Dit artikel gaat nader in op het strategisch procederen in het milieurecht en begint met een korte terreinverkenning. Aan de orde komt welke mogelijkheden al bestonden om vraagstukken aan de rechter voor te leggen en wat nu daadwerkelijk nieuw is. Vervolgens wordt bezien welke beperkte mogelijkheden de bestuursrechter heeft om zich over grote maatschappelijke vragen te uiten, en hoe de burgerlijke rechter met grote maatschappelijke vragen recent is omgegaan. Daarbij komen twee aandachtspunten van civiele procedures aan de orde. Deze leiden tot de conclusie dat het nog maar de vraag is of bereikte successen beklijven. |
Artikel |
|
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 4 2018 |
Trefwoorden | omgevingsrecht, strategisch procederen, Urgenda |
Auteurs | Prof. mr. G.A. (Gerrit) van der Veen |
SamenvattingAuteursinformatie |
Artikel |
De bakens verzet (!?)De civiele rechter in milieuzaken tegen de overheid |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 4 2018 |
Trefwoorden | omgevingsrecht, strategisch procederen, rechtsbescherming, Urgenda |
Auteurs | Prof. mr. E. (Eddy) Bauw |
SamenvattingAuteursinformatie |
Dit artikel bevat een reflectie op de stand van zaken waar het gaat om de behartiging van het milieubelang door middel van het privaatrecht. Een dergelijke reflectie begint in het verleden: hoe zijn wij gekomen waar wij nu zijn? En strekt zich uit naar de toekomst: welke ontwikkeling is te verwachten en wat is wenselijk? In deze bijdrage staan deze vragen centraal. |
Redactioneel |
Vereende machten in de strijd tegen klimaatverandering? |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 4 2018 |
Trefwoorden | omgevingsrecht, strategisch procederen, Urgenda |
Auteurs | Prof. mr. K.J. (Kars) de Graaf |
Auteursinformatie |
Artikel |
Het Nederlandse stelsel van rechtsbescherming tegen plannen en programma’s getoetstOver het belang van het Verdrag van Aarhus en het Unierecht |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 4 2018 |
Trefwoorden | omgevingsrecht, strategisch procederen, Aarhus, luchtkwaliteit, rechtsbescherming |
Auteurs | Mr. E.J.H. (Ernst) Plambeck |
SamenvattingAuteursinformatie |
In deze bijdrage, die een weerslag biedt van de door Lorenzo Squintani gehouden presentatie tijdens de VMR-bijeenkomst op 31 mei 2018, staat de vraag centraal welke eisen het internationaal en Unierecht stellen aan rechtsbescherming tegen plannen en programma’s in het omgevingsrecht, en in hoeverre Nederland daaraan voldoet. Ter beantwoording van deze vraag wordt eerst het Verdrag van Aarhus en de implementatie daarvan in het Unierecht bekeken, waarbij ook de reikwijdte van het begrip ‘plannen en programma’s’ in het EU-milieurecht wordt geschetst. Daarna wordt ingegaan op de toetsing overeenkomstig het Unierecht en de (on)mogelijkheid van exceptieve toetsing. Dit wordt gevolgd door een analyse van het Nederlandse rechtssysteem, waarna geconcludeerd wordt dat dit rechtssysteem op onderdelen tekort lijkt te schieten, gelet op het internationaal en Unierecht. |
Artikel |
Nadeelcompensatie onder de Omgevingswet: hoe een stelselherziening in het omgevingsrecht leidt tot een systeemwijziging van het nadeelcompensatierecht |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 4 2018 |
Trefwoorden | planschade, Omgevingswet, nadeelcompensatie |
Auteurs | Mr. dr. G.M. (Berthy) van den Broek |
SamenvattingAuteursinformatie |
De stelselherziening in het omgevingsrecht heeft consequenties voor de vormgeving van de nadeelcompensatieregeling in de Omgevingswet (Ow). Bij het opstellen van de nadeelcompensatieregeling in de Ow zijn door de minister drie fundamentele keuzes gemaakt, die afwijken van de keuzes die de Awb-wetgever in 2013 heeft gemaakt. De eerste keuze is dat art. 15.1 Ow een wettelijke, limitatieve lijst van schadeoorzaken bevat, waarop uitsluitend besluiten zijn vermeld die rechtstreeks bindend zijn voor burgers. Een tweede keuze is dat bij ‘indirecte schade’ de peildatum voor de schadevergoeding wordt verschoven van het omgevingsplan naar de verlening van de omgevingsvergunning of de start van de vergunningsvrije activiteit. Een derde keuze is dat in art. 15.5 t/m 15.7 Ow materiële bepalingen zijn opgenomen die afwijken van de in de jurisprudentie ontwikkelde criteria. Naar aanleiding van de consultatiereactie en het advies van de Raad van State worden deze keuzes in dit artikel nader besproken. |
