In de Kroniek Rechtspraak Tuchtrecht zijn de voor de rechtsontwikkeling interessante uitspraken verwerkt over de periode van 1 november 2019 tot en met 15 mei 2021. Het gaat om uitspraken over ontvankelijkheid en aanverwante procesrechtelijke onderwerpen, vraagstukken rond ouderlijk gezag, samenwerkingsproblemen, dossiervoering, bekwaamheden en bevoegdheden, de zwaarte van de door tuchtcolleges opgelegde maatregelen. Prioriteit is daarbij gegeven aan die onderwerpen die in een significant aantal zaken tot een tuchtrechtelijke beslissing hebben geleid. Tot slot komen ook de eerste COVID-gerelateerde uitspraken aan bod.

Dit is de eerste kroniek met betrekking tot de Wet verplichte ggz (Wvggz) en Wet zorg en dwang (Wzd). Deze heeft primair betrekking op de jurisprudentie in het jaar 2020. Om een zo actueel mogelijk overzicht te bieden zijn hierin echter ook de uitspraken van de Hoge Raad en de voor de interpretatie van de wet meest relevante rechtbankuitspraken uit de periode tussen 1 januari en 1 augustus 2021 meegenomen. Deel 1, dat verschenen is in TvGR 2021, afl. 5, heeft betrekking op de rechtspraak met betrekking tot de Wvggz (verplichte zorg, zorgmachtiging, crisismaatregel en opeenvolging en stapeling van maatregelen). Dit tweede deel bevat een vervolg hierop (verlenen van verplichte zorg en klachtrecht/schadevergoeding) en daarnaast een bespreking van de rechtspraak met betrekking tot de Wzd en de samenloop tussen de Wvggz en de Wzd.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM of Hof) heeft in de periode september 2020 tot en met augustus 2021 verschillende uitspraken gedaan over mensenrechtelijke vragen op het snijvlak met het gezondheidsrecht. Veel van deze uitspraken borduren voort op eerdere jurisprudentie van het Hof, maar er zijn ook uitspraken over nieuwe onderwerpen, waaronder over COVID-19, de rechten van psychiatrische patiënten, huiselijk geweld en kindermishandeling alsmede over vaccineren.

In het onderstaande wordt de gang van zaken in de Koffie-euthanasiezaak betreffende euthanasie op basis van een schriftelijke wilsverklaring op een rij gezet. Enkele onderdelen daarvan worden van enig commentaar voorzien. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de herziene versie van de EuthanasieCode 2018 en RTE-oordelen met betrekking tot euthanasie bij dementie op basis van een schriftelijke wilsverklaring uit de periode ná de beslissingen van de Hoge Raad van 21 april 2020. De conclusie is dat euthanasie op basis van een schriftelijke wilsverklaring van een eigen, op deze modaliteit toegesneden wettelijke regeling moet worden voorzien. Een voorstel daartoe is voorhanden.

In deze kroniek staan besluiten en andere handelingen van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) voor wat betreft de toepassing van de Mededingingswet (Mw) in de zorgsector centraal. Daarnaast komt een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) aan bod. Deze kroniek heeft betrekking op de periode 1 november 2018 tot en met 31 december 2020.

De Kroniek geeft een overzicht van ontwikkelingen in de Nederlandse wetgeving relevant voor de gezondheidszorg in de periode 1 juli 2018-31 december 2020. Een bijzondere periode vanwege de coronapandemie. Onder andere wetgeving die ‘on hold’ staat, aandacht voor preventie en mogelijk een opmars voor ingrijpendere wijzigingen in het zorgstelsel.

Sinds 1998 zijn in deze kroniek steeds de belangrijkste uitspraken van het Scheidsgerecht Gezondheidszorg behandeld. In de laatste twee kronieken is die focus verschoven naar zowel uitspraken van het Scheidsgerecht Gezondheidszorg als uitspraken van de civiele rechter. De vorming van de medisch-specialistische bedrijven heeft gezorgd voor een andere dynamiek binnen het ziekenhuis. Meer dan voorheen zien we in de jurisprudentie van de civiele rechter maatschapsgeschillen, opzeggingen, toegangsontzeggingen en geschillen die de governance van het ziekenhuis raken.

Criminology has traditionally focused on urban areas where crime visibly concentrates. However, since the 1990s, attention for ‘rural criminology’ has steadily increased. First, rural areas are confronted with partly different and less visible crime problems, such as environmental crimes. Second, public actors such as enforcement and other agencies are less present and ‘available’ in rural areas, and people on average trust the government less to provide support when necessary. This chronicle presents an overview of international and Dutch research in the context of rural criminology. The paper addresses cultural differences between urban and rural areas, high-volume crimes, gender-related violence, alcohol and drug abuse, environmental crime, and enforcement in rural areas.

