtelijke jurisprudentie. Ten opzichte van wie geldt het beroepsgeheim en welke gronden kunnen er zijn voor doorbreking? Geconstateerd wordt dat de KNMG meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld 2018 onvoldoende duidelijkheid biedt.

Bespreking van de eerste uitspraak van een tuchtcollege inzake euthanasie bij een diep-demente patiënt. RTG Den Haag acht euthanasie in beginsel toegestaan maar stelt hoge eisen aan het schriftelijke euthanasieverzoek en aan de communicatie tussen arts en patiënt. Volgens de schrijver heeft het tuchtcollege onvoldoende rekening gehouden met de wetsgeschiedenis.

In juli 2018 heeft de regering een wetsvoorstel tot aanpassing van de Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) ingediend. De voorgestelde wijzigingen betreffen vooral het recht van de patiënt op informatie, de bepalingen rond het dossier en het recht van nabestaanden om een dossier van een overleden patiënt te mogen inzien. In deze bijdrage worden de wijzigingen beschreven en becommentarieerd.

Bespreking van een opmerkelijke zaak van het RTG in Den Haag van 24 juli 2018, waarin het Tuchtcollege een berisping heeft gegeven aan een arts die een euthanasie had uitgevoerd bij een diep-demente vrouw op basis van haar schriftelijke wilsverklaring. Daarin doet het Tuchtcollege een aantal verrassende uitspraken over de manier waarop met de actuele wil van de patiënt rekening moet worden gehouden..

In deze bijdrage gaan de auteurs kort in op de ontwikkelingsgeschiedenis en de inhoud van de KNMG-meldcode om vervolgens uitvoeriger stil te staan bij het daarin op te nemen afwegingskader: wat moeten we daarvan verwachten en is de invoering hiervan een goede ontwikkeling?

In dit artikel wordt besproken wat het rechtsmiddel 'Cassatie in het belang der wet' is, waar aan voldaan moet worden om het te kunnen instellen, waarom de genoemde partijen dit middel voorstellen en uitgaande daarvan of dit rechtsmiddel daar het meest geschikt voor is.

Op 23 januari 2018 stemde de Eerste Kamer in met de Wet zorg en dwang. Deze wet zal de huidige Wet Bopz vervangen wat betreft onvrijwillige zorg aan en onvrijwillige opname van cliënten met een verstandelijke beperking of psychogeriatrische problematiek. In deze bijdrage wijzen de auteurs een aantal onderdelen van de wet aan die naar hun mening, vooruitlopend op de (voorgenomen) inwerkingtreding in 2020, nog nadere duiding of uitleg behoeven.

De mogelijkheid bestaat dat een patiënt die een mentor of curator heeft op enig moment wilsbekwaam is met betrekking tot beslissingen over medisch handelen. Wie beslist dan: de patiënt of zijn wettelijk vertegenwoordiger? Over het antwoord op die vraag wordt in het gezondheidsrecht verschillend gedacht. In dit artikel wordt betoogd dat voor de mentor of curator alleen een rol is weggelegd op momenten dat de patiënt wilsonbekwaam is.

Vervolg op Forumdiscussie in TvGR 2017/6 over de vraag of een geneeskundige behandelingsovereenkomst met betrekking tot euthanasie mogelijk is. Is er sprake van een geneeskundige behandelingsovereenkomst, dan is het ziekenhuis namelijk op grond van artikel 7:462 BW aansprakelijk voor schade van de patiënt, ook al is het bij die overeenkomst geen partij.

Reactie op het Forum van Mr. dr. L.A.P. Arends waarin auteur ingaat op het betoog van Arends en zijn eigen mening over dit ontwerp geeft. Besproken wordt of artsen verplicht kunnen worden een verzoek tot euthanasie in te willigen, en of euthanasie als een handeling in het kader van de geneeskundige behandelingsovereenkomst beschouwd kan worden.

Bespreking van de vraag op of een geneeskundige behandelingsovereenkomst voor euthanasie mogelijk is. Auteur stelt dat de bijzondere regels uit de overeenkomst van opdracht en de geneeskundige behandelingsovereenkomst nadere voorwaarden stellen aan de euthanasieovereenkomst, die ervoor zorgen ervoor zowel aan patiënt als arts voldoende waarborgen geboden worden.