Van de uitgever |
|
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 3 2018 |
Redactioneel |
Wie is Onze Minister die het aangaat? |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 3 2018 |
Auteurs | Mr. H.A.J. (Henk) Gierveld |
SamenvattingAuteursinformatie |
In dit redactioneel wordt naar aanleiding van de Invoeringswet omgevingsrecht verkend of de term ‘Onze Minister die het aangaat’ voldoende kenbaar maakt welke minister een bevoegdheid uit de wet kan inzetten. Aan het slot van deze bijdrage wordt de verdere inhoud van dit nummer van TO toegelicht. |
Artikel |
Schaarse rechten in het omgevingsrecht? Een tegenconclusie voor de rechtsontwikkeling |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 3 2018 |
Trefwoorden | schaarse rechten, verdelingsrecht, ruimtelijk bestuursrecht, bestemmingsplan, omgevingsvergunning |
Auteurs | Mr. dr. C.J. (Johan) Wolswinkel |
SamenvattingAuteursinformatie |
Op 6 juni 2018 verscheen de conclusie van staatsraad advocaat-generaal Widdershoven over schaarse rechten bij ruimtelijke besluitvorming. Kern hiervan is dat een bestemmingsplan geen besluit is dat schaarse rechten toekent, terwijl een omgevingsvergunning slechts in bijzondere omstandigheden schaarse rechten toekent. Dit artikel betoogt dat de (vermeende) eigenaardigheden van het ruimtelijk bestuursrecht niet tot een uitzonderingspositie zouden moeten leiden wat betreft de toepasselijkheid van het door de Afdeling ontwikkelde verdelingsregime, maar juist tot een kritischer toepassing hiervan in dit ‘bijzondere’ rechtsgebied. Er is geen aanleiding om ruimtelijke besluitvorming wezenlijk anders te behandelen dan andere besluitvorming over de verdeling van schaarse rechten. |
Artikel |
Evenementenvergunning: is bij concurrerende aanvragen sprake van een schaarse vergunning? |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 3 2018 |
Trefwoorden | schaarse rechten, verdelingsrecht, ruimtelijk bestuursrecht, evenementen, APV |
Auteurs | Mr. dr. A. (Annemarie) Drahmann |
SamenvattingAuteursinformatie |
In deze bijdrage staat de vraag centraal of, en zo ja wanneer, een evenementenvergunning kan worden aangemerkt als een schaarse vergunning, en – bij een bevestigend antwoord op die vraag – hoe die schaarse evenementenvergunning dan moet worden verleend met inachtneming van het gelijkheidsbeginsel. |
Artikel |
Economie en omgevingsrecht: schaarse vergunningen voor natuurlijke schaarste |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 3 2018 |
Trefwoorden | schaarse rechten, verdelingsrecht |
Auteurs | Mr. O. (Olaf) Kwast |
SamenvattingAuteursinformatie |
De Dienstenrichtlijn bevat een opmerkelijke wetgevingshypothese voor het omgevingsrecht: dat schaarse vergunningen in het bijzonder geschikt zijn voor het management van schaarse natuurlijke hulpbronnen en dat deze door een selectie tussen gegadigden verdeeld moeten worden. Wat maakt schaarse vergunningen voor natuurlijke schaarste zo bijzonder? Deze bijdrage verkent deze hypothese in het licht van de economische theorie en een analyse van de betekenis van schaarste voor publieke rechten. Het resultaat is een economische blik op het omgevingsrecht en enkele reflecties op de rechtsontwikkeling van schaarse publieke rechten. |
Artikel |
Schaarse rechten bij gebiedsontwikkeling: de rol van beleid en grondeigendom |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 3 2018 |
Trefwoorden | schaarse rechten, verdelingsrecht, ruimtelijk bestuursrecht, bestemmingsplan, gronduitgifte |
Auteurs | Mr. J.R. (Jurgen) Vermeulen en Mr. dr. C.N. (Cornelis) van der Sluis |
SamenvattingAuteursinformatie |
In het kader van gebiedsontwikkeling wordt door overheden regelmatig op beleidsmatige gronden schaarste gecreëerd. Auteurs bespreken in het licht van de conclusie van staatsraad advocaat-generaal Widdershoven de beperkingen die in een dergelijk geval van toepassing zijn op planvorming, gronduitgifte en afspraken met gebiedsontwikkelaars. |
Artikel |
|
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 3 2018 |
Trefwoorden | Omgevingswet, stelselherziening |
Auteurs | Mr. H.W. (Wilco) de Vos |
SamenvattingAuteursinformatie |