In deze kroniek bespreken de auteurs de relevante bestuursrechtelijke uitspraken en ontwikkelingen op het terrein van de gezondheidszorg. Deze kroniek ziet op de periode van 1 februari 2019 tot en met 1 juni 2020.

Deze kroniek bevat een selectie van gepubliceerde rechtspraak die betrekking heeft op de Zorgverzekeringwet (Zvw), de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Wet langdurige zorg (Wlz), en beslaat de periode 1 januari 2019 tot 1 april 2020.

Deze kroniek behandelt de rechtspraak op het gebied van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), die van het College van Beroep voor het bedrijfsleven en de bestuursrechter is verschenen in de periode vanaf 1 juli 2016 tot en met 31 december 2019.

In de Kroniek rechtspraak tuchtrecht zijn de voor de rechtsontwikkeling interessante uitspraken verwerkt over de periode van 1 oktober 2018 tot en met 1 november 2019. Het gaat om uitspraken over ontvankelijkheid en aanverwante procesrechtelijke onderwerpen, vraagstukken rond ouderlijk gezag, samenwerkingsproblemen, dossiervoering, bekwaamheden en bevoegdheden, de zwaarte van de door tuchtcolleges opgelegde maatregelen, vraagstukken rond de handelwijze van bedrijfsartsen en verklaringen en rapportages. Daarbij is prioriteit gegeven aan die onderwerpen die in een significant aantal zaken tot een tuchtrechtelijke beslissing hebben geleid.

In deze kroniek staan de belangrijkste ontwikkelingen van 31 augustus 2017 tot 1 november 2019 centraal. Ten eerste wordt aandacht besteed aan de gewijzigde strafbepalingen van de Wet BIG en het vervolg van de zaak tegen de Haagse borstendokter. Vervolgens wordt ingegaan op het medisch beroepsgeheim en vorderen van gegevens, fraude in de zorg, de strafrechtelijke vervolging van een zorginstelling, zedendelicten door hulpverleners en de strafbaarheid van afbreking van een zwangerschap door een huisarts. Voorts komen euthanasie en hulp bij zelfdoding aan bod. Ten slotte worden onder meer zaken besproken die betrekking hebben op dood door schuld, valsheid in geschrifte en het in hulpeloze toestand achterlaten van een hulpbehoevende.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM of Hof) heeft in de periode september 2018 tot en met augustus 2019 weer diverse uitspraken gedaan over gezondheidsrechtelijke vraagstukken. Naast uitspraken over de uitleg van ‘bekende’ rechten, zoals het recht op leven, het recht op toegang tot adequate zorg en de procedurele overheidsverplichtingen, waren er verschillende ‘nieuwe’ onderwerpen waarover het Hof zich moest buigen, waaronder de verplichting om een urinetest te ondergaan, de toegang tot een externe deskundige, het recht om te huwen van een onder curatele gestelde persoon en de rechten van naasten en nabestaanden. Het geheel geeft een beeld van de diverse tegen verdragsstaten ingediende klachten.

In deze kroniek worden in het kort de belangrijkste uitspraken besproken in de periode van 15 juni 2017 tot en met 15 juni 2019. Daarbij wordt eerst ingegaan op de diverse gronden waarop de aansprakelijkheid van de hulpverlener kan worden gebaseerd. Voorts wordt ingegaan op de productaansprakelijkheid, het causaal verband, en de jurisprudentie inzake polisdekking van de beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Andere uitspraken die in de kroniek worden besproken hebben betrekking op: (voorlopige) deskundigenberichten, inzage in het medisch dossier, het beëindigen c.q. niet-aangaan van de geneeskundige behandelovereenkomst en immateriële schadevergoeding.

Deze kroniek bevat een overzicht van de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) en het Gerecht van de Europese Unie (Gerecht EU) op het gebied van het gezondheidsrecht in de afgelopen twee jaar. De precieze kroniekperiode is 1 februari 2017 tot 1 april 2019.

Deze kroniek bevat een selectie van rechtspraak uit de periode van 1 september 2016 tot en met 31 december 2018. Er is aandacht voor uitspraken met betrekking tot de criteria voor opneming, procedurele vereisten, eisen rondom ‘bijzondere’ machtigingen en aspecten van onvrijwillig verblijf. Speciale aandacht is er voor de forensische setting.

In dit artikel bespreken de auteurs een selectie van gepubliceerde rechtspraak die betrekking heeft op de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Wet langdurige zorg (Wlz) uit de periode 1 april 2017 tot 1 januari 2019.