In 2012 is de tolkenvergoeding voor zorgaanbieders afgeschaft. Tegelijkertijd wordt er steeds meer verwacht dat zorgverleners en patiënten samen beslissen over medische behandelingen. Dit artikel gaat in op de informatieplicht van de zorgverlener, wanneer er een tolk moet worden ingeschakeld en hoe het afschaffen van de tolkenvergoeding zich verhoudt tot deze informatieplicht.

In dit artikel wordt de reikwijdte van het beroepsgeheim en het verschoningsrecht in de zorg besproken aan de hand van de recente strafrechtelijke, tuchtrechtelijke en civielrechtelijke jurisprudentie. Ten opzichte van wie geldt het beroepsgeheim en welke gronden kunnen er zijn voor doorbreking? Geconstateerd wordt dat de KNMG meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld 2018 onvoldoende duidelijkheid biedt.

Bespreking van de eerste uitspraak van een tuchtcollege inzake euthanasie bij een diep-demente patiënt. RTG Den Haag acht euthanasie in beginsel toegestaan maar stelt hoge eisen aan het schriftelijke euthanasieverzoek en aan de communicatie tussen arts en patiënt. Volgens de schrijver heeft het tuchtcollege onvoldoende rekening gehouden met de wetsgeschiedenis.

In juli 2018 heeft de regering een wetsvoorstel tot aanpassing van de Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) ingediend. De voorgestelde wijzigingen betreffen vooral het recht van de patiënt op informatie, de bepalingen rond het dossier en het recht van nabestaanden om een dossier van een overleden patiënt te mogen inzien. In deze bijdrage worden de wijzigingen beschreven en becommentarieerd.

Bespreking van een opmerkelijke zaak van het RTG in Den Haag van 24 juli 2018, waarin het Tuchtcollege een berisping heeft gegeven aan een arts die een euthanasie had uitgevoerd bij een diep-demente vrouw op basis van haar schriftelijke wilsverklaring. Daarin doet het Tuchtcollege een aantal verrassende uitspraken over de manier waarop met de actuele wil van de patiënt rekening moet worden gehouden..

Op 23 januari 2018 stemde de Eerste Kamer in met de Wet zorg en dwang. Deze wet zal de huidige Wet Bopz vervangen wat betreft onvrijwillige zorg aan en onvrijwillige opname van cliënten met een verstandelijke beperking of psychogeriatrische problematiek. In deze bijdrage wijzen de auteurs een aantal onderdelen van de wet aan die naar hun mening, vooruitlopend op de (voorgenomen) inwerkingtreding in 2020, nog nadere duiding of uitleg behoeven.

De mogelijkheid bestaat dat een patiënt die een mentor of curator heeft op enig moment wilsbekwaam is met betrekking tot beslissingen over medisch handelen. Wie beslist dan: de patiënt of zijn wettelijk vertegenwoordiger? Over het antwoord op die vraag wordt in het gezondheidsrecht verschillend gedacht. In dit artikel wordt betoogd dat voor de mentor of curator alleen een rol is weggelegd op momenten dat de patiënt wilsonbekwaam is.

Bespreking van de vraag op of een geneeskundige behandelingsovereenkomst voor euthanasie mogelijk is. Auteur stelt dat de bijzondere regels uit de overeenkomst van opdracht en de geneeskundige behandelingsovereenkomst nadere voorwaarden stellen aan de euthanasieovereenkomst, die ervoor zorgen ervoor zowel aan patiënt als arts voldoende waarborgen geboden worden.

In deze bijdrage wordt uiteengezet wat ‘openheid van zaken geven’ concreet inhoudt. Na een begrippenkader worden het doel en de achtergrond gegeven van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) als juridisch kader. Uit actuele inzichten uit wetenschap en (tucht)rechtspraak zijn vijf elementen van openheid af te leiden waaraan een open en eerlijke reactie moet voldoen, deze worden toegelicht.

In dit artikel wordt beargumenteerd dat het wetsontwerp tot wijziging van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) weliswaar zegt vooral maatwerk mogelijk te willen maken bij de inrichting van cliëntparticipatie, maar feitelijk kiest voor (een versterking van) formele rechten van cliëntenraden. Het artikel bepleit een fundamentele (her)bezinning op de invulling van goede en effectieve cliëntmedezeggenschap.

In deze bijdrage wordt betoogd dat er goede argumenten zijn om de huidige privaatrechtelijke zorgverzekering te vervangen door een publiekrechtelijke volksverzekering tegen ziektekosten. Het aantal onverzekerden en wanbetalers zal verminderen. Ziekenfondsen kunnen beter dan zorgverzekeraars samen zorg inkopen. De huidige ‘private budgettering’ kan verdwijnen. De rechtsbescherming zal kunnen verbeteren.

De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg is de beoogde opvolger van de Wet Bopz; het ontwerp van deze nieuwe wet is ingrijpend gewijzigd bij de tweede nota van wijziging. Schrijver bespreekt enkele onderdelen daarvan, zoals de rol van de officier van justitie, het vervallen van het hoger beroep, de (te) brede inhoud van toekomstige rechterlijke machtigingen en de nieuw geïntroduceerde observatiemaatregel.