Op 26 april 2012 overwoog het HvJ EU in het Invitel-arrest dat bij de beoordeling van algemene voorwaarden in een algemeen-belangprocedure in het kader van de Richtlijn oneerlijke bedingen de voorwaarden getoetst moeten worden in het licht van de nationaalrechtelijke regeling, de gehele overeenkomst en de door de gebruiker aangevoerde rechtvaardigingsgronden voor het betreffende beding. Op 21 september 2012 oordeelde de Hoge Raad in een procedure over een arbitraal beding dat de arbitrageclausule niet per definitie onredelijk bezwarend is op grond van de Richtlijn oneerlijke bedingen. Beide arresten worden in deze bijdrage besproken.

Als gevolg van de economische en regulatoire veranderingen van de laatste jaren zijn de investeringsmogelijkheden van Europese investeerders beperkter geworden. Om nieuwe investeerders aan te trekken, zou er gezocht kunnen worden naar investeerders van buiten Europa, zoals investeerders uit het Midden-Oosten en Azië. Een groot gedeelte van de investeerders uit het Midden-Oosten en Azië investeert slechts in structuren die gebaseerd zijn op de beginselen van het islamitisch financieren. Om de Nederlandse securitisatiestructuur voor dergelijke investeerders interessant te maken, dient deze te voldoen aan de vereisten van het islamitisch financieren. Het artikel behandelt globaal de securitisatiestructuur die in Nederland en in het islamitisch financieren worden gebruikt. Ook worden een paar knelpunten aangehaald die van belang kunnen zijn bij het aanpassen van de Nederlandse securitisatiestructuur aan de beginselen van het islamitisch financieren.

Dit artikel behandelt de wijzigingen in de geschillenregeling die op 1 oktober 2012 in werking treden als onderdeel van de Wet vereenvoudiging en flexibilisering bv-recht. De auteur gaat dieper in op een vijftal wijzigingen die de snelheid en aantrekkelijkheid van de geschillenregeling bevorderen. De conclusie is dat hoewel verdere aanpassingen in de geschillenregeling reeds zijn aangekondigd, de huidige wijzigingen de geschillenregeling al veel populairder kunnen maken. De verbeterde geschillenregeling heeft meer potentieel dan wellicht wordt gedacht.

Het is niet te voorspellen of en hoe een eurodesintegratie zal plaatsvinden. Ook het precieze juridische kader van een desintegratie valt lastig te voorzien. Uit juridische analyse van redenominatie van eurobetalingsverplichtingen bij een eurodesintegratie volgt dat er aanzienlijke juridische onduidelijkheden daarover bestaan. Terwijl de commerciële gevolgen voor contractspartijen belangrijk kunnen zijn. Het is contractueel verre van eenvoudig om de risico’s te adresseren. Met name indien contracten worden afgesloten waarbij langeduurbetalingsverplichtingen kunnen ontstaan en contractspartijen in verschillende landen zetelen, waarbij aanzienlijke koerswijzigingen tussen die landen kunnen ontstaan bij uittreding, zouden contractspartijen de risico’s in overweging dienen te nemen.

In deze bijdrage bespreekt de auteur mediation als geschiloplossing bij zakelijke conflicten. Allereerst wordt ingegaan op het begrip zakelijke mediation. Voorts worden er enkele praktijkvoorbeelden van conflicten in het bedrijfsleven besproken waarbij mediation als oplossing van het conflict de meest wenselijke route is gebleken. Deze voorbeelden zijn in beginsel fictief, waarbij een deel gebaseerd is op jurisprudentie en een deel geïnspireerd op de mediationpraktijk. Vervolgens wordt de wettelijke context van zakelijke mediation besproken. In dit verband wordt ingegaan op de Europese Mediationrichtlijn, de initiatiefnota van de VVD om mediation wettelijk te verankeren in de Nederlandse wetgeving en de aangekondigde verhoging van het griffierecht. Betoogd wordt dat mediation als conflictoplossing voor bedrijven een volwaardig en dikwijls beter alternatief is dan de traditionele rechtspraak.

Het verslagjaar 2011 bracht een aardige oogst aan zaken en ontwikkelingen voort. De NMa rondde zes kartelzaken af met een boetebesluit en legde daarmee aan vierendertig ondernemingen een boete op van in totaal 39,7 miljoen euro. Dat bedrag is beduidend lager dan in 2010, maar aanmerkelijk hoger dan in 2009. Twee natuurlijke personen hebben boetes opgelegd gekregen van in totaal 75.000 euro. Aan geen van de kartelzaken die tot boetes hebben geleid is een clementiemelding voorafgegaan. Daar staat tegenover dat in drie zaken gebruik is gemaakt van informatie afkomstig van andere overheidsinstanties. In zes zaken is het onderzoek stopgezet vanwege onvoldoende bewijs.

In deze kroniek worden door Nederlandse civiele rechters in 2011 gewezen uitspraken waarin het Nederlandse en/of Europese mededingingsrecht aan de orde kwam, besproken. Net als in de kronieken van vorige jaren wordt ook kort aandacht besteed aan fiscale aspecten. Bovendien werd vorig jaar aandacht gevraagd voor enkele belangwekkende uitspraken met betrekking tot schadevergoedingsvorderingen op basis van mededingingsrechtelijke overtredingen. Het betrof vooral buitenlandse uitspraken, die de auteurs niettemin relevant achtten voor de Nederlandse rechtsontwikkeling. In 2011 zijn ook in Nederland een aantal (tussen-)vonnissen in schadevergoedingszaken gewezen, die in het laatste hoofdstuk van deze kroniek zullen worden besproken.

Aan bod komt de jurisprudentie van 1 november 2010 tot 1 maart 2012. Er wordt stilgestaan bij uitspraken betreffende het (afgeleid) medisch verschoningsrecht. Centraal daarbij staat het door de Hoge Raad te hanteren toetsingskader en de daaraan gekoppelde vraag wanneer sprake is van zeer uitzonderlijke omstandigheden. Verder wordt een aantal uitspraken besproken waarbij medische fouten, zowel binnen de reguliere geneeskunst als in het alternatieve circuit, strafrechtelijk worden afgedaan. De professionele standaard en de geldende medische inzichten, ingevuld door deskundigen spelen daarbij een belangrijke rol. Verder wordt kritisch gekeken naar de samenloop van tucht- en strafrechtelijke procedures ter zake van hetzelfde feitencomplex.

In deze kroniek worden de belangrijkste uitspraken van het Scheidsgerecht Gezondheidszorg over de jaren 2009-2011 behandeld. Het gaat dan om uitspraken in het kader van geschillen over de arbeidsovereenkomst, de toelatingsovereenkomst, de derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid, vernietigingsperikelen en tot slot procesrechtelijke aspecten.

Het recht wordt wel eens vergeleken met een gereedschapskist. Om te weten welk gereedschap nodig is, is doorgaans een diagnose van het probleem noodzakelijk. De auteur bespreekt drie arresten, waarin partijen de aard van hun relatie onbenoemd hadden gelaten. In het eerste arrest neemt de rechter een maatschapsverband aan, in het tweede een duurrelatie waarvan de opzegging in strijd blijkt met het mededingingsrecht, en in het derde een oneigenlijk boetebeding waarop de regels over de matiging van boetes van toepassing zijn.

In deze kroniek wordt een overzicht gegeven van de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie op het terrein van het gezondheidsrecht in de periode van 1 juni 2010 tot 1 september 2011. De behandelde arresten hebben betrekking op de organisatie en financiering van de gezondheidszorg, zorg in het buitenland en bloedproducten, genees- en hulpmiddelen.