In deze terugkerende bijdrage wordt de stand van de stelselherziening omgevingsrecht toegelicht. Deze bijdrage ziet op de ontwikkelingen in het derde kwartaal van 2018. |
Artikel |
|
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 3 2018 |
Auteurs | Mr. dr. H.A. (Harald) Oldenziel en Mr. H.W. (Wilco) de Vos |
Auteursinformatie |
Artikel |
Ruimtelijk beleid voor de energietransitie: centraal wat moet?Een studie naar het omgevingsrechtelijk overheidsinstrumentarium in de energietransitie |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 2 2018 |
Trefwoorden | klimaat, energie, transitie, gas |
Auteurs | Mr. A.M.J.R. (Fons) van der Linden en Mr. drs. S. (Sanne) Akerboom |
SamenvattingAuteursinformatie |
In deze bijdrage onderzoeken auteurs de connectie tussen energietransitie en het omgevingsrecht. Hierbij staat de vraag centraal hoe de keuze voor groot- of kleinschalige maatregelen het omgevingsrechtelijk kader en de ruimte voor een lokale ruimtelijke afweging kan beïnvloeden. Daarbij worden twee transitiepaden nader bekeken: windenergie op land (als onderdeel van het verduurzamen van de elektriciteitsproductie) en de verduurzaming van ruimteverwarming en warm tapwater in de gebouwde omgeving. |
Artikel |
|
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 2 2018 |
Trefwoorden | Omgevingswet, stelselherziening, Aanvullingswet bodem |
Auteurs | Mr. drs. C.D. (Lidia) Palm en Mr. H.W. (Wilco) de Vos |
SamenvattingAuteursinformatie |
In deze bijdrage geven auteurs een weergave van de stand van de stelselherziening omgevingsrecht begin 2018. |
Artikel |
De betekenis van het Interbestuurlijk Programma voor het waterbeheer |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 2 2018 |
Trefwoorden | Interbestuurlijk Programma, Bestuursakkoord Water, waterbeheer |
Auteurs | Mr. dr. H.J.M. (Herman) Havekes |
SamenvattingAuteursinformatie |
In deze bijdrage bespreekt de auteur het Interbestuurlijk Programma voor het waterbeheer, dat op 14 februari 2018 is gepresenteerd. |
Artikel |
De Omgevingswet als aanjager voor een nieuwe coördinatieregeling in de Awb |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 2 2018 |
Trefwoorden | rijkscoördinatieregeling, stelselherziening |
Auteurs | L.R.M.A. (Nard) Beurskens LLB, J.H.N. (Jelmer) Ypinga LLB en Prof. mr. K.J. (Kars) de Graaf |
SamenvattingAuteursinformatie |
Auteurs bespreken het voorstel voor een algemene coördinatieregeling in de Algemene wet bestuursrecht aan de hand van het wetsvoorstel dat op 17 januari 2018 door de regering ter consultatie is aangeboden. |
Redactioneel |
|
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 2 2018 |
Trefwoorden | energie, klimaat, transitie, Energiebesparing |
Auteurs | Mr. dr. V.M.Y. (Valérie) van ’t Lam |
Auteursinformatie |
Artikel |
Het arrest Visser Vastgoed Beleggingen tegen gemeente Appingedam – enkele bespiegelingen van de agent |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 1 2018 |
Trefwoorden | Dienstenrichtlijn, Hof van Justitie van de EU, Europees recht, ruimtelijke ordening |
Auteurs | Mr. dr. M.H.S. (Marianne) Gijzen |
SamenvattingAuteursinformatie |
In het eerste deel van het artikel gaat de auteur in op de rol van de agent in zaken die dienen bij het Hof van Justitie van de EU. In het tweede deel worden de vragen besproken die centraal hebben gestaan in de zaak Visser Vastgoed Beleggingen. Aan de hand daarvan worden de posities die Nederland, Duitsland en de Commissie hebben ingenomen toegelicht. |
Artikel |
De gevolgen van het arrest Visser Vastgoed voor het Duitse recht en de Duitse ruimtelijke ordeningspraktijk |
Tijdschrift | Tijdschrift voor Omgevingsrecht, Aflevering 1 2018 |
Trefwoorden | Dienstenrichtlijn, Europees recht, Duitsland, bestemmingsplan |
Auteurs | Dr. J. (Jens) Wahlhäuser |
SamenvattingAuteursinformatie |
Auteur, werkzaam bij het Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz, Bau und Reaktorsicherheit, gaat in zijn artikel in op het belang van het Hofarrest voor het recht en de praktijk van de toelating van detailhandelszaken in Duitsland. Hij komt onder meer tot de conclusie dat de gemeente er goed aan doet zich ervan bewust te zijn dat het noodzakelijk is om bepalingen met betrekking tot de detailhandelssturing ook vanuit het oogpunt van het Unierecht verifieerbaar en belastbaar te kunnen motiveren en te documenteren. |