De interne onderzoekspraktijk in Nederland is de afgelopen jaren niet onbesproken geweest, in het bijzonder daar waar de onderzoeken door advocaten worden uitgevoerd. In dit redactioneel wordt een korte update gegeven van de voornaamste thema’s en wordt kort vooruitgeblikt naar de interne onderzoekspraktijk na COVID-19. Wat gaan de toezichthouders doen? Zijn er nieuwe thema’s en wordt compliance binnen bedrijven aangescherpt?

Dit redactioneel gaat in op de uitspraak van de grote kamer van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State over het vertrouwensbeginsel in het omgevingsrecht.

Deze uitgave van TVP betreft een themanummer over ‘de dood’ en aansprakelijkheid/schadevergoeding. Het themanummer valt uiteen in drie delen: schade veroorzaakt voorafgaand aan de dood, wat de dood inhoudt en voor welke schade daarna vergoeding zou moeten worden geboden.

De (gedeeltelijke) strafrechtelijke immuniteit van publiekrechtelijke rechtspersonen en de wijze waarop in dat verband het criterium van de exclusieve bestuurstaak moet worden toegepast zijn recent opnieuw ter discussie gesteld. Op 20 februari 2018 wees de Hoge Raad een arrest over dit onderwerp, nadat een vordering tot cassatie in het belang der wet was ingediend tegen het vonnis van de Rechtbank Utrecht in de strafzaak tegen de gemeente Stichtse Vecht. De auteur juicht toe dat de gemeente in deze zaak (deels) vervolgbaar wordt geacht en dat de vervolgbaarheid van lagere overheden niet (nog) verder aan banden wordt gelegd. Het arrest kan de onduidelijkheid over de betekenis en de reikwijdte van de exclusieve bestuurstaak echter niet wegnemen.

Het OM deed sinds de jaren negentig een grote hoeveelheid beleidsregels verschijnen die inmiddels een belangrijke plek als bron van recht hebben verworven. Zij maken het optreden door de handhavende overheid inzichtelijk en voorspelbaar en bevorderen dat gelijke gevallen gelijk behandeld worden. Sinds kort worden steeds vaker beleidsregels afgeschaft en, naar verluidt, veelal omgezet in een werkinstructie – een interne richtlijn waar derden geen rechten aan kunnen ontlenen. De overheid behoort er geen bezwaar tegen te hebben dat haar feitelijke handelen wordt gelegd tegen de achtergrond van de uitgangspunten van haar zelf genormeerde optreden. Dit redactioneel strekt er dan ook toe het OM op te roepen zijn beleid in eer te herstellen.