In deze bijdrage wordt uiteengezet wat ‘openheid van zaken geven’ concreet inhoudt. Na een begrippenkader worden het doel en de achtergrond gegeven van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) als juridisch kader. Uit actuele inzichten uit wetenschap en (tucht)rechtspraak zijn vijf elementen van openheid af te leiden waaraan een open en eerlijke reactie moet voldoen, deze worden toegelicht.

In dit artikel wordt beargumenteerd dat het wetsontwerp tot wijziging van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) weliswaar zegt vooral maatwerk mogelijk te willen maken bij de inrichting van cliëntparticipatie, maar feitelijk kiest voor (een versterking van) formele rechten van cliëntenraden. Het artikel bepleit een fundamentele (her)bezinning op de invulling van goede en effectieve cliëntmedezeggenschap.

In deze bijdrage wordt betoogd dat er goede argumenten zijn om de huidige privaatrechtelijke zorgverzekering te vervangen door een publiekrechtelijke volksverzekering tegen ziektekosten. Het aantal onverzekerden en wanbetalers zal verminderen. Ziekenfondsen kunnen beter dan zorgverzekeraars samen zorg inkopen. De huidige ‘private budgettering’ kan verdwijnen. De rechtsbescherming zal kunnen verbeteren.

De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg is de beoogde opvolger van de Wet Bopz; het ontwerp van deze nieuwe wet is ingrijpend gewijzigd bij de tweede nota van wijziging. Schrijver bespreekt enkele onderdelen daarvan, zoals de rol van de officier van justitie, het vervallen van het hoger beroep, de (te) brede inhoud van toekomstige rechterlijke machtigingen en de nieuw geïntroduceerde observatiemaatregel.

Het rapport van de commissie-Schnabel, ingesteld door de ministers van VWS en V&J, is het voorlopige eindpunt van de discussie die in 1991 door H. Drion werd gestart. Inzet: het faciliteren van mogelijkheden om op een zelf gekozen tijd het (eigen) leven waardig en vreedzaam te beëindigen door middel van regelgeving en middelen. Het rapport doet verslag van een uitgebreide consultatie, beschrijft het huidige juridische kader, inclusief de Europeesrechtelijke context, en geeft een overzicht van de situatie in enkele andere landen. Onder verwijzing naar een minder gebruikelijk autonomiebegrip luidt de conclusie: verruiming van de juridische mogelijkheden tot straffeloze hulp bij zelfdoding is niet aan te bevelen.

Deze forumbijdrage gaat in op een onderdeel dat niet meer in de Wkkgz staat: goed bestuur. Hij wijst erop dat de Wkkgz wordt geflankeerd door een beleid ten aanzien van goed bestuur, dat zonder expliciete wettelijke basis vergaande handhavingsmaatregelen in het vooruitzicht stelt. Hij betwijfelt de juridische houdbaarheid daarvan.

Volgens de Embryowet is geslachtskeuze uitsluitend toegestaan ter voorkoming van een ernstige geslachtsgebonden aandoening bij het kind (artikel 26 lid 2). In het rapport van de tweede wetsevaluatie is erop gewezen dat deze uitzonderingsbepaling te restrictief is. Een recente casus uit de praktijk van de pre-implantatie genetische diagnostiek (PGD) bevestigt deze bevinding en onderstreept de wenselijkheid van verdere verruiming van deze uitzonderingsbepaling. Als geslachtskeuze om medische redenen is toegestaan, is daarmee nog niet gezegd dat PGD is toegestaan om de daarmee beoogde doelen te effectueren. In de discussie daarover is het van belang onderscheid te maken tussen een volledige PGD-behandeling en PGD bij embryo’s die al om andere redenen tot stand zijn gebracht.

Beschrijving van doel, opzet en inhoud van de nieuwe Code of Practice, opgesteld in april 2015 door de vijf Regionale Toetsingscommissies (RTE’s).

Dit artikel behandelt kort de problemen die het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie veroorzaakt wanneer de zorgverzekeraars patiënten naar zorgaanbieders willen sturen die door hen zijn gecontracteerd. Zowel de Patiëntenrichtlijn als het vrij verkeer van diensten is in het geding als buitenlandse zorgaanbieders worden uitgesloten van vergoedingen aan Nederlandse patiënten.