In deze bijdrage wordt stilgestaan bij het legaat aan een erfgenaam en de vraag of, en zo ja, in hoeverre, een dergelijk legaat verschilt van een legaat aan een derde (niet-erfgenaam). Mijn conclusie luidt dat een legaat aan een erfgenaam altijd voor het geheel onder bijzondere titel wordt verkregen (behoudens de toepassing van art. 4:228 lid 2 BW), net als elk ander legaat aan een derde. Het aan een erfgenaam gelegateerde goed moet op dezelfde wijze ‘voor’ de verdeling aan de legataris-erfgenaam worden geleverd als dat het gelegateerde goed aan de legataris-niet-erfgenaam ‘voor’ de verdeling moet worden geleverd. Het onderscheid tussen een legaat, een prelegaat en de bijzondere variant daarvan, zijnde het voorafnemingslegaat, acht ik dan ook verwarrend en niet noodzakelijk.

In deze bijdrage worden de complicaties besproken waartoe een beschikking van de kantonrechter in de Rechtbank Zeeland-West-Brabant omtrent de toepassing van artikel 4:25 lid 4 BW aanleiding geeft.

In deze bijdrage wordt besproken hoe een bewindclausule op de verkrijging van de bezwaarde bij een tweetrapsmaking moet worden uitgelegd, die afwijkt van de wettelijke regeling. Daarna wordt beoordeeld of er reden is om het bewind op te heffen nu de rechthebbende intussen heeft laten zien verstandig met vermogen om te kunnen gaan.

Een verblijvensbeding in een samenlevingsovereenkomst kan bij de dood van een deelgenoot tot problemen leiden tussen de erfgenamen van de eerststervende deelgenoot en de langstlevende. Twee recente uitspraken, waarin de erfgenamen volgens de wet staan tegenover de langstlevende partner, worden besproken. De tekst van de samenlevingsovereenkomst is in de eerste uitspraak doorslaggevend; in de tweede uitspraak is de vraag of van een mondeling overeengekomen verblijvensbeding sprake was.

Huurrechtadvocaten krijgen in de praktijk regelmatig van woningcorporaties de vraag voorgelegd wat zij kunnen doen wanneer een huurder is overleden en de erfgenamen en hun woonplaatsen onbekend zijn. De verhuurder heeft een economisch en maatschappelijk belang bij het zo spoedig mogelijk weer kunnen verhuren van de woning en zal rechtsmaatregelen tot ontruiming willen treffen. De erfgenamen hebben belang bij een zorgvuldige afwikkeling van de nalatenschap.De Hoge Raad heeft in april 2013 betekening op de voet van artikel 53 of 54 lid 2 Rv afgewezen en voorgesteld in dergelijke gevallen de rechter te verzoeken een vereffenaar te benoemen. Deze oplossing is tijdrovend en is verderstrekkend dan nodig is. Een alternatief zou kunnen worden gevonden in artikel 4:191 lid 2 BW.

Op 1 januari 2013 is een vermogensinkomensbijtelling ingevoerd in de AWBZ. Hoens gaat in op de vraag of dit gevolgen heeft voor het antwoord op de vraag of (testamentaire) opeisbaarheid van de erfdelen gewenst of nodig is, zodra er sprake is van een (dreiging van een) door de vermogensinkomensbijtelling veroorzaakte vermogensintering. Bij de beantwoording staat de verzorging van de langstlevende voorop. Dat bij dit alles eenvoud het kenmerk van het ware ís, en kán zijn, volgt uit een arrest van de Hoge Raad van 1 februari 1991, NJ 1992, 259.

In deze bijdrage wordt een nog niet gepubliceerde beschikking van het Hof Arnhem-Leeuwarden besproken betreffende een geschil tussen de bij testament benoemde executeur/bewindvoerder en de erfgenamen.

Er is geen plaats voor analogische toepassing van artikel 4:52 BW, dat bepaalt dat een ten behoeve van een echtgenoot of aanstaande echtgenoot gemaakte uiterste wilsbeschikking vervalt door een daarna ingetreden echtscheiding of scheiding van tafel en bed. Evenmin is plaats voor toepassing van deze bepaling op dergelijke, onder het oude recht gemaakte beschikkingen van een erflater die onder het huidige recht overlijdt.