Na bijna twintig jaar raadsheer in de Hoge Raad te zijn geweest is Van Schendel per 1 september 2020 met pensioen gegaan. Zijn afscheid wil NTS niet onopgemerkt voorbij laten gaan. In dit interview passeren achtereenvolgens de volgende onderwerpen de revue: civiel recht in het strafrecht, de vordering benadeelde partij, rechtsbescherming, de geen belang redenering, ambtshalve cassatie, de ‘billijke rechter’, de zichtbaarheid van de Hoge Raad in de trias politica en de levenslange gevangenisstraf.

De strafrechtelijke vervolging van parlementariërs en andere politieke ambtsdragers brengt bijzondere vragen en problemen mee. Hoe kan worden voorkomen dat politieke ambtsdragers op grond van hun hoge positie een strafvervolging kunnen tegenhouden, bijvoorbeeld door druk uit te oefenen op het Openbaar Ministerie? En hoe kunnen politici worden beschermd tegen lichtvaardige en politiek gemotiveerde vervolgingsbeslissingen? Aan de hand van twee recente corruptiezaken, die speelden in verschillende landen binnen het koninkrijk, wordt in deze bijdrage ingegaan op deze problematiek.

In dit themanummer wordt bijzondere aandacht gegeven aan sanctiewetgeving. In dit redactioneel wordt ingegaan op de mogelijkheden om betrokkenheid van ondernemingen bij ernstige mensenrechtenschendingen aan te pakken, naast het gebruik van de Sanctiewet. Verkend wordt wat de aard en omvang van dit fenomeen is en welke juridische en niet-juridische middelen worden ingezet om de betrokkenheid van ondernemingen bij ernstige mensenrechtenschendingen te voorkomen en wat daarvan het effect kan zijn. Vervolgens zullen de beschikbare juridische middelen en quasi-juridische reacties en het gebruik daarvan worden geïnventariseerd. Ten slotte wordt gereflecteerd op de mogelijke effecten van het gebruik van deze instrumenten ter preventie van de betrokkenheid van ondernemingen bij ernstige mensenrechtenschendingen.

In this introductory article we will discuss some of the recent developments in corporate crime research in the Netherlands and Belgium since 2008. In doing so, we will answer the following three questions: (1) What are the most important developments in the way research on corporate crime has been carried out? (2) What are key themes in corporate crime research? (3) What are the most important blind spots in research into corporate crime? We will conclude with some avenues for future research on corporate crime and its enforcement.

In this introductory article we introduce the subject of our thematic issue on ‘macro criminology’, and illustrate it with a short historical overview and examples of ‘typical macro criminological’ research. Successively we address the recent decrease in crime in many Western countries (the ‘crime drop’), the increased tendency to punish more severely in the last decennia (the ‘punitive turn’), and historical developments in homicide (‘history of violence’). After that we address an important theoretical and philosophical problem with regard to macro criminology: the balance between micro and macro factors in explaining macro phenomena. Finally, the contributions of this thematic issue are introduced.